Kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu tha se vlerëson se sulmet ndaj Iranit e kanë kthyer programin e tij bërthamor në mënyrë të konsiderueshme prapa.
“Unë vlerësoj se po i kthejmë ato pas për një kohë shumë, shumë të gjatë,” tha ai në një konferencë për shtyp të hënën. “Ne kemi objektiva dhe do të bëjmë një kanal rrënjësor këtu.”
Izraeli ka synuar tre objekte kryesore bërthamore iraniane – Natanz, Isfahan dhe Fordow – dhe disa shkencëtarë të lartë të përfshirë në kërkimin dhe zhvillimin bërthamor. Shkalla e dëmit po fillon të bëhet e dukshme, me imazhe satelitore dhe analiza të ekspertëve që lënë të kuptohet se sulmet patën një ndikim të rëndësishëm në të paktën dy nga vendet, raporton CNN.
Por shkalla e plotë e dëmit mbetet e paqartë – jo vetëm sepse infrastruktura më e ndjeshme bërthamore e Iranit është varrosur thellë nën tokë – dhe secila palë dha vlerësime të parashikueshme të kundërta: Një zyrtar ushtarak izraelit tha se sulmet ndaj vendeve bërthamore të Iranit në Natanz dhe Isfahan ishin në gjendje t’i dëmtonin vendet “në mënyrë të konsiderueshme”, ndërsa Irani pretendoi se dëmtimi i objekteve ishte i kufizuar.
“I gjithë zinxhiri i furnizimit (bërthamor) është ndërprerë”, tha për CNN të dielën Ali Vaez, Drejtori i Projektit të Iranit në Grupin Ndërkombëtar të Krizave, ndërsa Izraeli dhe Irani vazhduan të shkëmbenin zjarr. Vaez theksoi rëndësinë e çdo vendi bërthamor të synuar, të cilët janë të përfshirë në sekuencën komplekse të hapave të nevojshëm për të krijuar një armë bërthamore.
“Ky zinxhir tani është thyer, por mund të ribashkohet brenda pak muajsh, sepse Irani ka si njohuritë ashtu edhe materialin e nevojshëm për të”, paralajmëroi ai. “Ky nuk është një problem që do të zhduket thjesht me sulme ajrore”, tha ai. /Reporteri.net/
Presidenti amerikan Donald Trump ka deklaruar se nuk është i interesuar vetëm për një armëpushim në konfliktin mes Izraelit dhe Iranit, por për diçka më të madhe – një zgjidhje përfundimtare, përcjell Reporteri.net.
Duke folur për gazetarët në bordin e Air Force One, Trump tha:
“Nuk po kërkojmë një armëpushim, por po kërkojmë diçka më të mirë se një armëpushim.”
I pyetur se çfarë është më mirë se një armëpushim, ai u përgjigj shkurt: “Një fund i vërtetë. Jo armëpushim. Një fund.”
Duke folur për gazetarët, presidenti amerikan Donald Trump ka theksuar sërish qëndrimin e tij të prerë ndaj programit bërthamor të Iranit.
“Irani nuk mund të ketë një armë bërthamore,” tha Trump, kur u pyet nëse mund të bëjë më shumë për Izraelin. Ai shtoi: “Për momentin po ia dalim mjaft mirë.”
Sa i përket thirrjes së tij për evakuim nga Teherani, Trump u shpreh shkurt: “Unë thjesht dua që njerëzit të jenë të sigurt.”
/Reporteri.net/
Forcat e Mbrojtjes së Izraelit (IDF) thonë se Irani ka lëshuar 30 raketa drejt Izraelit herët në mëngjes.
Shumica e raketave janë kapur në ajër, por disa kanë goditur objektiva, tha një zëdhënës i IDF-së.
/Reporteri.net/
Kur Izraeli nisi serinë e sulmeve kundër Iranit javën e kaluar, ai lëshoi gjithashtu paralajmërime ogurzeza në lidhje me programin bërthamor të vendit, duke sugjeruar se Irani po i afrohej me shpejtësi një pike pa kthim në përpjekjen e tij për të siguruar armë bërthamore dhe se sulmet ishin të nevojshme për të parandaluar këtë rezultat.
Por vlerësimet e inteligjencës amerikane kishin arritur në një përfundim të ndryshëm: Jo vetëm që Irani nuk po ndiqte në mënyrë aktive një armë bërthamore, por ishte gjithashtu deri në tre vjet larg të qenit në gjendje të prodhonte dhe të dorëzonte një të tillë në një objektiv që ai zgjidhte, sipas katër personave të njohur me këto zhvillime, raporton CNN.
