Pas të shtënave në shkollë ku një 12-vjeçar vrau një fëmijë tjetër dhe plagosi dy të tjerë në qytetin Vantaa, në veri të kryeqytetit Helsinki, kryetitujt në Finlandë kanë qenë plot kërkim shpirtëror.

“Çfarë lloj ngjarjesh çuan në një akt kaq ekstrem?

“Si mund të kapte një armë një 12-vjeçar?”

“A mund të ishte parandaluar disi incidenti?”

Pak nga këto pyetje kanë pasur përgjigje deri më tani.

Në vend të kësaj, detajet tronditëse rreth ngjarjes në Vantaa kanë vazhduar të dalin.

Djali mbante një maskë dhe kufje që anulonin zhurmën, duke treguar se veprimet e tij ishin të paramenduara. Ai qëlloi viktimat në një ambient shkolle që të gjithë e njihnin mirë dhe kalonin kohë çdo ditë. Dy vajzat që ai plagosi janë ende në gjendje të rëndë në spital.

Më tronditëse nga të gjitha, vrasësi ishte 12 vjeç.

Ka pasur të shtëna të tjera në shkolla në Finlandë, megjithëse jo shumë: kjo ishte vetëm e katërta në historinë e vendit.

“Në këtë rast, sulmuesi dhe viktimat janë vërtet shumë të rinj”, tha për BBC Tomi Kiilakoski, studiues i të rinjve në Universitetin e Tampere. “Ne po flasim me të vërtetë për fëmijë – dhe kjo na trondit”.

Policia zbuloi të mërkurën se i dyshuari kishte treguar se motivi pas të shtënave ishte se ai ishte bullizuar dhe hetimi i tyre fillestar e kishte konfirmuar këtë.

Kjo ka të ngjarë të shqetësojë shumë prindër finlandezë. Bullizmi është shumë i vështirë për t’u çrrënjosur dhe relativisht i përhapur: studimet tregojnë se 8.6% e fëmijëve të moshës 10-11 vjeç në Finlandë ngacmohen çdo javë.

Sigurisht, viktimat e ngacmimit rrallë përfundojnë duke vrarë të tjerët, por ngacmimi shpesh shfaqet si një nga arsyet e akteve ekstreme të dhunës.

Pas dy të shtënave në shkollë në 2007 dhe 2008, lanë 18 të vdekur, një inspektor policie tha se ishte ndërtuar një “sistem masash parandaluese” që lejonte policinë të ndërhynte nëse merrte informacion mbi “qëllimin e një personi për të organizuar një sulm”.

Në rastin Vantaa, djali nuk duket se ka folur për planet e tij me askënd – dhe kështu mund të ketë shkuar drejt aktit.

Kjo i ka lënë finlandezët të pyesin veten se si të parandalojnë që një tragjedi e tillë të përsëritet.

I dyshuari Vantaa nuk do të përballet me akuza dhe është vendosur në kujdesin e shërbimeve sociale – kështu që disa pjesë të shoqërisë finlandeze po bëjnë thirrje që mosha e përgjegjësisë penale të ulet nga 15 vjeç.

Nuk dihet ende sesi një 12-vjeçar ka mundur të kapë armën e zjarrit. Por ne e dimë se i përkiste një të afërmi të ngushtë dhe armët nuk janë të vështira për t’u gjetur në Finlandë. Me hapësirat e saj të gjera të hapura dhe pyjet, ai e quan veten një vend të “gjuetarëve dhe entuziastëve të armëve”.

Familjarët e djalit tani do të duhet të shpjegojnë se si pistoleta e tipit revolver hyri në zotërim të fëmijës. Legjislacioni finlandez thotë se armët e zjarrit duhet “të mbyllen në mënyrë të tillë që arma e zjarrit… të mos mund të vidhet lehtësisht”. Duket se nuk ka qenë rastësi.

Shkolla Viertola ku ndodhën të shtënat u rihap të mërkurën, pjesërisht për t’u dhënë studentëve një shans për të bërë pyetje rreth asaj që kishte ndodhur.

Shumica dërrmuese e nxënësve u paraqitën. Një vullnetar i Kryqit të Kuq i tha uebsajtit të lajmeve Italehti se ishte e qartë se nxënësit duhej të flisnin: “Pyetja më e rëndësishme që ata bënë ishte: pse?”.

Ndërsa një djalë mbeti i vdekur dhe dy vajza mbeten në spital në gjendje të rëndë, finlandezët po kërkojnë përgjigje…

Ky opinion u shkrua për BBC Laura Gozzi. Përktheu Gazeta Online Reporteri.net.