Zyra e Prokurorit të Specializuar ka kërkuar që Salih Mustafa të dënohet me 35 vite burgim.

Prokurori Cezary Michalczuk tha se për ndalim arbitrar kërkojnë 10 vite burgim, për trajtim mizor 20 vite burgim, për torturë 25 vite burgim dhe vrasje 33 vite burgim, raporton “Betimi për Drejtësi”.

“Rregulla 164 kërkon nga paneli të japë dënim të vetëm që të pasqyrojë tërësinë e sjelljes kriminale të të akuzuarit, varet nga paneli të dënojë të akuzuarin sipas dënimeve që parashikohen apo me dënim më të lartë se ai që paraqitet në lidhje me çdo pikë të veçantë. Për këtë arsye, ZPS kërkon t’í jepet dënim prej 35 vitesh burg”, tha ai.

Prokurori thotë bashkëpunëtori i Mustafës i dërgoi me mesazh këtij të fundit emrin dhe mbiemrin e dëshmitarit 3593

(Përditësuar, ora 14:12) – Prokurori Cezary Michalczuk ka thënë se katër ditë pasi Salih Mustafa mori ftesë për t’u intervistuar nga Zyra e Prokurorit të Specializuar (ZPS), bashkëpunëtori i Mustafës i dërgoi një komunikim përmes celularit, ku ishte emri dhe mbiemri i dëshmitarit 3593. Sipas prokurorit, bashkëpunëtori dhe i akuzuari e dinin se ky dëshmitar ishte viktimë në Zllash.

Paraprakisht, para kësaj deklarate të prokurorit, pas një pauze të shkurtë, prokurorja Silvia D’Ascoli vazhdoi fjalën e saj, ku tha se viktimat kanë shpjeguar në mënyrë të ngjashme tipin dhe mënyrën e keqtrajtimit që ka marrë viktima që është vrarë dhe gjendjen e tmerrshme që e kanë mbajtur.

Sipas saj, kanë dhënë edhe dëshmitë të ngjashme për mjetet që janë përdorur për t’i keqtrajtuar.

Ajo tha se dy viktima kanë identifikuar një njeri me emrin Tabuti, si dhe njëri ka përmendur edhe personin e njohur si Vdekja, si dhe Dardanin e Bimin, që ishin anëtarë të BIA-së.

Prokurorja tha se tre dëshmitarë kanë bërë përshkrime pothuajse identike të momentit të lirimit nga kompleksi i Zllashit, ku kanë konfirmuar rendin si janë liruar dhe se faktin se një njeri dhe viktima e vrasjes ishin ata që nuk janë liruar.

Ajo tha se në shumë pika viktimat mbështesin njëri-tjetrin.

“Jo vetëm rrëfimet e viktimave e kanë mbështetur njëri-tjetrin, por dëshmitë e tyre janë mbështetur nga dëshmitë e dëshmitarëve të tjerë në këtë çështje dhe dëshmi dokumentare”, tha prokurorja.

Ajo tha se e di që Skifterët ishte një emër tjetër për njësitin e BIA-së dhe vetëm disa orë pas lirimit, viktimat thanë kush mbante përgjegjësi për lirimin dhe abuzimin e tyre dhe se kjo është një provë e fuqishme e dëshmisë së viktimave dhe përgjegjësisë të së akuzuarit për atë që iu kishte ndodhur atyre.

Lidhur me një dokument që u shfaq në sallë, u tha se është dokument në gjuhën shqipe dhe ka listën e emrave të personave të burgosur në Zllash, ku përfshihet edhe viktima e vrasjes.

“Ky dokument tregon datën e arrestimit që është në përputhje me atë që kanë deklaruar viktimat si dhe të dhënat e tjera personale, përfshirë emrat e baballarëve, vendin, datat e lindjes dhe vendin e banimit. Përveç emrave të viktimave, lista provon edhe aspekte të tjerë që kemi dëgjuar nga dëshmitarët, përfshihen emrat e rreth 19 të paraburgosurve që përputhet çka ka thënë W0953, që ka thënë se UÇK sillnin njerëz çdo natë në atë dhomë”, tha D’Ascoli.

Sipas saj, dokumenti përfshin atë që duket si shënime të marra nga marrja në pyetje e një dëshmitari, që provon faktin se dëshmitari siç ka dhënë dëshmi, që ka takuar një numër personash dhe diskutuar një numër çështjes që shfaqen në ekran.

Ajo tha se në dokument, përfshihet lista e dëshmitarëve dhe tregon një nivel të lartë të dëshmisë provuese që kanë dhënë dëshmitarët e kësaj çështje dhe u tha se hollësitë që përmban dokumente do mund të përpiloheshin vetëm nga personat që kanë mbajtur viktimat.

Kurse, tha se viktimat vetëm njëherë kanë qëndruar në grup dhe atë në Zllash, dhe se lista mund të ishte krijuar vetëm në atë kohë.

Në anën tjetër, prokurori Cezary Michalczuk, tha se përgjegjësia e të akuzuarit për krimet e ngarkuara provohet nga dëshmia e viktimave, dëshmi të cilat provohen nga disa grupe të tjera të dëshmive.

