Tarifat e presidentit amerikan, Donald Trump mbi mallrat e Bashkimit Evropian mund të reduktojnë eksportet me të paktën 85 miliardë euro, duke goditur më rëndë industrinë e automjeteve dhe farmaceutikës.

Gjermania, Danimarka dhe Evropa Qendrore pritet të përballen me pasoja të rënda, duke rritur rrezikun e recesionit dhe duke detyruar Bankën Qendrore të Evropës (BQE) të shqyrtojë uljen e normave të interesit.

Data e shumëpritur 2 prill – e cilësuar si “Dita e Çlirimit” nga administrata e Trump – ka arritur, dhe Washingtoni ka shpallë tarifat e reja të gjera mbi partnerët kryesorë të tregtisë, duke vendosur Bashkimin Evropian direkt në shënjestër.

Tarifat e reja kanë arritur deri në 25 për qind mbi të gjitha importet, duke prekur një gamë të gjerë sektorësh, nga automjetet deri te farmaceutika. Nëse zbatohen, këto masa do të përbënin një përshkallëzim të fortë të tensioneve tregtare transatlantike dhe mund të jepnin një goditje të rëndë për industrinë evropiane, e cila tashmë po përballet me ngadalësim ekonomik, shkruan euronews.

Por, sa serioze mund të jenë pasojat ekonomike për Evropën dhe cilat vende do të goditen më shumë?

Në vitin 2024, Bashkimi Evropian eksportoi mallra në Shtetet e Bashkuara me vlerë 382 miliardë euro, sipas të dhënave nga Qendra Ndërkombëtare e Tregtisë.

SHBA përbënte 12 për qind të kërkesës totale të jashtme të BE-së, duke e bërë atë tregun më të madh individual të eksportit për bllokun evropian.

Zbatimi i një tarife uniforme prej 25 për qind mbi këto shkëmbime tregtare mund të përkthehet në një rënie të drejtpërdrejt prej 85 miliardë eurove në eksporte – megjithëse ndikimi indirekt mund të jetë edhe më i madh, pasi çmimet më të larta do të zvogëlonin kërkesën amerikane.

Gjermania, Sllovakia dhe Hungaria do të goditen më rëndë

Askund nuk është rreziku më i madh sesa në sektorin e automjeteve, një shtyllë tradicionale e industrisë evropiane dhe një simbol i modelit të eksportit të Gjermanisë. Në vitin 2024, eksportet e automjeteve të BE-së në SHBA arritën në 46.3 miliardë euro.

Tani, këto mund të përballen me tarifa të kombinuara deri në 45 për qind – përfshirë 25 për qind nga masat e reja të Trumpit dhe një tarifë ekzistuese prej 25 për qind të shpallur në muajin mars.

Me këtë nivel taksimi, automjetet evropiane mund të bëhen kryesisht jokonkurente në tregun amerikan, duke rritur rrezikun e një kolapsi pothuajse total të dërgesave të makinave evropiane në SHBA.

“Tarifat mbi eksportet e automjeteve përbëjnë një sfidë madhore për ekonominë gjermane”, tha Daniel Parker, ekonomist në Capital Economics.

“Stuttgart, Bavaria e Epërme dhe rajoni i Braunschweig – i cili përfshin Wolfsburg – do të pësojnë ndikimet më të theksuara”, deklaroi ai.

Këto rajone nuk janë vetëm shtëpia e Mercedes-Benz, BMW dhe Volkswagen, por gjithashtu shërbejnë si nyje kritike në zinxhirin global të furnizimit të industrisë së automobilave.

Fabrikat e tyre janë të lidhura ngushtë me operacionet e montimit në SHBA, ndërsa portet e tyre detare – veçanërisht Hamburgu dhe Bremerhaveni – trajtojnë vëllime të mëdha dërgesash drejt tregut amerikan.

Efektet e përhapura përtej Gjermanisë. Ndikimi i kësaj krize nuk do të kufizohet vetëm në Gjermani. Sllovakia, ku ndodhen fabrikat e KIA dhe Volkswagen në rajone si Nitra dhe Zilina, është shumë e ekspozuar.

Po ashtu, Hungaria me qendrat e saj automobilistike në Gyor dhe Austria me uzinat në Linz dhe Graz do të përballen me pasoja serioze.

