Katër senatorë amerikanë, Jeanne Shaheen, Thom Tillis, Chris Murphy dhe Roger F. Wicker i kanë dërguar letër Sekretarit amerikan të Shtetit, Anthony Blinken dhe Sekretarit amerikan të Mbrojtjes, Gjeneralit Lloyd J. Austin, ku shprehën “shqetësime të thella” rreth paqes dhe stabilitetit në Bosnje-Hercegovinën, shkruan Reporteri.net.

Senatorët kërkuan mbështetje në vazhdimin misionit të forcës paqeruajtëse EUFOR në Bosnje-Hercegovinën po qe se Kombet e Bashkuara nuk ia vazhdojnë mandatit, raportoi Slobodna Bosnja, përcjell Reporteri.net.

Letra e plotë e senatorëve amerikanë:

I nderuar Sekretar Blinken dhe Sekretar Austin,

Ne po ju shkruajmë për të shprehur shqetësimin tonë të thellë për paqen dhe stabilitetin në Bosnje dhe Hercegovinë. Brishtësia e paqes e vendosur me Marrëveshjen e Paqes të Dejtonit është e dukshme dhe alarmante. Lufta e Putinit në Ukrainë ka trimëruar lojtarët në Bosnje dhe Hercegovinë, të cilët prej kohësh kanë pasur mbështetje nga Kremlini dhe lojtarë të tjerë të jashtëm, dhe rreziku i dhunës nuk mund të injorohet. Shtetet e Bashkuara duhet të fokusohen në ruajtjen e paqes në Bosnje dhe Hercegovinë.

Më 22 nëntor 2004, Këshilli i Sigurimit i OKB-së, me Rezolutën 1575, themeloi Operacionin Althea – Forcat Evropiane në Bosnje dhe Hercegovinë, si pasues ligjor i Forcave të Sigurisë së NATO-s (SFOR) që ruajtën paqen nëntë vjet pas luftës. Në kohën e dorëzimit, trupat e NATO-s numëronin 7,000 ushtarë dhe EUFOR filloi me një numër të ngjashëm forcash. Me kalimin e viteve, numri është zvogëluar në mënyrë të vazhdueshme, siç duhet në përputhje me përparimin drejt paqes së qëndrueshme. Ngjarjet e fundit politike destabilizuese në vend, megjithatë, tregojnë një përmbysje të qartë të situatës që kërkon një përgjigje strategjike më të koordinuar nga anëtarët e BE-së, Mbretëria e Bashkuar dhe Shtetet e Bashkuara se si të sigurohet mbështetje e mjaftueshme për misionin EUFOR Althea.

Shtetet e Bashkuara duhet t’u bëjnë thirrje partnerëve të saj evropianë që të garantojnë trupat dhe pajisjet e nevojshme për të ruajtur fuqinë aktuale të EUFOR-it prej të paktën 1,100 trupash. Në këtë pikë, Shtetet e Bashkuara duhet të shqyrtojnë gjithashtu mbështetjen e tyre për EUFOR-in për të përcaktuar nëse mund të bëhet më shumë se mbështetje logjistike dhe trajnim. Vitin e kaluar, udhëheqësi serb i Bosnjës Milorad Dodik e rriti retorikën e tij për shkëputjen e Republika Srpska nga Bosnja dhe Hercegovina. Tensionet janë të larta, rreziku i një provokimi të vogël që shkakton destabilizimin e mëtejshëm dhe madje edhe dhunën është real, dhe nevoja për parandalim efektiv është urgjente.

Meqenëse forcat e Shteteve të Bashkuara nuk janë pjesë e EUFOR-it, selia e NATO-s në Sarajevë mbetet një lidhje e fortë me forcat lokale dhe prania e trupave të NATO-s dërgon një sinjal të qartë në të gjithë vendin dhe rajonin. Shtetet e Bashkuara dhe aleatët tanë të NATO-s duhet të punojnë së bashku për të forcuar selinë e NATO-s në Sarajevë, dhe kjo fillon me sigurimin që rezultatet e samitit të Madridit, veçanërisht masat e përshtatura të mbështetjes dhe programi për ndërtimin e kapaciteteve të mbrojtjes, të jenë të përshtatshme dhe me burime të mira. Rusia vazhdon të pretendojë se Ballkani Perëndimor është brenda sferës së saj të ndikimit dhe zyrtarët rusë kanë lëshuar deklarata të shumta në mbështetje të aktorëve rajonalë që kundërshtojnë integrimin evropian dhe NATO-n. Shtetet e Bashkuara nuk duhet të mbyllin një sy ndaj këtyre kërcënimeve;

Ne gjithashtu i bëjmë thirrje administratës Biden që të zhvillojë një strategji, në bashkëpunim me Bashkimin Evropian, se si të mirëmbahen forcat paqeruajtëse në Bosnje dhe Hercegovinë në rast të një vetoje ruse në mandatin e EUFOR-it. Pritet një veto ruse, ndoshta me mbështetjen e Kinës, kur votimi për rinovimin e mandatit të dalë para Kombeve të Bashkuara në nëntor. Mendojmë se ekziston një bazë ligjore për ruajtjen e pranisë së forcave paqeruajtëse në BiH, e cila nuk kërkon miratimin e OKB-së. Ndërsa ne sigurisht duhet të punojmë për të siguruar një rinovim të pandërprerë të mandatit të EUFOR-it, ne duhet të përgatitemi për praninë e vazhdueshme të paqeruajtësve.

Planifikimi serioz i emergjencës i NATO-s është thelbësor, duke krijuar një levë të rëndësishme në OKB për të penguar një veto të mundshme ruse në Bosnje dhe Hercegovinë dhe duke përcjellë një mesazh të rëndësishëm për udhëheqësit e vendit. Prandaj, ne po kërkojmë një informim nga Departamenti i Mbrojtjes për të kuptuar më mirë strategjinë ndërinstitucionale dhe për t’u përgatitur për angazhimin e vazhdueshëm të SHBA-së ndaj Marrëveshjes së Paqes të Dejtonit dhe paqes në Bosnje dhe Hercegovinë.

Shtetet e Bashkuara kanë shpenzuar dekada duke investuar në paqe dhe stabilitet në Bosnje dhe Hercegovinë. Ne nuk duhet të lejojmë që vëmendja jonë të lëkundet tani./Reporteri.net/.