“Së pari konfirmohen nga vet ajo që ka pranuar i akuzuari, nga dëshmia e secilit prej viktimave që ka provuar dëshmitë e viktimave tjera, dëshmia e dëshmitarëve të tjerë, përfshirë të palës mbrojtëse. E katërta janë konfirmuar nga dëshmitë dokumentare dhe së fundi janë konfirmuar nga sjellja e të akuzuarit gjatë hetimeve”, tha ai.

Prokurori ka deklaruar se njëri dëshmitar ka treguar të njëjtën dëshmi nga fillimi dhe edhe në një ambient të frikësimit të dëshmitarëve, ka përmendur të akuzuarin që në fillim dhe nuk e ka zbukuruar dëshminë që ka dhënë e pasuruar me kalimin e kohës.

Sipas tij, ai ka dhënë dëshmi se i akuzuari ka marrë pjesë në rrahjen e tij vetëm njëherë.

“Dëshmitari 1679 ka dëshmuar se komandanti Cali nuk ishte i pranishëm gjatë gjithë seancave të rrahjeve”, tha ai, duke shtuar se kishte thënë se ushtarët tjerë i kishin thënë se po e dërgonin të fliste me komandantin dhe se vetë ai i ishte prezantuar si komandant Cali dhe se në dhomën ku e kanë rrahur ka dëgjuar të tjerët duke e thirrur si “komandant Cali”.

Prokurori tha se dëshmitari kishte thënë se të tjerët i kishin thënë të akuzuarit “Çka të bëjmë Cali, çka duhet të bëjmë?”.

Sipas tij, ky dëshmitar konfirmoi se viktima e vrasjes e ka ditur kush është Cali dhe se ky dëshmitar e ka identifikuar Calin në dy fotografi në gjykim.

“Ai nuk e ka zbukuruar, nuk ka thënë se i akuzuari ka marrë pjesë në të gjitha rrahjet, mund ta kishte bërë këtë nëse kishte sajuar siç pretendon pala mbrojtëse”, deklaroi prokurori.

Ai tha se është e vërtetë që ka pasur gjëra që nuk i janë kujtuar dhe se është normale për një dëshmitar kur flet për ngjarje që kanë ndodhur 20 vite më parë.

Sipas prokurorit, dëshmitari 1679 e ka njohur menjëherë personin Bimi kur u shfaq në ekran, kur po ndiqte procedurat në ekran dhe kjo konfirmohet nga një mesazh me tekst që është pranuar si dëshmi, ku thuhet se e ka njohur Bimin si person që e ka keqtrajtuar në Zllash dhe se është dërguar mesazhi para se Brahim Mehmetaj të thoshte se nofka e tij ishte Bimi.

Dëshmitari tjetër, sipas tij, e ka parë të akuzuarin për herë të parë në Zllash tre herë.

“Gjatë rrahjes së parë, 3593 i ka ngritur sytë lart njëherë dhe ka parë të akuzuarin me kapelë të kuqe, edhe po të ishte errësirë do të shihte të akuzuarin nga drita e elektrikut dhe ka parë që i akuzuari kishte në kokë beretën e kuqe dhe në atë rast i akuzuari nuk ka pasur maskë. Ajo që ka bërë që 3593 të mbante mend të akuzuarin ishte përvoja e tmerrshme kur i akuzuari ia ka vënë në kokë pistoletën dhe ka tërhequr këmbëzën. Dëshmitari e ka përshkruar atë moment si tmerrues”, tha ai.

Sipas tij, gjatë rrahjes së dytë të këtij dëshmitarit, i është hequr thesi nga koka dhe ka parë qartë të akuzuarin, ku kishte veshur uniformë dhe kishte kapelën e kuqe dhe ishte i vetmi që ka rrahur dëshmitarin me një shkop bejsbolli dhe ka dëgjuar nofkën e të akuzuarit “Cali” njëherë kur e kanë dërguar para të akuzuarit.

“Dëshmitari më pas ka dëgjuar qartë se i akuzuari quhej komandant dhe e ka konfirmuar se i akuzuari ishte komandant në Zllash një muaj pas lirimit të tij pas bisedave me ushtarë të UÇK-së”, tha ai, duke shtuar se ky dëshmitar nuk ka arsye të gënjejë dhe se nuk e njeh të akuzuarin.

Sipas prokurorit, as ky dëshmitar nuk ka pasur zbukurime në deklaratën e tij.

Prokurori Michalczuk bëri të ditur se njëri nga dëshmitarët në deklaratën dhënë për UNMIK nuk kishte përmendur emrin e të akuzuarit ishte pasi nuk u besonte institucioneve.

Sipas tij, ky dëshmitar duhet të gëzojë kredibilitet te trupi gjykues.

“Edhe sot pas 23 vitesh kur ai dëshmoi në këtë gjykatë para panelit të DhSK-së, frika e dëshmitarit ishte ende e pranishme, refuzimi i vazhdueshëm për të përmendur emrin, mbiemrin, nofkën e të akuzuarit edhe kur vizatimi i tij u tregua me emrin Cali, ai vazhdoi të refuzonte se emri Cali ishte shkruar aty, ai tha “nuk e di, nuk e mbaj mend”. Kur prokurori që po bënte pyetjet ia tregoi dy herë, ai tha “po e kuptoj, është emri i të akuzuarit, nuk dua t’ia përmend emrin dhe nuk dua t’ia përmend emrin sa të jem gjallë”, tha ai.

