Presidenti i Iranit, Masoud Pezeshkian, u ka bërë thirrje të gjithë iranianëve që të “qëndrojnë së bashku, të jenë të qëndrueshëm dhe të përballen me agresionin kriminal ndaj të cilit i është nënshtruar Irani”, përcjell Reporteri.net.
Duke folur në një mbledhje të parlamentit iranian të hënën, Pezeshkian tha se Irani “i ka dhënë një mundësi diplomacisë dhe ka hapur rrugën për negociata dhe dialog”.
“Armiku nuk mund ta shkatërrojë Iranin dhe popullin e tij përmes vrasjeve dhe terrorizmit. Ka qindra heronj të tjerë që do ta mbajnë flamurin dhe do ta vazhdojnë rrugën pas çdo sulmi të qëllimshëm,” tha ai.
Pezeshkian gjithashtu theksoi se vendi i tij “nuk synon të zotërojë armë bërthamore”, por se ka “të drejtën të përfitojë nga energjia bërthamore dhe kërkimet që i shërbejnë popullit të tij”.
/BBC/Reporteri.net/
Çelësi mbrohet nga “Mali i Shenjtë”, siti bërthamor i Fordow. Pikërisht brenda këtij bunkeri gjigant, Irani ka instaluar një pjesë të centrifugave të nevojshme për pasurimin e uraniumit.
Një objektiv i vështirë edhe për forcat ajrore izraelite, të cilat tani për tani mund të “gërvishtin” vetëm pjesën e jashtme të këtij impianti themelor.
Republika Islamike, që në ditët e para të ekzistencës së saj, ka ndjekur me kujdes atë që po ndodhte në Lindjen e Mesme, duke marrë parasysh përvojat e veta, gjithmonë të vështira, dhe ato të fqinjëve.
Për tetë vjet ajo zhvilloi luftë me Irakun, duke përdorur gjithashtu raketa tokë-tokë, një instrument i domosdoshëm lufte sot.
Në të njëjtën periudhë, ishte dëshmitare e sulmit izraelit në reaktorin bërthamor irakian të Osirakut, akti i parë i zbatuar nga Tel Avivi.
Dhe kuptoi se, nëse do të donte të zhvillonte arsenalin atomik, do të duhej të mendonte se si ta mbronte atë.
Prandaj lindi plani për strukturat nëntokësore, të afta për të marrë goditje, si Fordow dhe së fundmi në Kolan Gaz, në jug të Natanzit.
Ndërtimi i “laboratorit” filloi në periudhën 2006-2007, ndërkohë që regjimi e njohu ekzistencën e tij vetëm në vitin 2009. Zgjedhja e vendndodhjes u përcaktua nga karakteristikat e zonës malore, të përsosur për t’u përdorur si “strehë”
Sipas zërave, ka edhe një aspekt simbolik: rajoni i Fordow kishte një përqindje të lartë të “dëshmorëve” në konfliktin me trupat e Sadam Huseinit dhe nuk është shumë larg qytetit të shenjtë të Qomit, fener i fesë shiite.
Natyrisht, kjo pikë e dytë është e parëndësishme në krahasim me nevojat e sigurisë dhe vlerën e kërkimit shkencor në një fushë strategjike.
Objekti mendohet të jetë i përbërë nga një sërë hapësirash shumë të mëdha, ku janë vendosur pajisjet. Një raport i agjencisë britanike “RUSI”, vlerëson se ai është në një thellësi 90-100 metra, nivel i mjaftueshëm për t’i bërë ballë një goditjeje nga izraelitët.
Forca ajrore ka pajisje anti-bunker dhe ka përdorur shumë prej tyre për të eliminuar liderët e Hezbollahut të strehuar në tunele të gërmuara poshtë ndërtesave, por nuk ka GBU 57A, të zhvilluar nga Pentagoni, bomba që mund të hidhen nga bombarduesit B-2.
Në fakt, ditët e fundit vëzhgues dhe diplomatë kanë ripërsëritur për mediat: vetëm me një ndërhyrje amerikane është e mundur të dëmtohet Fordow dhe as që është e sigurt se do të mjaftojë.
Hipoteza të ndryshme janë formuluar duke marrë parasysh shtresat e betonit, tokës dhe materialeve të tjera të përdorura nga punëtorët për të shndërruar “qendrën” në një fortesë, me kufij dyshimi të lidhura me mungesën e të dhënave të sakta. Mbrojtja e brendshme shoqërohet me kundërmasa rreth perimetrit për të penguar sulmet e komandove.
Muaj më parë, një artikull i publikuar në “New York Times”, kushtuar planeve të IDF, nuk përjashtoi një ndërhyrje nga forcat speciale pas një sulmi, një alternativë për të kompensuar mungesën e bombave mjaft të fuqishme.
Dhe një veprim i trupave elitare izraelite në Siri, në mars me inkursionin në fabrikën e raketave nëntokësore të Maysafit, u interpretua nga disa edhe si një provë me Iranin në mendje.
