I deleguari i Bashkimit Evropian për dialogun, Miroslav Lajçak, ka deklaruar se në vitin 2020 Kosova dhe Serbia kanë bërë përparim dhe janë dakorduar për disa nga elementet e Marrëveshjes gjithëpërfshirëse dhe ligjërisht të obligueshme që do ta përfundonte njëherë e përgjithmonë dialogun në mes të dy vendeve.

Ai thotë se me ndryshimin e Qeverisë në Kosovë ka ndryshuar edhe “qasja e Kosovës ndaj bisedimeve për një marrëveshje gjithëpërfshirëse”.

“Me ndryshimin e qeverisë në Prishtinë ndryshoi edhe qasja e Kosovës ndaj bisedimeve për një marrëveshje gjithëpërfshirëse. Megjithatë, të gjitha aktivitetet tona janë të lidhura me marrëveshjen gjithëpërfshirëse. Marrëveshja për rrugën drejt normalizimit, e lidhur vitin e kaluar, është një pjesë e rëndësishme. Zbatimi i kësaj marrëveshjeje synon t’i hapë rrugën një marrëveshjeje normalizimi gjithëpërfshirës dhe për këtë arsye presim zbatimin e plotë dhe të pakushtëzuar të të gjitha dispozitave të saj pa vonesë. Teksti i Marrëveshjes është i qartë, kështu që është shumë e qartë se çfarë duhet të bëjnë të dyja palët. BE-ja ka rikujtuar vazhdimisht se Marrëveshja në tërësi është e detyrueshme sipas ligjit ndërkombëtar. Prandaj, çdo mungesë zbatimi jo vetëm që kërcënon integrimin evropian të dy palëve, por dëmton edhe reputacionin e tyre si partnerë të besueshëm dhe të besueshëm” ka thënë Lajçak në një intervistë për mediumin serb, Nova.rs, transmeton Reporteri.net.

Ai ka thënë në mandatin e tij kishte pengesa por edhe përparime gjatë rrugës.

“Kishte përparime dhe pengesa, zhgënjime dhe gëzime gjatë rrugës. Marrëveshja e vitit të kaluar për rrugën drejt normalizimit që Kosova dhe Serbia e arritën në Ohër është diçka që duhet theksuar. Kjo marrëveshje ofron një kornizë të qartë për të ardhmen e procesit të normalizimit – të rënë dakord nga të dyja palët dhe duke hapur rrugën për një normalizim gjithëpërfshirës të marrëdhënieve. Është për të ardhur keq që palët ende nuk kanë arritur një marrëveshje se si do të zbatohet marrëveshja. BE-ja ka bërë gjithçka që mundi, por ne nuk mund të dëshirojmë normalizim më shumë se Kosova dhe Serbia. Të dyja palët zotërojnë procesin dhe duhet të marrin vendime të vështira politike. Do të vazhdoj përpjekjet për të filluar zbatimin e Marrëveshjes deri në ditën e fundit të mandatit tim. Pas kësaj, unë do t’ia dorëzoj stafetën pasardhësit tim, kushdo qoftë ai ose ai – dhe kjo varet nga shtetet anëtare të BE-së dhe Përfaqësuesi i Lartë për Politikën e Përbashkët të Jashtme dhe të Sigurisë. Për sa kohë që do të merrem me diplomaci dhe politikë, do të jem një mbështetës i fuqishëm i integrimit të Ballkanit Perëndimor në BE”, ka shtuar tutje Lajçak.

Ai ka thënë se ka pasur kriza vitin e kaluar që penguan normalizimin e marrëdhënieve.