Lidhur me këtë dëshmitar, tha se duhet marrë parasysh sjelljet e të akuzuarit gjatë hetimeve që tregon fuqimisht përfshirjen e tij në krimet që akuzoheshin dhe emri i dëshmitarit 3593 dilte në një mesazh të një bashkëpunëtori të vet dhe kjo ndodhi pak kohë pasi Mustafa u thirr për intervistë nga ZPS.

“Tregon se i akuzuari e dinte se 3593 ishte dëshmitar i mundshëm kundër tij në atë kohë dhe është e rëndësishme sepse dëshmitari e dinte se 3593 ishte ndaluar dhe abuzuar në qendrën në Zllash”, ka thënë ai.

Sipas prokurorit, i akuzuari mori ftesë për t’u paraqitur në intervistë në cilësi të dyshuarit, katër ditë më pas, bashkëpunëtori i të akuzuarit i dërgoi një komunikim me celular, ku ishte emri dhe mbiemri i dëshmitarit 3593.

“3593 dhe i akuzuari nuk kishin pas kontakt pas lufte dhe nuk kishte lidhje mes tyre përveç burgosjes dhe torturave që 3593 ju nënshtrua”, tha ai, duke shtuar se fshehurazi i njëjti ishte intervistuar disa ditë para dhe i akuzuari nuk kishte si të dinte për këtë intervistë.

Prokurori tha se bashkëpunëtori dhe i akuzuari e dinin se ky dëshmitar ishte viktimë në Zllash.

Sipas prokurorit, i akuzuari ishte në kontakt të vazhdueshëm me shokët e tij të BIA-së, ku Kujtim Qerimi, i njohur me nofkën Dardani, e ka informuar në kohë reale për këtë çështje, ku dytë shkëmbenin mesazhe me njëri–tjetrin lidhur me Brahim Mehmetajn me nofkën Bimi, që sapo ishte ftuar nga ZPS dhe donin të takoheshin me të para se ai të shkonte në Hagë, ku sipas prokurorit, ashtu kishin bërë për të koordinuar dëshmitë dhe penguar punën e ZPS-së.

Po ashtu, prokurori tha se pas intervistës së Agron Xhemajlit, i akuzuari dhe Kujtim Qerimi folën përsëri, ku Qerimi ka thënë “ ka mënyra për ta trajtuar këtë punë, për ta zgjidhur këtë punë”.

“Sjellja e zotit Mustafa gjatë hetimit tregon se ishte i vetëdijshëm për fajësinë e tij dhe provat që e implikonin atë në krimet e kryera”, ka thënë prokurori.

Prokurori tha se provat e mbrojtjes nuk mbulojnë që Salih Mustafa nuk ishte në Zllash në kohën e pretenduar nga prokuroria.

Ndërkaq, ky prokuror tha se dëshmia e dëshmitarit të mbrojtjes, Fatmir Humolli, që është deputet nga radhët e VV-së, nuk mund të konsiderohet kredibile dhe objektive, këtu duke përmendur faktin se është shok i të akuzuarit dhe duke përmendur deklaratat e tij kundër gjykatës.

Edhe për dëshmitarin Gani Sopi, prokurori i potencoi gjykatës se i njëjti ka mbesë bashkëshorten e të akuzuarit dhe se kishte shoqëri me të akuzuarin.

Për Jakup Ismailin, prokurori i kërkoi gjykatës të kishte parasysh problemet e tij me kujtesë, të cilat sipas tij, i njëjti i ka potencuar vetë gjatë gjykimit.

Më pas, ai diskutoi për dëshmitarë të tjerë të mbrojtjes dhe argumentoi se pse sipas tij pjesë të dëshmisë së tyre ishin kontestuese dhe nuk duhej të gëzonin besimin e trupit gjykues.

Ai tha se dëshmitarët e thirrur nga mbrojtja nuk cënojnë në asnjë mënyrë dëshmitë dhe provat e shumta që viktimat u dërguan në Zllash, u ndaluan, abuzuan dhe se njëra nga viktimat u vra.

“Duke pasur parasysh rolin e Salih Mustafës në Zllash, komandën e tij mbi BIA-n dhe kompleksin në Zllash, provon që ka pasur të ndaluar dhe me këta të ndaluar është abuzuar ndërkohë që përgjegjësia bie mbi të akuzuarin, ai ishte aty, ishte komandant i BIA-së, personi që jepte komandat”, tha prokurori, kur tha se është e thjesht përgjigja se pse mbrojtja mohon se kishte njerëz të ndaluar në Zllash.

Prokurorja thotë se Mustafa është përgjegjës për krimet në katër pikat e aktakuzës

(Përditësuar, ora 11:10) – Pas Prokurorit të Specializuar, Jack Smith, prokurorja Silvia D’Ascoli mori fjalën dhe tha se provat e paraqitura në gjykim provojnë se Salih Mustafa është përgjegjës përtej dyshimit të arsyeshëm për të gjitha krimet e akuzuara në katër pikat e aktakuzës.