Është e parashikueshme që Pasdaran rriti numrin e njerëzve për ta bërë një operacion armik shumë të rrezikshëm, qoftë edhe një sabotim të thjeshtë, mënyra tjetër e zgjedhur nga Mossad për të shkaktuar dëme në Natanz.
Vetëm se disa letra mund t’i luhen një herë, kundërshtari mëson nga leksionet, edhe pse episodet e fundit tregojnë se në Teheran dikush nuk e ka kryer plotësisht detyrën e tij për shkak të gabimeve dhe nënvlerësimit.
Informacioni, në këto momente, mund të përfaqësojë devijime, veçanërisht në një krizë të pafundme, me skenarë përsëritës, por edhe një kornizë që është bërë gjithnjë e më e paqëndrueshme./Corriere della Sera/
Derisa autoritetet iraniane vazhdojnë t’u bëjnë thirrje qytetarëve që të mos bien në panik pas sulmeve izraelite, pamjet e publikuara në rrjetet sociale tregojnë trafik të ngarkuar ku shumë qytetarë përpiqen të largohen nga kryeqyteti, Teherani, përcjell Reporteri.net.
Tensioni është rritur edhe më tej pasi ushtria izraelite ka lëshuar një “paralajmërim urgjent” për evakuim të menjëhershëm të një zone të gjerë të qytetit – gjë që pritet të përkeqësojë edhe më shumë situatën në rrugët e Teheranit.
“Forcat e Mbrojtjes së Izraelit (IDF) do të veprojnë në orët në vijim në këtë zonë, ashtu siç kanë vepruar gjatë ditëve të fundit në gjithë Teheranin, për të goditur infrastrukturën ushtarake të regjimit iranian,” ka shkruar zëdhënësi i IDF-së, Avichay Adraee, në “X”.
Ai ka bashkëngjitur një hartë me njoftimin, ku thuhet se banorët e lagjes nr. 3 të qytetit duhet të largohen.
“Prania juaj në këtë zonë rrezikon jetën tuaj,” përfundon paralajmërimi.
/BBC/Reporteri.net/
Irani i ka bërë të qartë Omanit dhe Katarit se nuk do të angazhohet në negociata me Shtetet e Bashkuara përderisa qytetet iraniane “janë ende nën sulm” nga Izraeli dhe derisa të përfundojë reagimi i plotë i Teheranit, ka deklaruar një diplomat rajonal për CNN.
CNN raporton se “Diplomati mohoi raportimet mediatike sipas të cilave Irani ka kërkuar ndërmjetësim nga Oman dhe Katar për një armëpushim me Izraelin dhe rinisjen e bisedimeve për marrëveshjen bërthamore, duke i quajtur ato “të pasakta”.
Ministri i Jashtëm i Omanit, Badr bin Hamad Al Busaidi, tha gjatë fundjavës se raundi i gjashtë i bisedimeve mes Teheranit dhe Uashingtonit, i planifikuar për dje, është anuluar, megjithatë “diplomacia dhe dialogu mbeten e vetmja rrugë drejt paqes së qëndrueshme”.
Agjencia shtetërore e lajmeve të Omanit raportoi sot se presidenti iranian Masoud Pezeshkian i ka thënë sot në një bisedë telefonike Sulltanit të Omanit, Haitham bin Tariq Al Said, se mbështet zgjidhjet diplomatike përmes dialogut dhe negociatave.
Ndërkohë, të shtunën, ministri i Jashtëm iranian Abbas Araghchi deklaroi se negociatat me SHBA-në janë të pajustifikueshme përderisa Izraeli vazhdon sulmet mbi qytetet iraniane.
/Reporteri.net/
Kryeministri izraelit Benjamin Israeli Prime Minister Benjamin Netanyahu says “we are on the way to achieving victory”.
ka deklaruar se “jemi në rrugën drejt arritjes së fitores”, gjatë një vizite në një bazë ajrore izraelite, ku përsëriti pretendimin se Izraeli “kontrollon qiellin mbi Teheran”.
“Jemi në rrugën drejt përmbushjes së dy qëllimeve tona: eliminimit të kërcënimit bërthamor dhe eliminimit të kërcënimit me raketa,” tha Netanyahu.
Ai theksoi gjithashtu dallimin mes sulmeve izraelite dhe atyre iraniane, duke thënë se objektivat e Izraelit janë objektiva ushtarakë, ndërsa sipas tij, Irani synon civilët.
“U themi qytetarëve të Teheranit: ‘Evakuohuni’ – dhe ne veprojmë,” deklaroi ai.
Në fund të fjalës së tij, Netanyahu falënderoi personelin e bazës ajrore dhe shtoi: “Me ndihmën e Zotit – do të veprojmë dhe do të kemi sukses, dhe do të vazhdojmë deri në fitore.”
/Reporteri.net/
Kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu ka deklaruar të hënën se Forcat Ajrore të Izraelit “kontrollojnë qiellin mbi Teheran”, duke theksuar se sulmet e Izraelit janë të drejtuara kundër objektivave të regjimit iranian, dhe jo civilëve.