“Kemi pasur disa kriza të mëdha vitin e kaluar, të cilat penguan përparimin drejt normalizimit. Por, siç thashë, kemi arritur diçka shumë të rëndësishme. Nuk ka kthim prapa. Në kontekstin aktual gjeopolitik dhe në këtë kohë, nuk ka marrëveshje më të mirë për asnjërën palë, ndaj duhet të fokusohen në zbatimin. Edhe Kosova edhe Serbia e dinë saktësisht se çfarë duhet të bëjnë – vetëm duhet të zbatojnë përfundimisht atë që është rënë dakord. Paralelisht, ne kemi arritur hapa të rëndësishëm dhe zgjidhje konkrete nga të cilat përfitojnë njerëzit në terren. Për shembull, njohja e dokumenteve të identitetit dhe targave, duke i dhënë fund të ashtuquajturit “regjim ngjitës”. Arritëm të rregullojmë çështjen e energjisë në veri të Kosovës, e cila ishte e pritur për më shumë se 20 vjet”.

“Të dyja palët e kanë integrimin evropian si prioritet strategjik dhe progresi në normalizimin e marrëdhënieve të tyre është thelbësor për përparimin drejt BE-së. BE-ja ka qenë shumë e qartë se dera është e hapur dhe nëse janë seriozisht të interesuar për të ardhmen e tyre evropiane, si Serbia ashtu edhe Kosova e dinë se duhet të arrijnë një marrëveshje gjithëpërfshirëse dhe ligjërisht të detyrueshme për normalizimin. Zbatimi i Marrëveshjes për rrugën drejt normalizimit hap rrugën për këtë dhe Kosova dhe Serbia duhet të bëjnë përpjekje shtesë dhe ta çojnë procesin deri në fund. Ne mund të këshillojmë, sugjerojmë dhe ndihmojmë në çdo hap të rrugës, dhe ne e bëjmë. Megjithatë, në fund, janë dy palët ato që duhet të normalizojnë marrëdhëniet e tyre”.

“Realiteti është se edhe Kosova edhe Serbia kanë një listë të obligimeve të paplotësuara. të dala nga marrëveshjet e kaluara, e për më tepër, asnjëra nga palët nuk ka filluar ende zbatimin e Marrëveshjes për rrugën drejt normalizimit. Zbatimi duhet të fillojë menjëherë në mënyrë që edhe Kosova edhe Serbia të fillojnë të përmbushin obligimet e tyre paralelisht dhe hap pas hapi duke u bazuar në parimin se të dyja palët duhet të bëjnë diçka për të marrë diçka. Fokusi tani duhet të jetë në përparimin e zbatimit të plotë të Marrëveshjes pa parakushte apo vonesa. Përgjegjësitë e palëve janë të qarta: i takon Kosovës që të inicojë procedurën për themelimin e Asociacionit/Bashkësisë së Komunave me shumicë serbe në Kosovë dhe të pranojë draft-statutin evropian dhe i takon Serbisë që ta përmbushë obligimet e saj të shumta paralelisht, duke filluar me njohjen e simboleve të Kosovës, dokumenteve dhe institucioneve – që parashihet me planin e sekuencës së hapave të zbatimit. Të dyja palët dhe konstruktiviteti i tyre do të matet vetëm në bazë të progresit në zbatim – jo në veprimet apo deklaratat publike të palës tjetër. Topi është në fushën e Serbisë dhe Kosovës dhe ne presim që ata të fillojnë të përmbushin marrëveshjet”, ka deklaruar Lajçak, transmeton Reporteri.net.

Ai ka thënë se mandati i tij si Përfaqësues Special i BE-së përfundon më 31 gusht të këtij viti.

“Tashmë është zgjatur dy herë, në 2021 dhe 2022. Mandatet e Përfaqësuesit Special të BE-së zakonisht zgjasin katër vjet, si në shumicën e shërbimeve diplomatike, dhe deri në gusht do të kem kaluar katër vjet e gjysmë në këtë pozicion. Praktikë e mirë diplomatike është që pas asaj periudhe ka një ndryshim të personelit dhe unë personalisht mendoj se ndryshimi është i shëndetshëm”, ka deklaruar Lajçak. /Reporteri.net/.