Ajo tha se gjatë gjithë gjykimit janë dëgjuar viktima e dëshmitarë që me fjalë të thjeshta, por bindëse, treguan se si gjatë luftës në Kosovë nga 1 prill 1999 deri në 19 prill 1999 u dërguan në Zllash dhe u mbajtën në mënyrë të paligjshme në kompleks. Ajo tha se dëshmitarët treguan se si qëndruan në kushte të tmerrshme, u dëgjua se si abuzoheshin, rriheshin dhe torturoheshin nga mbajtësit e tyre.

Ajo tha se historitë e tyre ishin të forta, të ngjashme me njëra tjetrën dhe vërtetonin njëra tjetrën, provonin të gjitha elementet e krimeve në aktakuzë dhe përgjegjësinë e të akuzuarit për ato krime.

“Krimet kanë ndodhur në Zllash siç e dimë, një fshat i vogël i thellë që ndodhet në rajonin e Gollakut, në lindje të Prishtinës. Harta që shihni në ekran, përshkruan Zllashin në lidhje me Prishtinën. Është rreth 20 km rrugë nga Prishtina. Në prill 1999, fshati i Zllashit përbëhej nga disa grupe shtëpish të shpërndara”, tha ajo.

Tutje, treguan fotografi ajrore të kompleksit, për të cilat tha se ishin të izoluara, rrethuara me pemë.

Ajo tha se ky kompleks drejtohej nga BIA që komandohej nga Salih Mustafa, që njihej si komandant Cali.

“Siç dëgjuam gjatë gjykimit, ky kompleks që ZPS e ka quajtur kompleks të ndalimit, njihet si baza e Skifterëve apo baza e Skifterave. Njësia BIA e komanduar nga i akuzuari në fakt njihej si Skifterët. BIA e përdorte këtë vend si një nga bazat e veta. Salih Mustafa si komandant i BIA-së përgjigjej dhe kontrollonte kompleksin dhe ushtarët e BIA-së që ndodheshin aty. Disa ndërtesa kanë rëndësi të veçantë për këtë çështje pasi janë përdorur për të ndaluar, torturuar, marrë një pyetje civilë të Kosovës”, tha ajo.

Tutje, tha se viktimat ishin të gjithë kosovarë, shqiptarë të Kosovës, civilë dhe se asnjëri nuk merrte pjesë aktive në luftime në kohën e arrestimit, keqtrajtimit apo në rastin njërit të vrarë. Ajo tha se askush prej tyre ndihmoi forcat serbe në ndonjë mënyrë

“U arrestuan, u rrëmbyen, u dërguan në fshatin Zllash dhe u mbajtën të ndaluar. Asnjë dokument arrestimi nuk u është dhënë, nuk dhanë arsyet se pse janë mbajtur të ndaluar përveç akuzave pabazë se ishin hajdutë, spiunë, bashkëpunëtorë të serbëve, asnjë provë nuk u paraqit në gjyq që ishin spiun”, tha ajo.

Sipas saj, viktimat përshkruan se i mbanin në një stallë, vend që përdorej për të mbajtur bagëtitë, si dhe në dhomën sipër ku merreshin në pyetje dhe rriheshin.

Ajo më pas tregoi fotografi të këtyre ndërtesave, që u bënë të njohura dhe për publikun.

Tutje ajo tha se provat vërtetojnë se viktimat janë mbajtur të ndaluar dhe se gjatë ndalimit viktimat rriheshin, keqtrajtoheshin, torturoheshin pothuajse çdo ditë, si në stallë, si në dhomën e marrjes në pyetje.

D’Ascoli tha se në stallë keqtrajtimi ndodhte para të tjerëve, çka ngjallte frikë.

Sipas saj, kur dërgoheshin lartë të ndaluarit, merreshin një nga një, merreshin në pyetje, e pastaj rriheshin e torturoheshin.

Tutje, tha se keqtrajtoheshin edhe psiqikisht, ku ushtarët hynin aty dhe u tregonin të ndaluarve të tjerë trupin e rrahur shumë të një viktime, që më pas u gjet i vrarë.

“Viktimat detyroheshin të fshiheshin në shesh në këtë stallë kafshësh, nuk u jepej ushqim e ujë, mbaheshin në kushte të tmerrshme jo sanitare”, tha ajo, duke shtuar se nuk u jepej kujdes mjekësor.

Ajo tha se provat vërtetojnë se Mustafa mori pjesë në keqtrajtim dhe mbikëqyrje në këtë kompleks.

Sipas saj, një i ndaluar u mor në pyetje nga Mustafa, i bërtiti, e mallkoi, e rrahu para se ta linte në duart e ushtarëve që e rrahën derisa humbi vetëdijen.

Tutje ajo tha se Mustafa mori pjesë edhe në keqtrajtimin e një tjetri, e që ndodhi pak kohë para se u dërgua në kompleks dhe e dërguan në stallë, ku më pas sipas saj, e dërguan në një ndërtesë tjetër, ku e rrahën egërsisht, me grushte e shkelma.