“Ne kontrollojmë qiellin mbi Teheranin. Po godasim objektiva të regjimit — ndryshe nga regjimi kriminal i Iranit, i cili synon civilët,” tha Netanyahu gjatë një vizite në Bazën Ajrore Tel Nof.
Ai shtoi më tej: “U themi qytetarëve të Teheranit: ‘Evakuohuni’ – dhe ne veprojmë.”
/Reporteri.net/
Presidenti rus Vladimir Putin dhe presidenti turk Recep Tayyip Erdogan kanë dënuar veprimin ushtarak të Izraelit ndaj Iranit, duke e quajtur një “akt force” dhe kanë kërkuar ndaljen e menjëhershme të armiqësive, njoftoi të hënën Kremlini pas një bisede telefonike mes dy liderëve.
“Të dyja palët shprehën shqetësimin më serioz për përshkallëzimin e vazhdueshëm të konfliktit mes Iranit dhe Izraelit, i cili tashmë ka shkaktuar një numër të madh viktimash dhe përbën rrezik për pasoja afatgjata për gjithë rajonin,” thuhet në deklaratën zyrtare.
Putin dhe Erdogan theksuan se çështjet e hapura, përfshirë ato që lidhen me programin bërthamor iranian, duhet të zgjidhen vetëm nëpërmjet mjeteve politike dhe diplomatike.
Sipas Kremlinit, të dy liderët ranë dakord të qëndrojnë në bashkëpunim të ngushtë lidhur me zhvillimet në rajon.
/Reporteri.net/
Derisa Izraeli dhe Irani po shkëmbejnë sulme të njëpasnjëshme, Presidenti i ShBA-së, Donald Trump, ka deklaruar si publikisht, ashtu edhe privatisht, se dëshiron të mbajë Amerikën jashtë këtij konflikti, përcjell Reporteri.net.
Sipas dy burimeve, Trump ka kundërshtuar një plan të Izraelit për të vrarë Udhëheqësin Suprem të Iranit, Ayatollah Ali Khamenei.
Një zyrtar i lartë amerikan i tha CNN-it se këtë fundjavë, izraelitët kishin një mundësi për ta realizuar këtë plan, por SHBA-ja kishte komunikuar se Trump ishte kundër dhe për pasojë plani nuk u zbatua. Kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu mohoi raportimet për ekzistencën e një plani të tillë.
Megjithatë, SHBA-ja ka ofruar mbështetje mbrojtëse për Izraelin, duke ndihmuar në ndërprerjen e sulmeve hakmarrëse iraniane. Por Trump është ndalur larg përfshirjes në operacionet ushtarake të Izraelit, të cilat synojnë çmontimin e kapaciteteve bërthamore të Iranit.
Burime të afërta me çështjen thanë se Izraeli ka diskutuar me SHBA-në për mundësinë e rritjes së përfshirjes amerikane, ndonëse një zyrtar izraelit ka theksuar se nuk ka pasur ende bisedime “praktike” mbi detajet.
Vetë Trump ka pranuar se përfshirja e SHBA-së në konflikt është një mundësi:
“Ne nuk jemi të përfshirë. Është e mundur që të përfshihemi. Por për momentin, nuk jemi të përfshirë,” tha ai për ABC News të dielën.
Interesat e ndryshme kanë krijuar një dinamikë të ndërlikuar për presidentin amerikan, i cili ka premtuar të sjellë paqe në rajonet më të trazuara të botës.
/Reporteri.net/
Autoritetet e aviacionit në Iran kanë njoftuar se anulimi i fluturimeve do të zgjatet deri në orën 02:00 me kohën lokale të martën (23:30 sipas kohës së Londrës të hënën), raportojnë mediat shtetërore, përcjell Reporteri.net.
Hapësira ajrore e Iranit ka qenë e mbyllur për fluturime komerciale që nga java e kaluar.
Ushtria izraelite ka deklaruar se ka arritur “kontroll të plotë ajror mbi Teheranin”, ndërsa avionët izraelitë po përdorin hapësirën ajrore iraniane për të goditur objektiva brenda vendit.
/Reporteri.net/
Irani ka ekzekutuar një burrë i cili u shpall fajtor për spiunazh për agjencinë e inteligjencës izraelite Mossad.
Kështu, siç shkruajnë mediat e huaja, raportoi të hënën agjencia gjysmëzyrtare e lajmeve Fars.
Ekzekutimi, raportoi Reuters, është i treti në javët e fundit që lidhet me kryerjen e spiunazhit në emër të Izraelit.
The Guardian thekson se megjithatë, nuk ishte në gjendje ta verifikonte në mënyrë të pavarur raportin.
Një lajm i tillë vjenë në ditën e katërt të konfliktit të fundit midis Izraelit dhe Iranit që filloi me dhunë të përtërirë dhe viktima në rritje, ndërsa Irani nisi një valë të re sulmesh me raketa në qytetet izraelite herët të hënën.
