Autor: Adam Zooze, Foreign Policy

---

Para kohe, skenari për samitin e G-20 në Bali, Indonezi, dukej se ishte shkruar vetiu. Një grupim i konceptuar në kulmin e globalizimit po takohej personalisht për herë të parë nën hijen e Luftës së Ftohtë të re. Kina dhe Rusia do të përplaseshin me Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e saj. Ukraina do të ishte në qendër të skenës. Indonezia nuk e fshehu faktin se kishte frikë se interesat e pjesës tjetër të botës – që nganjëherë quhet Lëvizja e re të Paangazhuarve – do të zinte vendin e dytë.

Kishte momente në Bali që përputheshin me këtë skenar. Presidenti rus Vladimir Putin nuk pranoi të marrë pjesë. Rusia fillimisht u përfaqësua nga Ministri i Jashtëm Sergej Lavrov, i cili dha konferenca të ashpra shtypi, në të cilat denonconte fashistët ukrainas dhe nxirrte teori konspirative për biolabatorët amerikanë. Më pas Lavrov u largua dhe përfaqësimi i Rusisë u reduktua në ministrin e financave, efektivisht në nivelin më të ri të G-20. Kur raketat ranë në Poloni, presidenti indonezian u detyrua të vononte një turne të planifikuar me gazetarët në një plantacion rizoforë, ndërsa presidenti i SHBA Joe Biden mblodhi një këshill lufte të G-7.

Por, nëse dikush e merr rastin në tërësi, ajo që bie në sy është se sa arriti takimi i G-20 të sfidonte pritshmëritë.

Ishte, në fakt, një lehtësim që Putin zgjodhi të mungonte vetë. Ajo kurseu Kinën dhe Indinë nga sikleti për t’u distancuar nga ai shumë publikisht. Në Bali, nuk kishte asnjë që dëshironte të bënte aleancë me Rusinë. Përpara takimit, zyrtarët kinezë informuan mediat perëndimore më hapur se kurrë më parë për shkallën në të cilën Moska i kishte lënë ata në terr informativ ​​përpara pushtimit.

Kjo nuk do të thotë se Kina, India dhe Brazili do të binin në linjë me Shtetet e Bashkuara dhe Evropën në dënimin e Putinit. Në këtë aspekt vendimtar, ata ruajtën qëndrimin e tyre të mos marrjes anë. Por, nuk fshihej fakti që ata e konsiderojnë luftën në Ukrainë si kërcënim për ekonominë botërore dhe janë të tronditur nga fjalori bërthamor i Putinit.

Indonezia, e cila votoi me Perëndimin kundër Rusisë në Kombet e Bashkuara, shtyu për t’i dhënë fund luftës, edhe nëse nuk do të kishte unanimitet. India dha mantrën se kjo “nuk është një kohë për luftë”. Presidenti Rexhep Tajip Erdogan i Turqisë i konsideroi gjërat e tij si njeriu që ndërmjetësoi marrëveshjen e grurit të OKB-së.

Vendet e tregjeve në zhvillim që dikur mund të konsideroheshin si anëtarë të rinj të G-20-ës, demonstruan fuqi dhe pavarësi. Ndryshe nga homologët e tyre evropianë, autonomia dhe ndikimi i tyre janë rritur me krizën.

Ndërkohë, në boshtin më themelor të konfliktit global, atë mes Shteteve të Bashkuara dhe Kinës, presidenti Xi Jinping dhe Biden vendosën të bisedojnë. Pas përshkallëzimit mjaft të pamatur të muajve të fundit, dukej se kishte një ndjenjë se ishte koha për të ulur tensionin dhe për të gjetur protokolle të reja për angazhim.

Siç ia bëri të qartë Xi kryeministrit të Kanadasë, Justin Trudeau, kjo nuk do të thotë të arrish titujt e lirë duke i hedhur kokën në një bisedë private me homologun tënd kinez. Kinezët mund të bunkerojnë veten pas Murit të Madh të zjarrtë, por ata ndjekin atë që ndodh në anën tonë dhe nuk vlerësojnë marifetet mediatike në kurriz të tyre. Ekipi i Bidenit ka më pak nevojë për pozitë dhe mund të mbështetet se do të jetë më i matur. Derisa të hapen arkivat, nuk do të kemi shumë ide për atë që u tha në bisedën tre-orëshe midis Xi dhe Biden. Dhe kjo është ndoshta për më të mirën. Diskrecioni është shenjë se gjërat po bëhen serioze.