“E shanin e akuzonin se ishte bashkëpunëtorë i serbëve. Rrahjet që vazhduan për kohë të gjatë, kur një burrë me kapelë të kuqe që ishte i pranishëm gjatë rrahjes, që dëshmitari e identifikoi se i akuzuari, nxori një revolver, ia vuri në kokë dëshmitarit dhe e shkrepi, arma bëri zhurmë, por nuk shtiu dhe i akuzuari tha lëreni, qenka me fat. E mori më pas i akuzuari në pyetje një javë më pas, i akuzuari njihej nga bereta e kuqe, i bëri pyetje për hajdut dhe e rrahu më pas me shkop bejsbolli”, tha prokurorja.

Ajo tha se provat e dhëna nga dëshmitarët vërtetojnë të gjitha elementet për provat në aktakuzë përtej dyshimit të arsyeshëm.

“Siç e dimë Mustafa është intervistuar nga ZPS si i dyshuar, ka pasur avokat të pranishëm gjatë intervistimit dhe është këshilluar për të drejtat e tij, përfshirë të drejtën për të mos folur. Le të transmetojmë një sekuencë të shkurtër të intervistës”, tha ajo, ku më pas ishte pjesa e intervistës, ku Mustafa thoshte se deklaratën po e jep në mënyrë vullnetare.

Ajo tha se kur vlerësohet intervista e Mustafës me ZPS dhe provat në çështje, do të shihet se ai u mundua të ecte në shteg të kujdesshëm.

“Ai ndoqi një linjë të kujdesshme ndërmjet të dukurit kredibël dhe ndërmjet mospranimit të përgjegjësisë penale. Pranoi çka duhet të pranonte dhe mohoi çdo gjë që duhet të mohonte për mospranim përgjegjësia. Pranoi faktin se ka qenë në kompleksin e Zllashit gjatë kohës kur janë kryer krimet, pranoi se ishte përgjegjës për BIA-në, konfirmoi identitetin e anëtarëve konkret të BIA-së dhe në mënyrë domethënëse janë përmendur edhe ushtarët që janë përmendur nga viktimat që kanë marrë pjesë në rrahjet dhe keqtrajtimet e tyre. Madje e pranoi se ka dëgjuar thashetheme për civil të ndaluar në Zllash”, tha D’Ascoli.

Tutje, tha se ai tha se pranimet e tij janë më domethënëse se që e ka menduar Mustafa në atë kohë, por jo vetëm kaq e mbështesin dhe viktimat.

“Së pari, i akuzuari ka bërë pranime të rëndësishme që kanë të bëjnë me kohën dhe vendin që lidhet me akuzat në aktakuzë. Pranoi se ka qenë në Zllash gjatë periudhës së aktakuzës, filloi duke shpjeguar se nga 25 mars deri me 2 prill 1999 ka qëndruar në Zllash, ka fjetur aty gjatë natës, dy ose tri herë për disa netë. Ai thotë që është larguar nga Zllashi, në një pikë të caktuar kohe, nga 12 deri 14 prill 1999 dhe konfirmon se ka qenë i pranishëm në Zllash para kësaj date”, tha ajo.

Tutje, deklaroi se i akuzuari pranon praninë e tij jo vetëm në Zllash, por konkretisht në kompleksin e ndalimit në Zllash.

“Ai konfirmoi se disa ushtarë të BIA-së qëndronin në Zllash dhe se përdornin një shtëpi të sigurt, kompleksin që pamë në ekran dhe kompleksin që i referohet ZPS si vendi i ndalimit në Zllash”, tha ajo, duke thënë se pohimet e tij përkojnë njëra me tjetrën dhe me të dhënat që kanë dhënë dëshmitarë.

Sipas prokurores, i akuzuari tregon kujdes gjatë deklaratës që jep, i cili mundohet të pohoj aq sa duhet të pohoj sepse e dinte se qendra e ndalimit nuk ishte sekret, por se mohonte se ai kishte të bënte me ndalimin e civilëve.

“Ajo që vërtetohet është se disa prej civilëve përfshirë viktimën akuzoheshin se ishin hajdut dhe pjesa më e madhe janë liruar me 18 prill, ndërkohë që afrohej ofensiva serbe”, tha ajo.

Ajo tha se i akuzuari ka pranuar se personi me nofkën Tabuti ishte anëtar i BIA-së, ku sipas prokurores, kjo nofkë është përmendur nga viktimat.

“Kemi dy ushtarë të tjerë që janë pranuar nga i akuzuari si pjesëtarë të BIA-së, Brahim Mehmetaj dhe Ilmi Vela, apo Vdekja”, tha ajo, duke shtuar se të njëjtit janë përmendur edhe nga viktimat.

Prokurorja tha se viktimat kanë dhënë këto emra pasi kanë qenë në qendrën e ndalimit në Zllash dhe janë persona, emrat e të cilëve i kanë mbajtur në mend, ku njëri dëshmitar e ka njohur edhe fizikisht “Bimin”.

