Midis dietave në rrjetet sociale, debateve mes profesionistëve për produkte të ndryshme dhe përfshirjes së teknologjisë në informacionet për shëndetin, është shumë e lehtë të kthehesh në një ‘manjak’ shëndeti.

Për më tepër, me të gjitha informacionet në internet dhe në mediat sociale, mund të jetë e vështirë të dish se çfarë të nevojitet dhe çfarë nuk të nevojitet kur bëhet fjalë për shëndetin tënd, veçanërisht për ushqyerjen. Ka video kudo në mediat sociale në të cilat njerëzit i referohen ushqimeve të caktuara si “të këqija” ose që përmbajnë “përbërës të rremë”, të cilat vetëm sa nxisin një pasion shoqëror për “të ngrënë shëndetshëm”.

Ndërsa nuk ka asgjë të keqe në të ngrënit një dietë të shëndetshme pasi është një mënyrë e shkëlqyer për të përmirësuar mirëqenien tuaj, ekziston një vijë që të ushqyerit e shëndetshëm mund ta kalojë dhe më pas të kthehet në opsesion.

Një fokus i tepërt në të mund të shndërrohet në diçka të njohur si ortoreksi, një gjendje që po bëhet gjithnjë e më e zakonshme në shoqëri, dhe disa studime thonë se kjo është kryesisht për shkak të presionit nga mediat sociale.

Nuk do ta gjeni ortoreksinë në DSM-5, i cili është manuali zyrtar për diagnozat e shëndetit mendor, por dy dietologë i thanë HuffPost se presin që ajo të bëhet një diagnozë zyrtare përfundimisht.

“Është çrregullim i të ngrënit subklinik, kështu që nuk është diçka që ka një kod diagnostikimi klinik, por njihet gjerësisht në komunitetin e të ngrënit me çrregullime”, tha Beth Auguste, dietologe.

“Ortoreksia mund të kategorizohet përgjithësisht si një preokupim me të ngrënit e shëndetshëm dhe një fiksim në pastërtinë e ushqimit”, shtoi Auguste.

“Është një obsesion me atë që dikush e percepton si mënyrën e duhur të të ngrënit, ose mënyrën e shëndetshme të të ngrënit”, shtoi Beth Heise.

Meqenëse shumë njerëz kënaqen duke ngrënë ushqime të shëndetshme ose e bëjnë këtë për të mbajtur nën kontroll disa tregues shëndetësorë si kolesteroli dhe sheqeri në gjak, mund të jetë e vështirë të dish se çfarë është thjesht një dietë e shëndetshme dhe çfarë është e rrezikshme.

“Është kaq e vështirë për t’u dalluar saqë edhe profesionistët mund ta kenë të vështirë ta dallojnë atë. Ata bëjnë pyetje, si p.sh., a është ky person vërtet i shëndetshëm, apo është në kufijtë e një çrregullimi?” vuri në dukje Auguste.

Më poshtë, Auguste dhe Heise ndajnë shenjat që tregojnë se mund të jeni duke kaluar në territorin e ortoreksisë dhe çfarë të bëni nëse jeni të shqetësuar për zakonet tuaja të të ngrënit.

Keni kufizime ekstreme ushqimore (që nuk lidhen me një alergji ose sugjerim nga një mjek).

“Ortoreksia mund të shfaqet në të njëjtat mënyra si shfaqet anoreksia, ku mund të jetë kufizuese, të mos hani grupe të caktuara ushqimore, të keni shumë ankth nëse nuk keni kontroll të plotë mbi ushqimin që po hani dhe burimin nga vjen ai”, tha Auguste.

Mund të gjesh veten duke krijuar rregulla strikte në lidhje me konsumin tënd të ushqimit, shtoi Heise. Si, ndoshta i thua vetes se mund të hash vetëm oriz kaf dhe nuk mund të bësh kurrë përjashtime për orizin e bardhë.

“Përfundon duke u përqendruar më pak në të ushqyerit e shëndetshëm, siç zakonisht është në fillim, dhe më shumë në një obsesion të pashëndetshëm me pastërtinë e ushqimit ose ‘të ushqyerit e pastër’, ose ‘të ushqyerit e duhur’,” tha Heise.

Kur dieta ndërhyn në jetën tënde shoqërore
“Kur kalon vijën, atëherë fillon të ndërhyjë në aktivitetet e tua të përditshme,” tha Auguste.

Nëse stresi juaj për ushqimin ndërhyn në angazhimet tua shoqërore, si p.sh. nëse refuzoni planet sepse nuk jeni të sigurt për situatën e ushqimit, kjo mund të jetë shkak për shqetësim.

“Kur ndikon në aftësinë tuaj për të jetuar në botë, rehat, atëherë është një problem që duhet ta adresoni”, shtoi Auguste.

“Përfundon duke u përqendruar më pak te personi mesatar i shqetësuar për ushqimin e shëndetshëm, dhe më shumë te fiksimi pas tij, ku është pothuajse personaliteti juaj”, tha Heise.

Shpenzoni shumë kohë duke analizuar listat e përbërësve
Është normale të kontrolloni listat e përbërësve dhe etiketat ushqyese në ushqime herë pas here, veçanërisht nëse keni një alergji ose një objektiv specifik ushqyes që po përpiqeni të arrini. Por, për dikë me ortoreksi, ata mund të zbulojnë se “në mënyrë kompulsive, gjatë gjithë kohës, po analizojnë të gjithë përbërësit”, tha Heise.

Kjo mund të shndërrohet në orë të tëra të shpenzuara duke planifikuar vaktet ose duke hulumtuar vlerat ushqyese të çdo përbërësi që futet në ushqimin tuaj, vuri në dukje ajo.

Kur shkel rregullat e ushqimit, ndihesh në ankth ose fajtor
“Mendoj se vija e fundit vjen kur fillon të ndihesh sikur po mendon për ushqimin e shëndetshëm gjatë gjithë kohës,” tha Heise.

“Nëse ndihesh sikur ke ankth, je nervoz për të ngrënë diçka dhe ndihesh kështu shpesh, atëherë kjo mund të jetë një shenjë se ndoshta po mendon shumë për të,” tha ajo.

E njëjta gjë vlen edhe nëse ndihesh fajtor pasi ke thyer ndonjë nga rregullat e tua të ushqimit, shtoi Heise.

Auguste shtoi se nëse mendimet e tua për ushqimin po të prishin shëndetin mendor, duhet të mendosh të flasësh me dikë. Auguste tha gjithashtu se nëse ndërhyn në shëndetin tënd fizik, është absolutisht një flamur i kuq.

Çfarë duhet të bëni nëse jenë në këtë situatë
Me mbështetjen e një dietologu ose profesionisti të shëndetit mendor, mund të përcaktoni nëse të ushqyerit tuaj të shëndetshëm është thjesht kaq, apo diçka më shumë.

“Është shumë e rëndësishme të flisni me dikë si një dietolog që specializohet në të ngrënit e çrregullt, një terapist që specializohet në të, i cili mund t’ju ndihmojë të kuptoni nëse ky është një problem për ju”, tha Auguste.

“Patjetër që mund të shërohesh nga ortoreksia nëse ke mbështetjen e duhur”, tha Heise, “prandaj, sapo t’i ndjesh këto pika, trajtoje sa më shpejt të jetë e mundur, në mënyrë që të mos shndërrohet në diçka që do të sundojë jetën tënde”.