Takimi i G-20 përfundoi me një deklaratë të liderëve, e cila bëri pak premtime të reja, por afirmoi marrëveshjet bazë, siç është përkushtimi ndaj marrëveshjes së Parisit për klimën.

Asgjë nga këto nuk e ndryshon faktin se lufta e Rusisë kundër Ukrainës vazhdon. Rreziku i përshkallëzimit është serioz. Tensionet mes Shteteve të Bashkuara dhe Kinës janë reale. Kina mbështet pretendimet e saj ndaj Tajvanit. Shtetet e Bashkuara ka të ngjarë të vazhdojnë fushatën e tyre të sanksioneve. Asnjëra palë nuk ka vend në politikën e brendshme për t’u tërhequr. Nga të dyja palët, biseda për luftën aktuale është gjithnjë e më e zakonshme.

Dy konfliktet – Rusia kundër Perëndimit dhe Kina kundër Shteteve të Bashkuara – ndanë botën. Por ka edhe forca kundërvepruese.

Fuqitë e paangazhuara janë një forcë për t’u llogaritur, më shumë individualisht sesa si grup. Por edhe individualisht ata janë lojtarë të rëndësishëm. Ata mund të jenë të paangazhuar dhe të kujdesshëm ndaj çdo lidhjeje të hapur me Uashingtonin, por të paktën, për sa i përket Ukrainës, ata nuk janë të verbër ndaj përçarjes së shkaktuar nga Putini dhe rreziqeve të përshkallëzimit. Është e qartë se si Pekini ashtu edhe Uashingtoni e pranojnë nevojën për të mbajtur të hapura kanalet e komunikimit.

Ashtu si në Luftën e Ftohtë, ekzistojnë rreziqe ekzistenciale që kërkojnë menaxhim aktiv. Nëse Bali është diçka për të shkuar, G-20 mund të jetë një nga arenat në të cilat zhvillohet ai menaxhim.

G-20 mund të duket si klishe e globalizimit, por në fakt lindi nga kriza. Origjina e tij qëndron në keqpërdorimin e krizës financiare aziatike të viteve 1997-98 dhe në perceptimin në administratën e Klintonit se nevojitej një forum i ri për t’i dhënë legjitimitet Fondit Monetar Ndërkombëtar dhe Bankës Botërore. Fillimisht ishte një takim i ministrave të financave dhe zyrtarëve të ekonomisë. Takimi u ngrit në statusin e një takimi të kreut të qeverisë në vitin 2008, kur administrata e Bushit po përpiqej dëshpërimisht të koordinonte reagimin e saj ndaj krizës financiare.

Sot, ne jemi sërish në krizë dhe sërish G-20 po ofron një forum të dobishëm për diplomacinë, si për të zbutur tensionin dhe, siç insistonte Indonezia, për të balancuar pretendimet e gjeopolitikës kundër interesave të zhvillimit ekonomik.

Formati funksionon sepse përfshin 60 për qind të popullsisë së botës dhe 80 për qind të PBB-së, por është më pak i pafuqishëm se Asambleja e Përgjithshme e OKB-së ose konferenca e OKB-së për klimën.

“Bali G-20” tregoi se kryerja e diplomacisë në një epokë krize nuk do të thotë se gjërat janë të destinuara të shpërthejnë ose të shkatërrohen.

Fjala “krizë” rrjedh nga greqishtja dhe kap një moment jo shpërbërjeje apo shpërthimi, por vendimi, një pikë kthese, një moment në të cilin përballesh me zgjedhje që përcaktojnë identitetin tënd. Kjo është e vërtetë në shumë fronte tani – nga lufta në Ukrainë, tensioni SHBA-Kinë deri te ndryshimet klimatike. Mund ta menaxhoni momentin duke e shtyrë, duke e kundërshtuar çështjen, duke pranuar një përshkallëzim të mëtejshëm ose duke bërë një zgjedhje. Në Bali, ne pamë një përzierje të të gjitha këtyre opsioneve.

Mund të ketë qenë i butë. Nuk zgjidhi asgjë. Por krahasuar me makthin e Luftës së Tretë Botërore, që dukej se do të vinte të martën në mbrëmje, ishte një lehtësim.

*Adam Tooze është kolumnist në “Foreign Policy” dhe profesor historie dhe drejtor i Institutit Evropian në Universitetin e Kolumbisë. Libri i tij i fundit është “Crashed: How a Decade of Financial Crises Changed the World”, dhe ai aktualisht është duke punuar në një histori të krizës klimatike. Kjo kolumnë e tij për “FP” u përkthe në shqip nga Gazeta Online Reporteri.net.