Tani, pas ditësh sulmesh ajrore izraelite, zyrtarët e inteligjencës amerikane besojnë se Izraeli mund ta ketë vonuar programin bërthamor të Iranit vetëm me disa muaj, sipas njërit prej këtyre personave, një zyrtari amerikan.
Edhe pse Izraeli i ka shkaktuar dëme të konsiderueshme objektit të Iranit në Natanz, një vend i dytë i pasurimit, i fortifikuar rëndë në Fordow, ka mbetur praktikisht i paprekur.
Izraelit i mungon aftësia për të dëmtuar Fordow pa armë specifike amerikane dhe mbështetje ajrore, thonë ekspertët e mbrojtjes.
Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë Atomike, një mbikëqyrës ndërkombëtar i lartë, tha javën e kaluar se Irani kishte grumbulluar mjaftueshëm uranium të pasuruar në nivele pak nën nivelin e armëve për të prodhuar potencialisht nëntë bomba bërthamore.
Sfida, për Iranin, është prodhimi jo vetëm i një arme bërthamore të papërpunuar – të cilën ekspertët thonë se Irani mund ta bëjë brenda pak muajsh nëse vendos ta bëjë – por edhe prodhimi i një sistemi funksional të shpërndarjes, gjë që mund të zgjasë shumë më tepër.
Ndërsa zyrtarët e inteligjencës amerikane – dhe IAEA – punojnë për të vlerësuar dëmin që Izraeli i ka shkaktuar arkitekturës bërthamore të Iranit, ekziston një shqetësim se sulmi i shpejtë mund ta bëjë Iranin të bëjë atë që zyrtarët amerikanë besojnë se nuk e ka bërë deri më tani: të ndjekë armatimin.
“Izraeli mund të qëndrojë pezull mbi ato objekte bërthamore, t’i bëjë ato të paoperueshme, por nëse doni vërtet t’i çmontoni, është ose një sulm ushtarak amerikan ose një marrëveshje”, tha Brett McGurk, një ish-diplomat i lartë në Lindjen e Mesme nën administratat Trump dhe Biden dhe një analist i CNN.
Edhe pse Presidenti Donald Trump e ka bërë të qartë se nuk dëshiron të përfshijë SHBA-në në përpjekjet e Izraelit për të shkatërruar infrastrukturën bërthamore të Iranit, administrata e njeh se e vetmja mënyrë që Izraeli mund ta rrëzojë programin bërthamor të Iranit është me ndihmën ushtarake amerikane, thanë burime për CNN gjatë fundjavës – në veçanti, bombat amerikane të afta të dëmtojnë objektet nëntokësore dhe bombarduesit B-2 që i mbajnë ato. /Reporteri.net/
Irani dhe Izraeli po shkëmbejnë zjarr për të pestën ditë me radhë.
Një zyrtar ushtarak izraelit tha se në raundin e fundit të sulmeve iraniane, u lëshuan rreth 20 raketa, shumica e të cilave u kapën, por se disa goditje u identifikuan në zona të hapura, raporton BBC.
BBC tha se reporterët e saj kishin dëgjuar shpërthime në disa pjesë të Izraelit dhe se të paktën një goditje ishte raportuar në qendër të vendit.
Irani lëshoi dy valë raketash në përgjigje të sulmeve izraelite, duke vendosur alarme për sulm ajror në pjesë të Izraelit qendror dhe verior në orët e para të mëngjesit.
Ministrat e Jashtëm të 20 vendeve arabe dhe myslimane kanë dënuar sulmet e Izraelit ndaj Iranit dhe kanë kërkuar uljen e tensioneve në një deklaratë të përbashkët, sipas agjencisë zyrtare të lajmeve të Egjiptit, MENA.
Ministrat e Egjiptit, Jordanisë, Pakistanit, Bahreinit, Bruneit, Turqisë, Çadit, Algjerisë, Komoreve, Emirateve të Bashkuara Arabe, Xhibutit, Arabisë Saudite, Sudanit, Somalisë, Irakut, Omanit, Katarit, Kuvajtit, Libisë dhe Mauritanisë shprehën “shqetësimin e thellë për përshkallëzimin e rrezikshëm në rajon”.
Në deklaratë thuhet se ministrat “theksuan nevojën për të respektuar sovranitetin dhe integritetin territorial të shteteve dhe parimet e fqinjësisë së mirë, duke u bërë thirrje të gjitha palëve të zgjidhin mosmarrëveshjet me mjete paqësore”.