“Ndërkohë që i akuzuari pohon që Bimi ka qenë anëtar i BIA-së, ai ka bërë çdo gjë të mundur për të zbehur rolin, për të mbrojtur atë dhe veten”, tha tha D’Ascoli.

Sipas saj, Mustafa kishte thënë që Bimi nuk ka qëndruar asnjëherë gjatë natës në Zllash.

Ajo më pas tha se Mustafa me Bimin kanë folur një ditë para intervistën së këtij të fundit me ZPS-në, dhe pas intervistës me ZPS, ku në ekran u paraqiten disa dokumente, që sipas prokurores vërtetonin këtë.
Sipas saj, Mustafa përdori të njëjtën strategji me Velën, për të hequr përgjegjësinë edhe nga vetja.

Ajo tha se edhe një person me nofkën Dardani dhe Shyti janë përmendur si anëtarë të BIA-së, ku në ekran tregoi fotografi të Mustafës me personin Dardani dhe tha se Mustafa kishte të regjistruar në telefon numrin e personit Shyti.

Ndërkaq, tha se Mustafa ka pohuar edhe se ka mbajtur kapele të kuqe, ku sipas saj, dëshmitari që u keqtrajtua në Zllash ka identifikuar personin që mban kapelë të kuqe dhe se kur u arrestua Mustafa kishte në kuletë një fotografi me kapelë të kuqe.

Smith thotë se Mustafa mban përgjegjësi penale për vrasjen e personit që u gjet i vdekur në Zllash

(Përditësuar, ora 11:10)-Jack Smith, prokurori i Specializuar, në seancën e së martës, gjatë deklaratës së tij përfundimtare në gjykimin ndaj Salih Mustafës, tha se i akuzuari mban përgjegjësi penale për vrasjen e një personi dhe se faktet nuk lënë asnjë pikë dyshimi se ai është fajtor sipas krimeve që është ngarkuar

Në fillim, në deklaratën e tij përmbyllëse ai ka deklaruar se është i lumtur që ka privilegjin të flas këtu në përfundim të gjyqit të dytë të gjykatës.

“Puna e kësaj gjykate duhet të bazohen ë viktima. Viktimat duhet të dinë se ky është vendi ku mund të rrëfejnë historitë e tyre pa frikë dhe që përgjegjësia nuk ka datë skadimi dhe se shteti i së drejtës është ai që mbizotëron”, tha ai.

Smith tha se kërkon të mendohet viktima, i cili nuk i mbijetoi torturës që ndodhi në
kompleksin e Zllashit dhe për të cilin kanë dëgjuar nga familja në këtë gjyq, vrasja e së cilit
është pjesë e këtij gjyqi.

Ai pyeti se sa vjeç do të ishte sot kjo viktimë, për të cilin tha se me siguri do të ishte rreth të 50-tave, pyeti se çfarë do të kishte bërë viktima me jetën e tij nuk do të dinë asnjëherë.

“Ndoshta do të kishte pasur jetë të mirë, ndoshta të vështirë, ndoshta do të kishte kontribuar në mënyrë të konsiderueshme për komunitetin dhe vendin e ti, ndoshta do të kishte fëmijë të tij..”, tha ai ndër të tjera.

Ndërkaq, tha se mund të spekulojnë se çka do të kishte bërë me kohën që do i kishte mbetur në planetin tokë e më tutje, por se nuk do ta dimë asnjëherë dhe se as familja nuk do ta dijë asnjëherë, për shkak të Salih Mustafës dhe atyre që kanë torturuar e vrarë.

“Për herë të parë për më shumë se 23 vite është kjo çështje që u ka dhënë mundësinë për të shprehur dhe folur për dhimbjet dhe vuajtjet që kanë duruar në prill të vitit 1999 dhe se si hija e gjatë e atyre ngjarjeve traumatike vazhdon t’i ndjek sot e kësaj dite”, ka thënë Smith.

Sipas tij, para se të ekzistonte kjo gjykatë, liria për të folur haptazi nga viktimat nuk ka ekzistuar dhe se kjo kërkon guxim.

Smith tha se stigma e përhershme është shkaktuar nga veprimet e të akuzuarit dhe atyre që kanë vepruar në bazë të urdhrave të tij, të cilët kanë etiketuar viktimat si spiunë dhe bashkëpunëtorët të armikut.

Këtë etiketë tha se e kanë bërë në mënyrë të rreme ndaj tyre pasi të njëjtit janë konsideruar se ndoshta nuk e kanë mbështetur mjaftueshëm UÇK-në, ndoshta kanë favorizuar LDK dhe jo UÇK, ndoshta kanë menduar se Ibrahim Rugova dhe jo Hashim Thaçi është personi më i miri për të drejtuar Kosovën dhe për këtë janë burgosur, janë rrahur, janë torturuar, në raste janë vrarë.

“Nuk ishin spiunë, nuk kanë punuar me armikun, ata nuk ishin armiq të Kosovës”, tha tutje Smith.

Sipas tij, ky gjyq ka filluar para 1 viti dhe gjatë këtij viti nuk kanë dëgjuar asnjë gram dëshmi të mjaftueshme për të mbështetur këto pretendime dhe etiketime të pabaza.

