Sot, në përvjetorin e tretë të Marrëveshjes historike të Washingtonit të nënshkruar në Zyrën Ovale nga qeveritë e Serbisë dhe Kosovës dhe të kryesuar nga Presidenti Trump, jemi të detyruar të pranojmë mjerisht se marrëdhëniet mes këtyre dy miqve të Amerikës janë përkeqësuar.
Më shumë se dy vjet e gjysmë pasi Donald Trump u largua nga Shtëpia e Bardhë, marrëdhëniet midis Serbisë dhe Kosovës kanë përjetuar një braktisje të udhëheqjes diplomatike, politike dhe ekonomike nga Joe Biden.
Siç më udhëzoi Presidenti Trump përpara se të fillonim negocimin e marrëveshjes së 2020-ës, e vetmja mënyrë për t’i çuar palët drejt një të ardhmeje më të mirë dhe më të sigurt do të ishte heqja e kërkesave të njëjta dhe të dështuara, dhe pikat e bisedimeve e refuzimi i të njëjtave ngërçe politike të 20 viteve të mëparshme.
Pritshmeritë e pakufizuar se gabimet historike duhet të korrigjohen përpara se të mund të pasojnë paqja, siguria dhe prosperiteti, vetëm sa përjetësojnë një konflikt që tashmë u ka kushtuar shumë këtyre shoqërive. Ne i detyrohemi të rinjve të Serbisë dhe Kosovës që të refuzojnë qëndrimet politike, fitoret simbolike gjetjen e rezultateve – dhe në vend të kësaj të punojnë për të krijuar një të ardhme të përbashkët ekonomike.
Dhe është naive të llogarisim në zgjerimin e biznesit të huaj në një rajon ku siguria fizike e njerëzve dhe aseteve garantohet nga prania e trupave të NATO-s.
Në dy vitet e gjysmë të fundit, dhuna ndërmjet palëve është rritur, varësia nga trupat e NATO-s është rritur dhe perspektivat ekonomike – veçanërisht në Kosovë – janë dobësuar.
Vendimi i Presidentit Biden për t’ia dorëzuar angazhimin diplomatik dhe ekonomik amerikan në rajon paralizës së analizës së Bashkimit Evropian i ka bërë gjërat më keq, jo më mirë.
Marrëveshja e vitit 2020 parashikonte një të ardhme ekonomike të përbashkët dhe në rritje për palët në të cilën u hoqën barrierat tregtare, u ndërtuan lidhje të reja të transportit ajror dhe tokësor, Qeveria serbe ra dakord të diversifikonte furnizimin e saj me energji larg Rusisë dhe Qeveria e Kosovës ra dakord të përdorte studimin e fizibilitetit të Qeverisë së SHBA-së për liqenin e Gazivodes/Ujmanit (i referuar në mënyrë neutrale si Liqeni Trump) për të zhvilluar mundësi burimesh ujore, duke përfshirë energjinë e pastër.
Nën Presidentin Trump, palët u zotuan të mbrojnë dhe promovojnë liritë fetare, duke përfshirë rinovimin e komunikimit ndërfetar, mbrojtjen e objekteve fetare, kthimin e vazhdueshëm të pronës së patrashëguar dhe të pakërkuar të epokës së Luftës së Dytë Botërore, dhe të përshpejtojnë përpjekjet për të gjetur dhe identifikuar eshtrat e personave të zhdukurve nga Luftërat Jugosllave.
Ata ranë dakord gjithashtu për një sërë prioritetesh dypalëshe të shtyra prej vitesh nga Departamenti i Shtetit i SHBA: përcaktimi i Hezbollahut në tërësinë e tij si një organizatë terroriste dhe kufizimi i operacioneve dhe aktiviteteve të tij financiare në rajon; angazhimi për të ndihmuar në dekriminalizimin e homoseksualitetit në 69 vendet ku është aktualisht i paligjshëm; dhe zgjerimin e marrëdhënieve diplomatike me Izraelin dhe aleatët e tjerë të SHBA-së.
Ndoshta, shenja më e madhe se këto arritje të epokës së Trump u zhbënë ishte dështimi i administratës Biden dhe homologëve të saj të BE-së për të zgjatur moratoriumin njëvjeçar të rëndë dakord për Kosovën në kërkim për anëtarësim në organizatat ndërkombëtare, në këmbim të një moratoriumi njëvjeçar të fushatës së Serbisë për çnjohje ndaj Kosovës.
Duhet bërë më shumë nëse duam të shohim paqe dhe prosperitet ndërmjet Kosovës dhe Serbisë. Megjithatë, mjerisht, Joe Biden dhe administrata e tij e kanë bërë të qartë se Ballkani dhe njerëzit e tij nuk janë prioriteti i tyre.
Është e qartë se njerëzit e Kosovës, Serbisë dhe më gjerë të Ballkanit përfituan shumë nga qëndrimi i Donald Trump në Shtëpinë e Bardhë dhe unë sinqerisht shpresoj se do të shohim një tjetër administratë Trump, për ta bërë edhe një herë rajonin e Ballkanit një prioritet kryesor për Shtetet e Bashkuara.