Ata gjithashtu “theksuan rëndësinë e krijimit të një Lindjeje të Mesme të lirë nga armët bërthamore dhe armë të tjera të shkatërrimit në masë” dhe bënë thirrje për aderim ndaj Traktatit për Mospërhapjen e Armëve Bërthamore (NPT).
Izraeli nuk është palë në këtë traktat – një marrëveshje ndërkombëtare që synon të parandalojë përhapjen e armëve bërthamore.
Ministrat nënvizuan se konflikti duhet të zgjidhet me diplomaci dhe “nuk mund të zgjidhet me mjete ushtarake”.
/Reporteri.net/
Ushtria izraelite pretendoi të martën se kishte vrarë Ali Shadmanin, të cilin e identifikoi si shefin e shtabit të Iranit gjatë kohës së luftës, raporton Reuters.
Izraelitët e përshkruan Shadmanin si “komandantin më të lartë ushtarak të Iranit”.
Shadmani u emërua në rolin e tij pas vrasjes së Gholamali Rashid javën e kaluar nga forcat izraelite, i cili ishte ish-kreu i Shtabit Qendror Khatam al-Anbiya.
“Avionët luftarakë të Forcave Ajrore sulmuan selinë qendrore në zemër të Teheranit gjatë natës. Dhe, falë inteligjencës së saktë, ata vranë Ali Shadmanin, komandantin më të lartë ushtarak dhe njeriun më të afërt me udhëheqësin iranian Ali Khamenei”, thuhej në deklaratë. /Reporteri.net/
Të hënën në mbrëmje, dhjetëra iranianë udhëtonin nga Teherani drejt veriperëndimit të vendit.
Skenat vijnë pasi ministri i mbrojtjes i Izraelit dhe presidenti amerikan Donald Trump bënë thirrje dje për evakuimin e njerëzve nga Teherani.
Ministria izraelit tha se banorët e Teheranit do të detyroheshin të paguanin çmimin e “diktaturës dhe të evakuonin shtëpitë e tyre nga zonat ku do të jetë e nevojshme të sulmoheshin objektivat e regjimit dhe infrastruktura e sigurisë në Teheran”.
Sipas fotove të kapura nga Reuters, banorët e Teheranit po lëvizin drejt qytetit të Karaj nga ku po shkojnë drejt veriperëndimit të vendit, më saktësisht drejt Chalus.
MASSIVE TRAFFIC IN TEHRAN AS MILLIONS ATTEMPT TO FLEE THE CITY pic.twitter.com/BmGkV5lB4J
— Breaking911 (@Breaking911) June 16, 2025
Ndërkohë, priten sulme të reja izraelite ndaj objektivave në Teheran. /Reporteri.net/
Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, u bëri thirrje banorëve të Teheranit të largohen nga kryeqyteti iranian disa orë pasi Izraeli lëshoi një urdhër për evakuimin e banorëve të një pjese të madhe të Teheranit.
“Irani duhet ta kishte nënshkruar marrëveshjen që unë u thashë ta nënshkruanin. Çfarë turpi dhe humbjeje jete njerëzore. Thënë thjesht, Irani nuk mund të ketë armë bërthamore E. E kam thënë vazhdimisht! Të gjithë duhet të largohen menjëherë nga Teherani”, shkroi Trump në rrjetin e tij social “Truth”.
Washingtoni dhe Teherani ishin në mes të bisedimeve bërthamore kur Izraeli nisi një sulm ndaj Iranit të premten.
Orë para komenteve të Trump, forcat izraelite lëshuan urdhra evakuimi për banorët e pjesës më të madhe të Teheranit, duke i paralajmëruar ata për bombardime të afërta të “infrastrukturës ushtarake”. Teherani ka një popullsi prej rreth 9 milionë banorësh. /Reporteri.net/
Reporteri.net është gazetë online e lajmeve nga vendi dhe bota. Qëllim kryesor ka informimin e drejtë, të paanshëm dhe të shpejtë. Reporteri.net, në pronësi të “R Media L.L.C.”, është themeluar në mars të vitit 2019 dhe drejtohet nga gazetarët Bekim Kabashi dhe Mentor Gjergjaj.
E-Mail: info@reporteri.net
Marketing: marketing@reporteri.net
Adresa: Rr. UÇK, Nr. 102/11 10000 Prishtinë, Kosovë