Ai tha se viktimat ishin kosovarë, qytetarë, disa prej të cilëve kanë dal vullnetarë në UÇK pasi kanë besuar në luftën e Kosovës.

Sipas tij, për ato të cilët kanë kundërshtuar këtë gjykatë, që kanë kërkuar të pengojnë këtë gjykatë dhe punën e zyrës së tij gjatë gjithë kohës, ky është fakt i pakëndshëm dhe është fakt që nuk do të dëgjohet asnjëherë nga ata që duan të shkatërrojnë ekzistencën e drejtësisë

“Është gjykatë e Kosovës e krijuar nga vullneti i Kosovës dhe u shërben të gjitha viktimave dhe këtu përfshihen shumë qytetarë të Kosovës”, ka thënë Smith.

Ai tha se nuk ka pasur asnjë justifikim për kushtet që janë mbajtur viktimat apo mënyrën si janë torturuar gjatë paraburgimit të tyre.

Prokurori i Specializuar tha se diskutimet në këtë çështje duhet të fillojnë duke pasur parasysh sa të rëndë janë krimet për të cilat flasin dhe nivelin e lartë të dhunës që i janë nënshtruar viktimat.

“Është e rëndësishme të mos harrohet çka kanë vuajtur viktimat dhe për çka akuzohet i akuzuari pasi jo vetëm e ka lejuar, mbështetur dhe ndihmuar, por e ka modeluar këtë dhunë për vartësit e tij. Në kompleksin e paraburgimit të Zllashit të paraburgosurit janë rrahur çdo ditë”, ka thënë Smith.

Tutje, ai përmendi mënyrat se si sipas prokurorisë janë torturuar viktimat dhe dhunën e përdorur ndaj tyre.

Smith tha se më së shumti ka vuajtur personi i ri që ishte vrarë.

Ai tha se ajo që dinë tregon kapërcitërisht që Mustafa ka pasur përgjegjësi për këtë vrasje dhe se e dinë se viktima është dërguar në Zllash me 1 prill 1999 dhe se ky kompleks është kontrolluar nga njësiti BIA.

“E dimë po kështu që BIA dhe ky kompleks ishin nën komandën e të akuzuarit, Salih Mustafa. E dimë po ashtu se me 1 prill i akuzuari ishte i pranishëm atje në këtë kompleks ku ka qenë dëshmitar kur viktima e vrasjes i është drejtuar rojës Muharrem Ajeti te porta e tij, Ajeti ishte ushtar i BIA-së i komanduar nga i akuzuari”, tha Smith.

Tutje, tha se e dinë që viktima është torturuar në kompleks për më shumë se dy javë.

“E dimë që kompleksi i paraburgimit në Zllash ishte vend i vogël i izoluar dhe e dimë që në të njëjtën kohë ky kompleks i vogël i izoluar, i akuzuari e ka provuar vet dhe e kemi nga dëshmitë tjera që i akuzuari ka qenë prezent në kompleks në këtë kohë. E dimë që viktima është veçuar për të trajtuar në mënyrë abuzive”, tha ai duke shtuar se e dinë se është marrë në fillim vendim që të abuzohet më shumë.

Tutje, përmendi dëshmitë e dëshmitarëve që njëri kishte thënë se është rrahur nga gjashtë persona, një rast tjetër që ishte thirrur me thikë dhe se i njëjti ishte mbajtur me pranga.

Tutje, përmendi dëshmi të një dëshmitari tjetër “Kur e kanë sjell në ahur pasi e kishin torturuar, dukej i mbaruar kishte njolla dhe shenja në trup dhe nuk rrinte në këmbë nga të rrahurat, dhe se i njëjti ishte nxirrë nga të rrahurat, ishte i mavijosur, i nxirrë në të gjitha pjesët e trupit dhe nuk ishte në gjendje t’i hapte sytë”.

Ai tha se e dinë që ushtarët që kanë torturuar këtë viktimë ishin nën komandën e të akuzuarit dhe nuk ka pasur komandë tjetër që të kontrollonte këta ushtarë.

“E dimë që kur të burgosurit tjerë janë liruar, viktima e vrasjes bashkë me një të burgosur tjetër nuk është lejuar të dalin, nuk e kanë lejuar të burgosurit tjerë të marrin me vetë këtë viktimë. Nuk kanë lejuar ta merrnin me vete dhe të shpëtonte pavarësisht gjendjes së rëndë që ishte dhe konkluzioni i vetëm që është nxjerre ishte që ai të mos mbijetonte”, tha Smith.

Ai tha se e dinë se i akuzuari ka qenë në kompleks në dy momente kyçe që ka të bëj me këtë krim, me 1 prill kur është dërguar viktima në këtë kompleks dhe kur është marrë vendimi të mos lejohet viktima të dal nga kompleksi me të burgosurit tjerë.

Smith ka bërë të ditur se viktima në korrik ishte gjetur në një varr të cekët afërsisht kompleksit të Zllashit dhe ishte këmbë zbathur dhe me këmbë të thyera që përputhet me dëshminë e njërit dëshmitar që kishte thënë se kur e ka parë për herë të fundit, viktima nuk ka mundur të ecte.

