Ofensiva e nisur nga Gaza përfaqëson një dështim të madh të inteligjencës izraelite dhe ka të ngjarë të ketë pasoja afatgjata.

Pse Hamasi dhe Xhihadi Islamik e filluan sulmin?

Arsyet e sakta të sulmit nuk janë të qarta, por ka pasur dhunë në rritje prej muajsh mes ushtarëve e kolonëve izraelitë dhe palestinezëve në Bregun Perëndimor. Kolonët e armatosur kanë sulmuar fshatrat palestineze; militantët palestinez në Bregun Perëndimor kanë sulmuar ushtarët dhe kolonët dhe ka pasur bastisje të përsëritura të IDF’së (Forcat e Mbrojtjes së Izraelit) në qytetet palestineze.

Gjatë javës së kaluar, disa hebrenj janë falur brenda kompleksit të xhamisë Al-Aksa në qytetin e vjetër të Jeruzalemit. Zona përreth xhamisë njihet për myslimanët si Haram al-Sharif dhe është vendi i tretë më i shenjtë për Islamin pas Mekës dhe Medinës në Arabinë Saudite. Për hebrenjtë, ai njihet si Mali i Tempullit dhe nderohet si vendi i tempullit biblik hebre. Çifutët nuk lejohen të falen brenda kompleksit Al-Aksa; ta bësh këtë është shumë provokuese. Hamasi e ka quajtur ofensivën e tij aktuale Operacioni Përmbytja Al-Aksa, shkruan The Guardian.

Sfondi më i gjatë është një bllokadë 16-vjeçare e Gazës nga Izraeli dhe Egjipti që pothuajse ka shkatërruar ekonominë e brendshme të rripit dhe ka shkaktuar vështirësi për njerëzit që jetojnë atje.

Nacionalistët ekstremë fetarë, të cilët janë pjesë e qeverisë së koalicionit të djathtë të Izraelit, kanë bërë thirrje vazhdimisht për aneksimin e territorit palestinez. Ka pasur gjithashtu spekulime se ofensiva mund të ishte inkurajuar nga Irani si një mjet për të penguar lëvizjet e Arabisë Saudite për të normalizuar marrëdhëniet me Izraelin, përcjell Gazeta Online Reporteri.net.

Pse sulmi e befasoi Izraelin?

Hamasi duket ta ketë planifikuar këtë ofensivë për shumë muaj dhe është një mister pse inteligjenca izraelite nuk e kishte idenë se po vinte.

Mbikëqyrja e Gazës nga Izraeli është intensive. Ai monitoron aktivitetin, komunikimet dhe jetën e përditshme nëpërmjet pajisjeve të mbikëqyrjes moderne, duke përfshirë dronët që fluturojnë mbi brez. Ai gjithashtu mbështetet në inteligjencën njerëzore nëpërmjet informatorëve, shumë prej të cilëve shantazhohen ose detyrohen në forma të ndryshme për të ndihmuar Izraelin.

Dështimi i inteligjencës është monumental dhe do të lëkundë besimin e publikut izraelit në aftësinë e qeverisë dhe ushtrisë së tyre për të mbrojtur civilët.

“I gjithë Izraeli po pyet veten: ku është IDF, ku është policia, ku është siguria?” tha Eli Maron, një ish-kreu i marinës izraelite, në Channel 12. “Është një dështim kolosal; institucionet [të mbrojtjes] thjesht kanë dështuar, me pasoja të mëdha.”

Çfarë shpreson të fitojë Hamasi?

Organizata militante që ka sunduar Rripin e Gazës që nga viti 2007 i ka treguar botës se është një forcë që nuk duhet injoruar, por është e vështirë të shihet se si mund të ketë një rezultat pozitiv për Hamasin ose Gazën nga ngjarjet e kësaj fundjave.

Izraeli ka të ngjarë të përdorë fuqinë e plotë të ushtarake për të shtypur aktivitetin militant, jo vetëm në Gaza, por edhe në Bregun Perëndimor dhe Jerusalemin Lindor. Në këtë proces, një numër i madh i civilëve palestinezë ka të ngjarë të vriten dhe shtëpitë e infrastruktura të shkatërrohen.

Marrja e pengjeve do ta komplikojë gjithashtu përgjigjen e Izraelit dhe do t’i japë Hamasit një mjet të rëndësishëm pazaresh. Gilad Shalit, një ushtar izraelit i mbajtur në Gaza nga Hamasi për pesë vjet, më në fund u lirua në vitin 2011 në këmbim të më shumë se 1000 të burgosurve palestinezë.

Nëse Irani është i përfshirë, ai do të shpresojë se dhuna do të prishë çdo marrëveshje midis Izraelit dhe Arabisë Saudite.

A ka Hamasi mbështetjen e njerëzve të zakonshëm në Gaza?

Shumë njerëz në Gaza thjesht duan të vazhdojnë me jetën e tyre, të lirë nga bllokada dhe luftërat e konfliktet e përsëritura. Ata janë të indinjuar me kufizimet e vendosura ndaj tyre dhe frikën e futur tek ata nga sundimtarët e Hamasit.

Megjithatë, të tjerët janë të shtyrë të marrin armët nga mungesa e shpresës dhe mjerimi që është karakteristik për jetën në Gaza. Ata e shohin veprimin militant si të vetmen mënyrë për ndryshim dhe për të luftuar për një të ardhme më të mirë.

Mbështetja për Hamasin nuk është testuar që nga zgjedhjet e fundit në Gaza në 2006.

Cili ka qenë reagimi ndërkombëtar ndaj ofensivës së Hamasit?

Ka pasur një dënim masiv të Hamasit dhe mbështetje për të drejtën e Izraelit për të mbrojtur veten. Joe Biden i tha kryeministrit izraelit se SHBA-ja “qëndron me popullin e Izraelit përballë këtyre sulmeve terroriste… Mbështetja e administratës sime për sigurinë e Izraelit është e fortë dhe e palëkundur”.

Këshilli i Sigurimit i OKB-së mbajti një takim urgjent të dielën për të diskutuar krizën. Ndërkohë, forcat paqeruajtëse të OKB-së janë vendosur përgjatë kufirit Liban-Izrael për të “ruajtur stabilitetin dhe për të ndihmuar në shmangien e përshkallëzimit”.

Qeveria egjiptiane tha se ishte në bisedime me Arabinë Saudite dhe Jordaninë në përpjekje për të gjetur një mënyrë për të zbutur krizën. Egjipti ka qenë shumë i përfshirë në ndërmjetësimin e armëpushimeve në të kaluarën. /Reporteri.net