Çdo ndërprerje e eksporteve gjermane mund të shkaktojë një efekt zinxhir në rrjetin shumë të specializuar të furnizuesve të Evropës Qendrore, duke kërcënuar seriozisht stabilitetin ekonomik të rajonit.

Edhe industria farmaceutike do të ndiejë goditjen

Industria farmaceutike, kategoria më fitimprurëse e eksporteve të BE-së në SHBA, është gjithashtu në rrezik.

Ky sektor arriti një tepricë rekord tregtare në vitin 2023, me eksportet drejt Amerikës që përbënin afërsisht 15 për qind të prodhimit të përgjithshëm bruto. Irlanda dhe Danimarka ishin në krye të kësaj rritjeje, të nxitura nga sukseset e mëdha të kompanive si Novo Nordisk.

Që nga 2022, prodhimi industrial danez është rritur ndjeshëm falë ilaçeve revolucionare për humbjen e peshës të Novo Nordisk, si Ozempic. Vetëm kërkesa nga SHBA gjeneroi dy të tretat e të ardhurave të saj në vitin 2023.

Por ky sukses mund të bëhet tani një objektiv për hakmarrje. Raportet nga Washingtoni sugjerojnë se një tarifë e synuar mbi semaglutidin – përbërësin aktiv të trajtimeve të Novo Nordisk – mund të jetë në radarin e Trump, me justifikimin e ushtrimit të presionit ndaj Danimarkës për çështje gjeopolitike, si Grenlanda.

“Një strategji mund të përfshijë vendosjen e një tarife specifike mbi semaglutidin, përbërësin kryesor në ilaçet për humbjen e peshës të Novo Nordisk, gjë që do të dëmtonte eksportet daneze duke favorizuar konkurrencën amerikane”, tha Daniel Parker.

Skenarët e Goldman Sachs paraqesin një tablo të zymtë

Ekonomisti i Goldman Sachs, Giovanni Pierdomenico, parashikon pasoja të gjera makroekonomike nga tarifat e reja të SHBA-së ndaj mallrave të BE-së.

Në skenarin bazë të kompanisë, tarifat e reja do të rrisnin detyrimin mesatar efektiv mbi mallrat e BE-së në 20 për qind nga 7 për qind që është aktualisht. Në një rast më negativ, ku SHBA-ja do të rregullonte tarifat duke marrë parasysh sistemin evropian të TVSH-së, norma mund të arrijë deri në 43 për qind.

Në këtë skenar bazë, Goldman Sachs parashikon se GDP-ja e Eurozonës do të jetë 0.7 për qind më e ulët deri në fund të vitit 2026 në krahasim me një situatë pa tarifa, me shumicën e dëmit që do të përqendrohet në fund të vitit 2025.

“Tani parashikojmë rritje të dobët ekonomike për pjesën tjetër të vitit 2025, me rritje të GDP-së (jo të anuar) prej vetëm 0.1, 0.0 dhe 0.2 për qind në tremujorin e dytë, të tretë dhe të katërt, përkatësisht”, tha Pierdomenico.

Në skenarin më të keq, Eurozona mund të bjerë në recesion teknik vitin e ardhshëm, me një humbje kumulative prej 1.2 për qind të GDP-së në krahasim me skenarin pa tarifa.

Ndërkohë, inflacioni mund të bëhet më kompleks. Goldman Sachs ka rritur parashikimin e inflacionit bazë për 2025 në 2.1 për qind, me mundësinë e një kulmi prej 2.3 për qind nëse BE-ja hakmerret me tarifa të sajat, duke rritur më tej presionet mbi çmimet.

Çfarë do të bëjë Banka Qendrore Evropiane?

Banka Qendrore Evropiane (BQE) mund të gjendet përballë një dileme të panjohur: inflacioni mund të rritet përkohësisht për shkak të tensioneve tregtare, ndërsa rritja ekonomike mund të ndalojë plotësisht.

Sipas Goldman Sachs, qasja teorike do të sugjeronte lehtësim të mëtejshëm monetar.

Firma pret që BQE të ulë normat e interesit në prill dhe qershor, dhe të bëjë një lëvizje shtesë prej 25 pikësh bazë në korrik, duke ulur normën e depozitave në 1.75 për qind. /Telegrafi/