Sirenat e sulmeve ajrore u dëgjuan në të gjithë vendin në orët e para të mëngjesit, dhe shërbimet izraelite të emergjencës konfirmuan të paktën pesë persona të vrarë dhe dhjetëra të tjerë të plagosur në bombardimet e fundit.
Në Tel Aviv, shpërthimet ndriçuan qiellin ndërsa sistemet e mbrojtjes ajrore të Izraelit interceptuan shumicën e raketave që po vinin.
Sulmi i natës vjen pas një fundjave sulmesh që panë sulme izraelite në objektet bërthamore iraniane, vendet ushtarake dhe objektivat në zonat e populluara.
Irani është përgjigjur me sulme, duke përfshirë dronë dhe raketa balistike.
Në një zhvillim të fundit në luftën Izrael – Iran, Izraeli ka pretenduar se ka marrë kontroll total të hapësirës ajrore iraniane, ndërsa ka njoftuar edhe se ka shkatërruar mbi 120 lëshues raketash iraniane – afërsisht një të tretën e arsenalit raketor të Iranit – që nga fillimi i ofensivës së tij ushtarake në fundjavë.
Sipas BBC-së, zëdhënësi i ushtrisë izraelite, gjenerali Effie Defrin, ka deklaruar se vetëm natën e kaluar, forcat ajrore izraelite kanë asgjësuar mbi 20 lëshues raketash, “vetëm pak minuta para” se të përdoreshin për të goditur territorin izraelit.
Ai gjithashtu ka shtuar se Izraeli ka ndërmarrë një valë sulmesh të koordinuara mbi rreth 100 objektiva ushtarake në Isfahan, në qendër të Iranit, duke përfshirë depo raketash, qendra komanduese dhe lëshues, me pjesëmarrjen e rreth 50 avionëve luftarakë.
Ndërkohë, në një tjetër deklaratë të fortë, ushtria izraelite ka thënë se ka “kontroll të plotë ajror mbi Teheranin”.
Këto pretendime vijnë në një moment kur tensionet mes dy vendeve janë në kulmin e tyre dhe rreziku për përshkallëzim të mëtejshëm mbetet i lartë.
Izraeli ka njoftuar se tetë persona u vranë gjatë natës nga sulmet iraniane në lagje të banuara në Tel Aviv, Haifa dhe qytete të tjera, përcjell Reporteri.net.
Sipas zyrës së Kryeministrit izraelit dhe mediave vendase, numri i përgjithshëm i viktimave në Izrael që nga e premtja ka arritur në 24.
Zyrtarët e shëndetësisë thonë se afro 300 persona janë shtruar në spital.
Nga ana tjetër, Irani pretendon se mbi 200 persona janë vrarë në vendin e tyre që kur Izraeli nisi konfliktin të premten.
/Reporteri.net/
Zëdhënësi i Ministrisë së Jashtme të Iranit, Esmaeil Baghaei, ka deklaruar të hënën se parlamenti iranian po përgatit një projektligj për të tërhequr vendin nga Traktati për Mospërhapjen e Armëve Bërthamore (NPT), duke shtuar se Teherani mbetet kundër zhvillimit të armëve të shkatërrimit në masë, raporton Reuters.
Ky vendim vjen në një moment të tensionuar, pasi Izraeli ndërmori sulme ajrore ndaj objekteve bërthamore të Iranit, ndërsa tensionet mes dy vendeve janë rritur ndjeshëm, duke alarmuar për një përshkallëzim të mëtejshëm në Lindjen e Mesme.
E ndërkohë që që Irani paralajmëron tërheqjen nga NPT – vendim që do t’i jepte më shumë liri për të zhvilluar programin e tij bërthamor – ai zyrtarisht mban qëndrimin se është kundër krijimit të armëve të shkatërrimit në masë.
Kujtojmë se NPT është një marrëveshje ndërkombëtare që ka si qëllim, të parandalojë përhapjen e armëve bërthamore te vendet që nuk i zotërojnë ato, të nxisë çarmatimin bërthamor në nivel global si dhe të promovojë përdorimin paqësor të energjisë bërthamore, si për prodhimin e energjisë elektrike apo kërkime shkencore.
Prandaj, ky hap shihet me shqetësim nga Perëndimi, i cili e konsideron si një kërcënim për stabilitetin rajonal dhe global, pasi nëse Irani del nga NPT, do të ketë më pak kufizime dhe inspektime, gjë që rrit shqetësimin për mundësinë që të ndërtojë armë bërthamore në të ardhmen.
Kina ka ripërsëritur thirrjen e saj drejtuar Izraelit dhe Iranit që të marrin masa urgjente për të ulur tensionet, ndërsa sulmet nga të dyja palët vazhdojnë.
“Ne u bëjmë thirrje të gjitha palëve që të marrin menjëherë masa për të qetësuar situatën, të parandalojnë përshkallëzimin e mëtejshëm të krizës në rajon dhe të krijojnë kushte për t’u kthyer në rrugën e duhur të zgjidhjes përmes dialogut dhe negociatave,” tha të hënën zëdhënësi i Ministrisë së Jashtme kineze, Guo Jiakun.