Sipas tij, nuk qëndron pretendimi i të akuzuarit se fajtor për këtë rast janë forcat serbe.

Ai tha se duke pasur parasysh afrimin e forcave serbe, e dinë që arsyeja pse nuk kanë lejuar të lirohet ndryshe nga të burgosurit tjerë është se viktima e ka njohur të akuzuarin, e ka njohur me emrin Salih dhe ka njohur vartësit e tij dhe ka një konkluzion që viktima është veçuar që në fillim për trajtim më të rëndë se sa të tjerët.

“I akuzuari mban përgjegjësi penale për vrasjen e tij dhe faktet nuk lënë asnjë pikë dyshimi se ai është fajtor sipas krimeve që është ngarkuar”, tha ai.

Tutje, tha se ka edhe viktima të tjera që kanë mbijetuar, por vetëm si njerëz të thyer, të cilët kanë rrëfyer çka kanë vuajtur, dhimbjet që kanë.

Ai tha se dëshiron të flas për guximin e viktimave për të folur në gjykatë, në një klimë frikësimi që ekziston në Kosovë.

“Mbani parasysh sa vështirë ka qenë që këto viktima të vinë këtu për të treguar se çka ka ndodhur”, tha Smith.

Tutje, përmendi se një dëshmitari i është thënë të ketë kujdes me emrat që përmend në gjykatë dhe se i njëjti e bërë këtë.

Smith i tha trupit gjykues se do të gjejnë se si i akuzuari është mbështetur në rrjete sociale edhe nga ata që kanë dëshmuar, e se si viktimat nuk kanë pasur mbështetje.

Sipas Prokurorit të Specializuar, provat që provojnë përgjegjësitë e të akuzuarit do të paraqiten nga ekipi i tij.

“Ai nuk ka qenë i munguar apo i palidhur me këtë qendër, ai ka thënë në mënyrë të padiskutueshme- unë jam shtabi, duke nënvizuar autoritetin e tij të plotë dhe përfundimtar ndaj vartësve të tij në BIA. Ai ishte një figurë komanduese në BIA, në të gjitha drejtimet, ai jepte urdhra dhe këto urdhra ndiqeshin”, tha ai.

Tutje, tha se hera e parë që një viktimë u rrah ndodhi në praninë e të akuzuarit, i cili e filloi rrahjen e tij.

“Ai modeloi egërsinë kriminale ndaj vartësve të tij duke marrë pjesë drejtpërdrejt në rrahjen barbare të burgosurve, duke u dhënë atyre leje për të bërë të njëjtën gjë”, tha Smith.

Tutje, ai tha se ka komunikuar në një mënyrë që fjalët nuk mund ta miratojnë dhe pranojnë dhe priste që vartësit e tij të sjellshin në të njëjtën mënyrë.

Ai tha se zyra e tij ka kërkuar një dënim të gjatë me burg për të akuzuarin dhe se këtë nuk e bëjnë me lehtësi, por vetëm pas një shqyrtimi të thellë të gjithë faktorëve.

“Graviteti i akuzave, duke përfshirë efektin shumë të madh që kanë pasur në jetën e viktimave dhe familjet e tyre, është aspekt i rëndësishëm për të marrë parasysh në këtë rast roli i dyfishtë si komandant dhe pjesëmarrës bën një faktor të madh rëndues. Si autor i drejtpërdrejt siguroi që ata që kishin në komandë të trajtonin viktimat me brutalitet. Mungesa e faktorëve zbutës bie në sy në këtë rast, pavarësisht që ka mbrojtur veten kundër akuzave, nuk ka bërë përpjekje të ketë simpati për viktima”, tha ai tutje.

Smith kërkoi që Mustafa të shpallet fajtor dhe të jepet dënimi i rekomanduar.

Fillon gjykimi ndaj Salih Mustafës, ZPS do të paraqesë deklaratën përmbyllëse

Ka filluar seanca e së martës, në gjykimin ndaj Salih Mustafës, ku Zyra e Prokurorit të Specializuar (ZPS) do të paraqesë deklaratën e saj përmbyllëse.

Ndryshe, aktakuza ndaj Mustafës është konfirmuar më 12 qershor 2020.

“Aktakuza e konfirmuar përcakton se afërsisht midis 1 prillit 1999 dhe 19 prillit 1999, në një kompleks ndalimi në Zllash, Kosovë, u kryen krimet e ndalimit arbitrar, trajtimit mizor dhe të torturës kundër të paktën gjashtë personave. Gjithashtu, në aktakuzë thuhet se në një datë midis 19 prillit 1999, ose rreth kësaj date, dhe rreth fundit të prillit 1999, në atë vendndodhje u vra një i ndaluar”, ka njoftuar Gjykata Speciale përmes një komunikate.

Bëhet e ditur se në aktakuzën e konfirmuar, Salih Mustafa akuzohet në kuadër të formave të ndryshme të përgjegjësisë penale, për: ndalim arbitrar, trajtim mizor, torturë dhe vrasje të paligjshme si krime lufte të kryera në kontekstin e konfliktit të armatosur jo ndërkombëtar në Kosovë, ose në lidhje me atë konflikt. /BetimipërDrejtësi