×
  • Extra
  • Tech&Auto

    Çfarë do të ndodh kur inteligjenca artificiale zëvendëson punëtorët dhe i lë njerëzit pa punë?

    Reporteri
    02 Qershor 2025 | 13:22

    Të mërkurën e kaluar, drejtori ekzekutiv i Anthropic, Dario Amodei, deklaroi se inteligjenca artificiale mund të eliminojë gjysmën e të gjitha vendeve të punës në nivel fillestar brenda pesë viteve. Javën e kaluar, një drejtues i lartë i LinkedIn raportoi se inteligjenca artificiale tashmë po fillon të marrë vende pune nga të diplomuarit e rinj.

    Në prill, drejtori ekzekutiv i Fiverr e bëri të qartë: “Inteligjenca artificiale po vjen për punën tuaj. Madje, po vjen edhe për punën time”. Edhe Papa i ri po paralajmëron për potencialin dramatik të inteligjencës artificiale për të riformësuar ekonominë tonë.

    Pse e mendojnë këtë?

    Qëllimi i deklaruar i kompanive kryesore të Intelegjencës Artificiale (AI) është të ndërtojnë inteligjencën e përgjithshme artificiale, ose AGI siç po quhet shkurtimisht, e përcaktuar si “një sistem shumë autonom që i tejkalon njerëzit në punën më të vlefshme ekonomikisht”.

    Kjo nuk është retorikë boshe – kompanitë po shpenzojnë mbi një trilion dollarë për të e arritur AGI-në. Qeveritë në të gjithë botën po e mbështesin garën për të zhvilluar këtë teknologji, shkruan revista Time.

    Ata janë në rrugën e duhur për të pasur sukses. Modelet e sotme të inteligjencës artificiale mund të marrin rezultate po aq të mira sa njerëzit në shumë teste standarde. Ata janë programues më konkurrues se shumica e profesionistëve të programimit. Ata i mposhtin të gjithë, përveç ekspertëve më të mirë në pyetjet shkencore, përcjell Gazeta Online Reporteri.net.

    Si rezultat, liderët e industrisë së inteligjencës artificiale besojnë se mund ta arrijnë AGI-në diku midis viteve 2026 dhe 2035.

    Midis personave të brendshëm në kompanitë kryesore të AI, ekziston mendimi pothuajse i përbashkët se dita e papunësisë teknologjike për shumicën e njerëzve, ku ata humbasin vendet e punës për shkak të AI, do të vijë së shpejti. AI po vjen për çdo pjesë të tregut të punës. Ajo do të godasë së pari vendet e punës në sektorin e jakave të bardha (analistë financiarë, inxhinierë të software-it, juristë, llogaritarë, menaxherë dhe administratorë, punonjës të IT-së, etj), dhe menjëherë pas kësaj do të arrijë edhe vendet e punës në sektorin e jakave blu (punëtorë fabrike, shoferë, ndërtimtarë, mekanikë, punëtorë magazinash, elektriçistë, hidraulikë, etj.), ndërsa robotika përparon .

    Në botën pas-AI, një AI ka të ngjarë ta bëjë punën tuaj më mirë dhe më lirë se ju. Ndërsa trajnimi i një modeli të AI në front është i kushtueshëm, ekzekutimi i kopjeve shtesë të tij është i lirë dhe kostot përkatëse po bëhen më të lira me shpejtësi.

    Një zgjidhje e propozuar zakonisht për një epokë të afërt të papunësisë teknologjike është të ardhurat bazë universale (UBI) të dhëna nga qeveria. Por kjo mund të ndryshojë në mënyrë dramatike mënyrën se si qytetarët marrin pjesë në shoqëri, sepse puna është mjeti kryesor i negociatave për shumicën e njerëzve. Bota jonë moderne mbështetet në një shkëmbim të thjeshtë: ju punoni për dikë që ka para për t’ju paguar, sepse keni kohë ose aftësi që ata nuk i kanë.

    Ekonomia varet nga aftësitë, gjykimi dhe konsumi i punëtorëve. Si të tillë, punëtorët historikisht kanë negociuar për paga më të larta dhe javë pune 40-orëshe sepse ekonomia varet prej tyre.

    Me AGI-në, ne jemi të prirur ta ndryshojmë, nëse jo ta ndërpresim plotësisht, këtë marrëdhënie. Për herë të parë në historinë e njerëzimit, kapitali mund ta zëvendësojë plotësisht punën. Nëse kjo ndodh, punëtorët nuk do të jenë të nevojshëm për krijimin e vlerës sepse makinat do ta bëjnë këtë më mirë dhe më lirë. Si rezultat, kompania juaj nuk do t’ju ketë nevojë për të rritur fitimet e saj dhe qeveria juaj nuk do t’ju ketë nevojë për të ardhurat e saj tatimore.

    Mund të përballemi me atë që e quajmë “Mallkimi i Inteligjencës ”, që ndodh kur aktorë të fuqishëm si qeveritë dhe kompanitë krijojnë AGI-në dhe më pas humbasin stimujt e tyre për të investuar te njerëzit.