Komentet e tij vijnë një ditë pasi një tjetër zëdhënës deklaroi se “Kina është e gatshme të luajë një rol konstruktiv në këtë proces të de-përshkallëzimit.”
/Reporteri.net/
Ambasadori i Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Izrael, Mike Huckabee, ka njoftuar se janë shkaktuar dëme pranë ambasadës, si pasojë e goditjeve raketore në Tel Aviv.
Sipas deklaratës së tij, disa dëme të vogla janë regjistruar, por fatmirësisht nuk ka të lënduar mes personelit amerikan.
Ai tha se ambasada dhe konsullata do të qëndrojnë të mbyllura edhe sot, për shkak të urdhrit për qëndrim në strehim që vazhdon të jetë në fuqi.
“Do të vazhdojmë të ndjekim nga afër situatën dhe të marrim masa për të garantuar sigurinë e stafit tonë diplomatik,” thuhet në deklaratën e ambasadorit Huckabee.
Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, u bëri thirrje Izraelit dhe Iranit të gjejnë një marrëveshje mbrëmë, edhe nëse mund t’u duhet të luftojnë të parët.
“Irani dhe Izraeli duhet të gjejnë një marrëveshje dhe do ta gjejnë një marrëveshje”, shkroi presidenti i SHBA-së në rrjetin e tij social Truth Social përpara nisjes së tij për në samitin e G7 në Kanada.
Trump i bëri këto komente ndërsa Izraeli dhe Irani vazhduan sulmet e tyre për të katërtën natë radhazi.
“Mendoj se është koha për të bërë një marrëveshje dhe do të shohim se çfarë do të ndodhë. Ndonjëherë ata duhet të luftojnë, por do të shohim se çfarë do të ndodhë. Mendoj se ka një shans të mirë që të ketë një marrëveshje”, shtoi presidenti i SHBA-së.
Udhëheqësi suprem i Iranit, Ali Khamenei u zhvendos në një bunker nëntokësor në Lavizan në verilindje të Teheranit disa orë pasi Izraeli filloi sulmet e tij në Teheran të premten herët, i thanë Iran International dy burime të informuara brenda Iranit.
Të gjithë anëtarët e familjes së Khameneit duke përfshirë djalin e tij Mojtaba janë me të, citohet të kenë thënë burimet.
Sipas burimeve, gjatë operacioneve të mëparshme kundër Izraelit, në bunker u dërgua edhe familja e liderit suprem.
Në atë kohë pranë tij ishte Mojtaba, por me të nuk ishin dy djemtë e tij, Masudi dhe Mostafa.
Sulmi i parë i drejtpërdrejtë i Iranit ndaj Izraelit, “Operacioni Premtimi i Vërtetë 1”, u zhvillua më 13 prill 2024 dhe përfshiu mbi 300 raketa dhe drone që synonin instalimet ushtarake.
Sulmi ishte si hakmarrje për vrasjen e dy gjeneralëve iranianë në Damask.
Ndërsa “Operacioni Premtimi i Vërtetë 2” pasoi më 1 tetor 2024, me rreth 200 raketa të drejtuara ndaj objekteve ushtarake izraelite në përgjigje të vrasjes së liderëve militantë të lidhur me Iranin, duke përfshirë ish-shefin e Hezbollahut, Hassan Nasrallah.
Ndërkohë të dielën, Izraeli sulmoi për herë të parë qytetin Mashhad, që ndodhet 2300 kilometra larg shtetit hebre.
Një burim diplomatik në Lindjen e Mesme i tha Iran International se sulmi ajror izraelit në Mashhad ishte një paralajmërim për Udhëheqësin Suprem të Iranit se ai nuk është i sigurt askund në vend. /Telegrafi/
Katër persona u vranë në Izraelin qendror në sulmet e fundit me raketa iraniane, sipas shërbimit kombëtar të emergjencave të Izraelit (MDA).
Tre persona u vranë në qytetin Petah Tikva dhe një person u vra në qytetin Bnei Brak, tha MDA.
Raketat goditën disa vende në Izraelin qendror dhe bregdetar, duke përfshirë ndërtesa banimi.
MDA deklaroi se dhjetëra njerëz u dërguan në spitale në rajonin qendror.
Numri i përgjithshëm të njerëzve të vrarë në Izrael ka shkuar në 18, që kur të dy vendet filluan shkëmbimin e raketave të premten.
Të paktën 224 persona u vranë dhe 1,277 u shtruan në spital në Iran që nga fillimi i sulmeve, tha të dielën ministria e shëndetësisë e vendit, siç citohet nga media zyrtare e Iranit.
Ushtria izraelite ka thënë se Izraeli ka kryer një valë sulmesh në shkallë të gjerë duke synuar disa vende prodhimi armësh në Iran.
“Vendet e shumta të prodhimit të armëve në të gjithë Iranin u vunë në shënjestër”, thuhet në njoftimin e kësaj ushtrie, raporton CNN.
