Tani për tani, shumë dhoma gjumi mbeten bosh. Por me shtytjet e duhura, ato mund të bëhen pjesë e zgjidhjes për krizën e strehimit në Zvicër.
Mungesa e banesave në Zvicër po rritet gjithnjë e më akute. Megjithatë, shumë banorë, veçanërisht ata të moshuar, zënë më shumë hapësirë se sa u nevojitet. Nëse popullsia do të ishte më e lëvizshme, me zvogëlimin e përmasave më të zakonshme, disa presione në tregun e banesave mund të lehtësoheshin – të paktën në teori.
Mospërputhja midis banimit dhe nevojës është e theksuar. Ndërmjet atyre nën 44 vjeç, familjet mesatarisht 0,9 dhoma të tepërta. Kjo rritet në mënyrë të qëndrueshme me moshën: në 1.5 për moshat 45 deri në 64 vjeç, 2.1 për ata midis 65 dhe 79 vjeç dhe 2.2 për moshën mbi 80 vjeç, transmeton albinfo.ch.
Modeli pasqyron harkun e njohur të jetës shtëpiake. Pasi fëmijët largohen nga shtëpia, shumë e gjejnë veten duke jetuar në shtëpi që janë papritur shumë të mëdha. Një studim i fundit nga Universiteti i Shkencave të Aplikuara të Cyrihut (ZHAW), në bashkëpunim me Zyrën Federale për Strehimin dhe shoqatat e industrisë, zbulon se pronarët e shtëpive të moshës 45 deri në 79 vjeç shpesh dëshirojnë të zvogëlojnë madhësinë. Motivimet përfshijnë daljen në pension, largimin e fëmijëve të rritur ose dëshirën për të shmangur rinovimet e kushtueshme. Shumë citojnë gjithashtu një preferencë për një mjedis më të qetë, lidhje më të mira transporti ose qira më të ulët.
Megjithatë, oferta nuk përputhet me kërkesën. Alternativat e përshtatshme dhe të përballueshme janë në mungesë. “Pengesa kryesore është mungesa e opsioneve të përshtatshme të strehimit”, thotë Jan Hohgardt, bashkëautor i studimit. Përtej kufizimeve të jashtme, shumë në këtë grupmoshë nuk i kanë marrë parasysh plotësisht nevojat e tyre në zhvillim. Zvogëlimi, sugjeron ai, është shpesh më pak një vendim sesa një realizim gradual. “Njerëzit zbulojnë se kanë më shumë liri nga sa mendonin – por sistemi nuk është ndërtuar për t’i ndihmuar ata të veprojnë sipas saj.”
Lëvizshmëria më e madhe e banimit mund të lehtësojë presionin në tregjet e banesave urbane. Por kjo do të kërkonte më shumë se një ndryshim në mentalitet. Do të kërkonte një riorientim të politikave të strehimit dhe prioriteteve të zhvillimit: njësi të vendosura në qendër, të lidhura mirë, njësi më të vogla të përshtatura për nevojat e banorëve të moshuar. “Ka potencial për të arritur ata që janë në pension të parakohshëm – duke theksuar përfitimet e jetesës së pavarur dhe të zvogëluar,” tha Hohgardt.
Sektori i pasurive të paluajtshme nuk ka arritur ende. Mesazhet kulturore, vëren ai, po evoluojnë, me më shumë vëmendje ndaj nevojave dhe aspiratave të kësaj demografike. Në të kundërt, tregu i banesave ka qenë më i ngadalshëm për t’u përgjigjur. Kjo, argumenton ai, duhet të ndryshojë – si nga ana e ofertës ashtu edhe nga ana e kërkesës. Edhe autoritetet komunale përballen me një akt balancues. Ata duan të mbajnë tatimpaguesit afatgjatë, duke lënë gjithashtu vend për familjet e ardhura.
Tani për tani, shumë dhoma gjumi mbeten bosh. Por me shtytjet e duhura, ato mund të bëhen pjesë e zgjidhjes për krizën e strehimit në Zvicër.