Evropa po përballet me një valë të re të nxehtësisë ekstreme që tashmë po thyen rekorde temperaturash.

Në Evropën Jugore, temperaturat arritën në 46°C, një rekord i ri i qershorit për Spanjën (rajoni i Huelvës), ndërsa Italia, Greqia, Portugalia dhe Ballkani Perëndimor regjistruan gjithashtu nxehtësi ekstreme, të shoqëruar me zjarre të shumta.

Sa njerëz vdesin nga nxehtësia?

Moti i nxehtë vret rreth gjysmë milioni njerëz çdo vit. Numri mesatar vjetor i vdekjeve është më i madh se ai nga luftërat ose terrorizmi, por më i vogël se ai nga makinat ose ndotja e ajrit.

Pavarësisht kësaj, nxehtësia rrallë renditet si shkak i vdekjes. Kjo për shkak se temperaturat ekstreme janë kryesisht vrasës indirektë. Shumica e viktimave të nxehtësisë vdesin herët nga sëmundje – të tilla si sëmundjet e zemrës, mushkërive dhe veshkave – të cilat përkeqësohen në mot të ngrohtë, raporton The Guardian.

Si ndikon i nxehti ekstrem në shëndetin tuaj?

Nxehtësia e lartë e streson trupin e njeriut. Kur ditët janë shumë të nxehta për të funksionuar dhe netët nuk janë mjaftueshëm të freskëta, zemra dhe veshkat punojnë me shumë mundim për ta mbajtur trupin të freskët.

Ka edhe efekte dytësore shëndetësore nga nxehtësia e lartë. Valët e të nxehtit çojnë në më shumë aksidente, ajër më të ndotur, zjarre më të mëdha dhe ndërprerje më të shpeshta të energjisë, të cilat të gjitha mund të rrisin barrën mbi sistemet shëndetësore.

Kush është më i rrezikuar nga nxehtësia ekstreme?

Njerëzit që detyrohen të jenë jashtë në mot përvëlues – ndërtuesit, fermerët, ata që flenë jashtë – kanë më shumë gjasa të vuajnë nga lodhja që vjen nga nxehtësia dhe goditja nga nxehtësia që mund të pasojë.

Por njerëzit e moshuar, dhe veçanërisht ata me sëmundje themelore, përbëjnë pjesën më të madhe të vdekjeve që lidhen me nxehtësinë. Gratë kanë më shumë gjasa të vdesin nga shkaqe që lidhen me nxehtësinë sesa burrat. Njerëzit më të varfër – të cilët kanë më pak gjasa të kenë ajër të kondicionuar, shtëpi të izoluara mirë ose qasje në hapësira të gjelbra – janë gjithashtu në rrezik më të madh.

Pse lagështia e bën trupin të ndihet më i nxehtë?

Djersa është mbrojtja më e mirë e trupit kundër nxehtësisë, duke ulur temperaturës. Por kur lagështia është e lartë dhe ajri i nxehtë, trupi lufton për t’u ftohur sepse djersa ngjitet në lëkurë. Efekti që kjo ka në temperaturat e perceptuara mund të jetë disa gradë Celsius, mjaftueshëm për të bërë diferencën midis jetës dhe vdekjes.

Pse valët e nxehtësisë po bëhen gjithnjë e më ekstreme?

Më shumë se një shekull ndotje nga lëndët djegëse fosile ka bllokuar atmosferën, duke bllokuar rrezet e diellit dhe duke ngrohur të gjithë planetin. Temperaturat mesatare globale janë rritur me rreth 1.3C që nga kohërat para-industriale – dhe temperaturat e tokës edhe më shumë – gjë që e ka shtyrë nivelin bazë më lart dhe i ka bërë ekstremet ndëshkuese shumë më të zakonshme.

Ka gjithashtu disa prova se ndryshimi i klimës po i përkeqëson valët e nxehtësisë duke dobësuar rrjedhën e ajrit. Shkencëtarët mendojnë se kjo po rrit shfaqjen e kupolave ​​të nxehtësisë, zonave me presion të lartë dhe nxehtësisë që ngjiten mbi një rajon për ditë ose edhe javë.

A nuk do të thotë ndryshimi i klimës që më pak njerëz të vdesin nga i ftohti?

Moti i ftohtë vret shumë më tepër njerëz sesa moti i nxehtë sot, madje edhe në rajone të ngrohta si Afrika Sub-Sahariane dhe Azia Jugore. Por, ndërsa temperaturat rriten, numri i vdekjeve nga nxehtësia parashikohet të rritet shumë më shpejt sesa numri i jetëve të shpëtuara nga i ftohti. Kur shkencëtarët e modeluan këtë në qytete evropiane, ata gjetën një rritje neto të vdekjeve të lidhura me temperaturën në të gjitha skenarët e emetimeve, madje duke marrë parasysh edhe mënyrën se si njerëzit përshtaten.

Si mund të qëndrojmë të sigurt gjatë një vale të të  nxehtit?

Këshilla më e thjeshtë është të qëndroni larg të nxehtit: shmangni daljen jashtë gjatë pjesëve më të nxehta të ditës dhe qëndroni në hije nëse është e nevojshme. Për ta mbajtur shtëpinë tuaj të freskët, mbyllni dritaret gjatë ditës dhe hapini ato pas errësirës, ​​kur temperaturat e jashtme bien nën temperaturat e brendshme. Mbuloni dritaret me grila ose perde për të bllokuar rrezet e diellit direkte.

Mjekët gjithashtu rekomandojnë të pini ujë shpesh, të vishni rroba të gjera dhe të kujdeseni për njerëzit vulnerabël në komunitetin tuaj. /Reporteri.net/