Këto objektiva përfshinin një vend për prodhimin e sistemeve të navigimit dhe raketave, një vend për prodhimin e karburanteve për lloje të ndryshme raketash dhe një mikser planetar të projektuar për prodhimin e motorëve të raketave tokë-tokë.
IDF raportoi gjithashtu se sulmet goditën një vend prodhimi për komponentët e sistemeve të mbrojtjes ajrore.
Ishulli Kharg është një ishull i vogël në Gjirin Persik.
Ai ndodhet rreth 25 kilometra larg bregut veriperëndimor të Iranit dhe rreth 720 kilometra nga Teherani, kryeqyteti i vendit — afërsisht sa distanca nga Detroiti në Nju Jork.
Ai është afërsisht 40% e madhësisë së Manhattan në Nju Jork dhe ndodhet gjithashtu rreth 200 kilometra nga kufiri i Iranit me Irakun.
Bëhet fjalë për një ishull që është unik në rajonin e Gjirit Persik, shkruajnë mediat e huaja.
“Themeli” i tij prej guri gëlqeror i ka mundësuar rezervuarë natyralë me ujë të ëmbël — një luks i rrallë për zonën.
Por më e rëndësishmja, Kharg është porti kryesor për eksportin e naftës iraniane.
Sipas mediave të huaja, përcjell Telegrafi, rreth 90% e eksporteve të naftës bruto të Iranit kalojnë përmes kompleksit të terminalit të Khargut, dhe afërsisht një e treta e tyre shkojnë drejt Kinës.
Dhe nëse lufta midis Izraelit dhe Iranit përshkallëzohet, Kharg mund të jetë një nga dy pikat kyçe strategjike.
Tjetra është Ngushtica e Hormuzit, e cila në pjesën më të ngushtë të saj është rreth 34 kilometra e gjerë — po aq sa edhe Kanali Anglez.
Rreth një e treta e gazit natyror të lëngshëm të botës dhe 25% e naftës së papërpunuar kalon përmes kësaj ngushtice për të dalë nga Gjiri Persik, i cili është rreth 1,000 kilometra i gjatë, për të arritur në tregjet e Evropës, Azisë dhe më gjerë.
Anije të mëdha nafte dhe gazi natyror nga Irani, Iraku, Arabia Saudite, Emiratet e Bashkuara Arabe, Katari, Bahreini dhe Omani kalojnë nëpër këtë rrugë.
Irani kontrollon bregun verior të ngushticës, ndërsa Omani atë jugor. Prej vitesh, sa herë që ka tensione me Iranin, ekziston frika se ai mund të mbyllë kalimin në këtë ngushticë.
Këto dy pika janë kritike për ekonominë globale, gjithashtu.
Pikërisht kjo rëndësi e Khargut dhe e Ngushticës së Hormuzit shpjegon pse çmimet e naftës bruto u rritën deri në 14% të enjten mbrëma, pas raportimeve të para për sulmin izraelit ndaj objekteve ushtarake dhe bërthamore iraniane.
Veç kësaj, ekonomitë botërore do të tronditeshin dhe inflacioni pothuajse me siguri do të rritej. /Telegrafi/
Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, ka zhvilluar një bisedë telefonike me kryeministrin izraelit, Benjamin Netanyahu, për të diskutuar mbi zhvillimet e fundit në Lindjen e Mesme.
Ajo në një postim në “X”, theksoi angazhimin e BE-së për paqen, stabilitetin dhe përpjekjet diplomatike që synojnë de-përshkallëzimin e tensioneve në rajon.
“Ne po ndjekim me shqetësim të thellë zhvillimet në Lindjen e Mesme dhe përsërisim angazhimin tonë për paqen, stabilitetin dhe përpjekjet diplomatike që çojnë në de-përshkallëzimin. Nënvizova se Izraeli ka të drejtë të mbrohet, ndërsa Irani mbetet burimi kryesor i paqëndrueshmërisë rajonale. Evropa ka qenë gjithmonë e qartë: Irani nuk mund të fitojë kurrë një armë bërthamore. Ekziston një nevojë urgjente për një zgjidhje të negociuar. Ne kemi shprehur vazhdimisht shqetësime të forta lidhur me programet raketorë bërthamorë dhe balistikë të Iranit, të cilat godasin jo vetëm qytete në Izrael, por edhe në Ukrainë”, ka shkruar ajo.
Ajo gjithashtu foli për situatën në Gaza, duke e përshkruar atë si “të papranueshme” nga ana humanitare.
Von der Leyen gjithashtu bëri thirrje për lehtësimin e menjëhershëm të ndihmës humanitare për civilët në nevojë dhe kërkoi rifillimin e armëpushimit, si dhe lirimin e menjëhershëm të pengjeve, për të arritur një përfundim të qëndrueshëm të konflikteve.
Përfaqësuesja e Lartë e Bashkimit Evropian për Politikën e Jashtme, Kaja Kallas, ka thirrur një videokonferencë urgjente të ministrave të jashtëm të BE-së për të martën, mbi zhvillimet në Lindjen e Mesme, pas sulmeve mes Izraelit dhe Iranit, sipas njoftimit të një zëdhënësi të BE-së të dielën.
