Ukraina thotë se Rusia ka grumbulluar rreth 90,000 trupa në kufi, dhe raportet e inteligjencës amerikane thonë se një pushtim rus i Ukrainës është i mundur që në fillim të muajit të ardhshëm.

Tensioni në kufirin Rusi-Ukrainë përfaqëson një krizë të madhe sigurie për rajonin, me potencialin që të shndërrohet në një konflikt më të gjerë. Ukraina thotë se Rusia ka grumbulluar rreth 90,000 trupa në kufi, dhe raportet e inteligjencës amerikane thonë se një pushtim rus i Ukrainës është i mundur që në fillim të muajit të ardhshëm.

Rusia ka treguar që në vitin 2014 se nuk është kundër ndërmarrjes së veprimeve ushtarake në Ukrainë. Në atë vit, Rusia pushtoi Krimenë nga Ukraina në atë që ishte hera e parë që një vend evropian aneksoi territor nga një vend tjetër që nga Lufta e Dytë Botërore, shkruan Gazeta Online Reporteri.net.

Cilat janë interesat e Rusisë dhe Perëndimit në Ukrainë?

Ukraina dhe Rusia ndajnë qindra vite lidhje kulturore, gjuhësore dhe familjare. Si pjesë e Bashkimit Sovjetik, Ukraina ishte republika e dytë më e fuqishme sovjetike pas Rusisë, dhe ishte vendimtare strategjikisht, ekonomikisht dhe kulturalisht. Që kur Ukraina u nda nga Bashkimi Sovjetik, si Rusia ashtu edhe Perëndimi kanë luftuar për ndikim më të madh në vend, në mënyrë që të mbajnë ekuilibrin e fuqisë në rajon në favor të tyre.

Për shumë në Rusi dhe në pjesët etike ruse të Ukrainës, trashëgimia e përbashkët e vendeve është një çështje emocionale që është shfrytëzuar për qëllime elektorale dhe ushtarake.

Për Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimin Evropian, Ukraina është një tampon vendimtar midis Rusisë dhe Perëndimit. Ndërsa tensionet me Rusinë rriten, SHBA dhe BE janë gjithnjë e më të vendosura për ta mbajtur Ukrainën larg kontrollit rus.

Përpjekjet për të futur Ukrainën në NATO kanë vazhduar për shumë vite dhe duket se kanë rritur ritmin kohët e fundit. Rusia e ka shpallur një lëvizje të tillë një “vijë të kuqe”, me Moskën e shqetësuar për pasojat e zgjerimit të aleancave ushtarake të udhëhequra nga SHBA deri në pragun e saj.

Çfarë ishte Euromaidan dhe pasojat e tij?

Në nëntor 2013 filluan protestat masive në të gjithë Ukrainën, por veçanërisht në Maidan të Kievit, ose sheshin qendror. Protestuesit ishin të zemëruar me vendimin e presidentit të atëhershëm pro-rus të Ukrainës, Viktor Janukoviç për t’u bashkuar me Bashkimin Ekonomik Euroaziatik të udhëhequr nga Rusia në vend të BE-së. Protestat, të njohura si lëvizja Euromaidan, panë përleshje masive midis protestuesve dhe forcave të sigurisë që arritën kulmin në shkurt 2014 dhe çuan në rrëzimin e Janukoviç.

Menjëherë pas kësaj, mes frikës së rritjes së ndikimit perëndimor në Ukrainë, Rusia vendosi të ndërmarrë veprime duke pushtuar Krimenë, e cila ishte pjesë e Ukrainës. Moska gjithashtu filloi të nxisë një lëvizje separatiste në Ukrainën lindore, e cila është shtëpia e shumë që janë etnikisht rusë.

Pushtimi dhe aneksimi pasues i Krimesë i kanë dhënë Rusisë një avantazh detar në rajon. Ai gjithashtu i dha Presidentit Vladimir Putin një rritje të konsiderueshme në vlerësimet e popullaritetit brenda Rusisë. Megjithatë, ajo u dënua gjerësisht nga fuqitë botërore dhe rezultoi në vendosjen e sanksioneve nga SHBA dhe BE ndaj Moskës. Ai rezultoi gjithashtu në një angazhim të forcuar nga SHBA dhe BE për të mbrojtur integritetin e kufijve të Ukrainës.

Çfarë po ndodh tani?

Ndërsa lëviz një numër të madh trupash drejt kufirit, Rusia kërkon garanci nga SHBA se Ukraina nuk do të përfshihet në NATO.

Megjithatë, presidenti amerikan Joe Biden e ka bërë të qartë se ai nuk është i përgatitur të japë ndonjë garanci të tillë. Kjo i ka lënë vendet në një ngërç, me dhjetëra mijëra trupa ruse të gatshme për të pushtuar Ukrainën me një njoftim të shkurtër, dhe Perëndimi nuk lëviz nga kërkesat e Rusisë.

Putin dhe Biden kanë biseduar përmes videolidhjes të martën dhe shumë ekspertë besojnë se Rusia po i mban tensionet të larta në kufirin e Ukrainës, në mënyrë që të marrë lehtësim sanksionesh dhe lëshime të tjera nga Perëndimi. Përpjekjet e furishme diplomatike, duke përfshirë zyrtarë amerikanë, evropianë, ukrainas dhe rusë, janë duke u zhvilluar për të shmangur veprimet ushtarake.

Çfarë tjetër?

Zyrtarët amerikanë, përfshirë sekretarin e Mbrojtjes Lloyd Austin, kanë pranuar se nuk janë të sigurt se cilat janë qëllimet e Putinit. Nëse përpjekjet diplomatike për të ndaluar pushtimin dështojnë, zyrtarët e SHBA-së dhe BE-së kanë thënë se mund të vendosin sanksione të rënda ndaj Rusisë në rast të një aksioni ushtarak në kufirin me Ukrainën.

Megjithatë, në varësi të qëllimeve të Putinit, ekspertët thonë se sanksionet mund të mos jenë të mjaftueshme për ta penguar atë. Çdo lloj veprimi ushtarak i SHBA-së ose BE-së kundër Rusisë do të përshpejtonte një krizë të madhe për të gjithë botën dhe deri më tani nuk është diskutuar nga asnjë nga palët e përfshira. /Reporteri.net