    Ashtu si në shtetet e pasura me naftë të prekura nga “mallkimi i burimeve “, qeveritë nuk do të kenë nevojë të investojnë në popullatat e tyre për të ruajtur pushtetin e tyre. Në skenarin më të keq, ato nuk do të kenë nevojë të kujdesen për njerëzit, kështu që nuk do të kenë nevojë.

    Por rruga jonë teknologjike nuk është e paracaktuar. Ne mund të ndërtojmë një rrugëdalje nga ky problem.

    Shumë nga njerëzit që përballen me rreziqet e tjera të mëdha nga AGI-ja që ajo të bëhet mashtruese ose të ndihmojë terroristët të krijojnë armë biologjike, për shembull – përqendrohen në zgjidhje centralizuese dhe rregullatore: gjurmojnë të gjitha çipat e AI, kërkojnë leje për të trajnuar modelet e AI. Ata duan të sigurohen që aktorët e këqij nuk mund të fusin në dorë AI-në e fuqishme dhe askush të mos ndërtojë aksidentalisht AI-në që mund t’i japë fund botës.

    Tregu për teknologjitë që ruajnë dhe zgjerojnë fuqinë tonë do të jetë i jashtëzakonshëm. Tashmë, startup-et e inteligjencës artificiale me rritjen më të shpejtë janë ato që i zgjerojnë njerëzit në vend që t’i automatizojnë, siç është redaktuesi i kodit Cursor. Dhe ndërsa inteligjenca artificiale bëhet gjithnjë e më e fuqishme dhe autonome, ndërtimi i mjeteve që fuqizojnë njerëzit sot mund të përgatisë terrenin për mjete në pronësi të njeriut nesër. Mjetet e inteligjencës artificiale mund të kapin njohuritë e heshtura të dukshme për ju çdo ditë dhe ta shndërrojnë atë në hendekun tuaj të të dhënave personale .

    Roli i punës së masave mund të zëvendësohet ose me inteligjencën artificiale dhe kapitalin e një pakice, ose me inteligjencën artificiale dhe kapitalin e të gjithë neve. Ne duhet të ndërtojmë teknologji që u lejojnë njerëzve të zakonshëm të trajnojnë modelet e tyre të inteligjencës artificiale, t’i përdorin ato në pajisje të përballueshme dhe të mbajnë kontrollin e të dhënave të tyre – në vend që gjithçka të funksionojë përmes disa kompanive të mëdha. Ju mund të jeni pronari i një biznesi, duke vendosur inteligjencën artificiale që kontrolloni në të dhënat që zotëroni për të zgjidhur problemet që ju duken të pakuptueshme sot.

    Roli juaj në ekonomi mund të kalojë nga puna e drejtpërdrejtë, në menaxhimin e sistemeve të inteligjencës artificiale, ashtu siç drejtori ekzekutiv i një kompanie menaxhon vartësit e tij të drejtpërdrejtë, deri te menaxhimi i drejtimit të sistemeve të inteligjencës artificiale që punojnë për ju, ashtu siç një bord kompanie jep mendimin e tij për drejtimin afatgjatë.

    Ekonomia mund të funksionojë në mënyrë automatike dhe me shpejtësi tepër të lartë. Edhe kur inteligjenca artificiale mund të funksionojë më mirë se ju, nëse e zotëroni dhe e kontrolloni pjesën tuaj, mund të jeni një lojtar me pushtet të vërtetë.

    Për të përshtatur fjalët e GK Chesterton , problemi me kapitalizmin e inteligjencës artificiale është nëse nuk ka mjaftueshëm kapitalistë. Nëse të gjithë zotërojnë një pjesë të së ardhmes së inteligjencës artificiale, të gjithë ne mund të fitojmë.

    Dhe sigurisht, AGI (Inteligjenca e Përgjithshme Artificiale) do t’i bëjë institucionet dhe qeverisjen e mirë më të rëndësishme se kurrë. Ne duhet të forcojmë demokracinë kundër korrupsionit dhe tërheqjen e stimujve ekonomikë përpara se të vijë AGI, për të siguruar që njerëzit e zakonshëm të mund të fitojnë nëse arrijmë në pikën ku qeveritë dhe korporatat e mëdha nuk do të kenë nevojë për ne.

    Ajo që po ndodh tani është një garë inteligjence artificiale, edhe nëse pjesa më e madhe e botës nuk është zgjuar për këtë. Laboratorët e AI kanë një avantazh në AI, por për të automatizuar të gjithë të tjerët, ata duhet të trajnojnë AI-të e tyre në aftësitë dhe njohuritë që drejtojnë ekonominë, dhe pastaj të shkojnë dhe të tejkalojnë njerëzit që aktualisht ofrojnë ato mallra dhe shërbime.

    A mund ta përdorim AI-në për të ngritur veten, përpara se laboratorët e AI të trajnojnë AI-të që na zëvendësojnë? A mund ta ruajmë kontrollin mbi ekonominë, edhe pse AI bëhet superinteligjente? A mund të arrijmë një të ardhme ku pushteti ende vjen nga populli? Varet nga të gjithë ne t’u përgjigjemi këtyre pyetjeve. /Reporteri.net/.

    Shpërndaje:
    Të ngjashme
    Të ngjashme

    © Reporteri (R Media L.L.C.), 2019-2025. Të gjitha të drejtat e rezervuara.

    Linku i lajmit u kopjua!