“Duke pasur parasysh seriozitetin e situatës në Lindjen e Mesme, përfaqësuesja e lartë Kaja Kallas ka thirrur një takim të Ministrave të Jashtëm të BE-së nëpërmjet videokonferencës për të martën”, tha zëdhënësi.
Takimi do të ofrojë një mundësi për të shkëmbyer pikëpamje, për të koordinuar qasjen diplomatike ndaj Tel Avivit dhe Teheranit, si dhe për të hartuar hapat e mundshëm të mëtejshëm, shkruan CNN në Greqi
Presidenti francez Emmanuel Macron tha të dielën se shpresonte për një kthim të qetësisë “në orët e ardhshme” në konfliktin Iran-Izrael dhe bëri thirrje për rifillimin e bisedimeve bërthamore me Iranin.
Izraeli bombardoi vendet ushtarake dhe depot e karburantit në Iran të dielën në ditën e tretë të një konflikti midis dy vendeve, me Teheranin që u kundërpërgjigj me sulme raketore.
“Shpresoj se orët e ardhshme do të sjellin qetësi dhe një rrugë përpara për diskutim, për të shmangur çdo përshkallëzim të aftësive bërthamore,… dhe për të parandaluar çdo trazirë në rajon”, tha Macron gjatë një vizite në Grenlandë.
Presidenti francez përsëriti thirrjen e tij për negociata mbi programin bërthamor të Iranit, pavarësisht nga konflikti i vazhdueshëm.
“Dje (e shtunë), munda të flisja me presidentin e Iranit dhe bëra thirrje për një diskutim mes nesh sa më shpejt që të ishte e mundur. Kjo është edhe ajo që kam përcjellë në bisedën time me presidentin (e SHBA-së, Donald) Trump, i cili ndan këtë vizion”, tha Macron.
“Ne do të kemi mundësinë, brenda disa orësh, ta rishikojmë këtë çështje me liderët e G7-ës”, të cilët do të takohen nga e diela në të martë në Kanada, shtoi ai.
Shtetet e Bashkuara dhe Irani zhvilluan pesë raunde bisedimesh që nga prilli, në përpjekje për të gjetur një rrugë drejt një marrëveshjeje të re bërthamore që do të zëvendësonte një marrëveshje të vitit 2015 që Trump braktisi gjatë mandatit të tij të parë në detyrë.
Një raund i gjashtë bisedimesh ishte planifikuar për të dielën, por vendi pritës, Omani, tha të shtunën se ai ishte anuluar. /Telegrafi
Faza e katërt e operacionit të Iranit kundër Izraelit ka filluar, raportoi të dielën media gjysmëzyrtare iraniane Mehr News.
Operacioni, i quajtur “Operacioni Premtimi i Vërtetë 3”, përfshinte “qindra raketa të ndryshme balistike” që synonin ndërtesa banimi dhe infrastrukturë në Izrael, raportoi Mehr.
Sulmet janë një “përgjigje vendimtare” ndaj sulmit fillestar të Izraelit ndaj Iranit, i cili vrau disa komandantë të lartë ushtarakë, deklaroi agjencia e lajmeve.
Autoritetet iraniane theksuan se do të “përgjigjeshin me vendosmëri ndaj çdo aventure” nga Izraeli, sipas Mehr, shkruan BBC
Kryeministri Benjamin Netanyahu ka deklaruar se Izraeli ka vrarë shefin e inteligjencës së Korpusit të Gardës Revolucionare Islamike, Gjeneral Brigade Mohammad Kasemi dhe zëvendësin e tij, Gjeneral Hassan Mohaqiq.
“Mund t’ju them se para pak çastesh, eleminuam oficerin e tyre kryesor të inteligjencës dhe zëvendësin e tij në Teheran,” tha Netanyahu.
Edhe Irani ka konfirmuar se kreu i njësisë së inteligjencës, Mohammed Kazemi, është vrarë.
Agjencia e lajmeve Tasnim e lidhur me IRGC dhe TV shtetëror iranian thonë se Kazemi vdiq së bashku me zëvendësin e tij, Hassan Mohaqeq dhe komandantin, Mohsen Baqeri në sulmet izraelite të dielën.
Ndërkohë, sipas një raporti të Reuters presidenti i SHBA-së Donald Trump vuri veton ndaj një plani izraelit për të vrarë udhëheqësin suprem të Iranit, Ajatollah Ali Khamenei.
I pyetur në lidhje me raportin e Reuters gjatë një interviste për Fox Neës, kryeministri Benjamin Netanyahu e mohoi këtë.
“Ka kaq shumë raporte të rreme për biseda që nuk kanë ndodhur kurrë, saqë nuk do të hyj në to’, tha ai.
Ai njoftoi se Izraeli ka “shkatërruar objektin kryesor” në centralin bërthamor të Iranit në Natanz.
“Ne kemi shkatërruar objektin kryesor në Natanz, objektin kryesor të pasurimit”, tha Netanyahu.
Netanyahu, deklaroi se forcat iraniane u përpoqën ta eliminonin, duke qëlluar me raketë në dritaren e dhomës së gjumit të tij.
“Ata u përpoqën të më vrisnin… qëlluan me një raketë në dritaren e dhomës sime të gjumit. Ata dështuan’, tha ai.
Gjermania, Franca dhe Britania e Madhe janë të gatshme të zhvillojnë bisedime të menjëhershme me Iranin mbi programin bërthamor të Teheranit në një përpjekje për të de-përshkallëzuar situatën në Lindjen e Mesme.
Kështu ka deklaruar ministri i Jashtëm gjerman, Johann Wadephul, raporton Reuters.
Wadephul, i cili është për një vizitë në Lindjen e Mesme, tha se po përpiqej të kontribuonte drejt një de-përshkallëzimi të konfliktit midis Izraelit dhe Iranit, duke vënë në dukje se Teherani më parë nuk kishte shfrytëzuar mundësinë e bisedimeve konstruktive.
Forcat ajrore të Izraelit kanë goditur objektivat ushtarake në Teheran, thanë të dielën Forcat e Mbrojtjes së Izraelit (IDF).
Në një deklaratë të lëshuar IDF thotë se kjo u bë me udhëzimin e Drejtorisë së Inteligjencës të tyre.
“IAF goditi vendet e prodhimit të raketave tokë-tokë, vendet e radarëve të zbulimit dhe lëshuesit e raketave tokë-ajër në Teheran”, tha IDF në një deklaratë.
Lëvizjet erdhën pasi Izraeli tha se po fillonte një “seri sulmesh” që synonin raketat tokë-tokë në Iranin perëndimor.
Dy persona janë evakuuar në spital pasi ishin lënduar si pasojë sulmeve iraniane që goditën Izraelin verior, thanë shërbimet e emergjencës të dielën.
Shërbimi Kombëtar i Emergjencës në Izrael “Magen David Adom” tregoi në një ekipet e reagimit duke u marrë me një zjarr të madh në zonën e Haifës mes skenave të shkatërrimit.
Imazhet nga MDA treguan disa makina në flakë pranë ndërtesave të dëmtuara, shkruan CNN.
Policia izraelite njoftoi se është goditur një prej vendbanimeve në qytetin Haifa.
Siç raporton BBC, ende s’ka informacione për viktima, derisa janë evidentuar dëme materiale.
Pamjet dhe imazhet nga Haifa tregojnë zjarrin masiv.
“Iu bëjmë thirrje qytetarëve që të qëndrojnë larg vendeve të goditura dhe t’iu binden udhëzimeve të autoriteteve në terren”, tha policia izraelite.
Edhe shërbim i ambulancës është aktivizuar pasi u tha se persona të lënduar janë dërguar në spital.
Operacioni filloi menjëherë pasi Ayatollah Seyyed Ali Khamenei, dha një mesazh televiziv, duke thënë se regjimi “i neveritshëm” izraelit do të “bëhej i pafuqishëm” pas hakmarrjes nga Forcat e Armatosura të Republikës Islamike.
Ndërkohë, siç vë në pah BBC, televizioni shtetëror i Iranit thotë se vendi ka sulmuar Tel Aviv, Haifa dhe qytete të tjera “me dhjetëra raketa dhe drone iraniane”.
Shpërthime mund të dëgjohen në qiellin e natës mbi Jerusalem dhe Tel Aviv, ndërsa Kupola e Hekurt punon për të kapur raketat që vijnë, ka shkruar BBC.
Janë dëgjuar sirenat dhe njerëzve u është thënë të strehohen.
Televizioni shtetëror iranian ka raportuar se Irani ka nisur një tjetër sulm me raketa dhe dronë
Ambasada e SHBA-së në Bagdad ka lëshuar një paralajmërim për sigurinë, duke paralajmëruar për një rritje të mundshme të dhunës apo sulmeve ndaj amerikanëve në Irak.
Poashtu ambasada ka bërë thirrje qytetarëve amerikanë të shmangin vendet e frekuentuara nga të huajt dhe çdo tubim apo turmë të madhe njerëzish, raporton CNN.
“Ambasada e SHBA-së në Bagdad është në dijeni të një potenciali të shtuar për dhunë ose sulme ndaj bizneseve amerikane dhe vendeve të frekuentuara nga qytetarët amerikanë,” thuhet në paralajmërimin për sigurinë.
Reporteri.net është gazetë online e lajmeve nga vendi dhe bota. Qëllim kryesor ka informimin e drejtë, të paanshëm dhe të shpejtë. Reporteri.net, në pronësi të “R Media L.L.C.”, është themeluar në mars të vitit 2019 dhe drejtohet nga gazetarët Bekim Kabashi dhe Mentor Gjergjaj.
E-Mail: info@reporteri.net
Marketing: marketing@reporteri.net
Adresa: Rr. UÇK, Nr. 102/11 10000 Prishtinë, Kosovë
