SHBA-ja dhe Ukraina kanë nënshkruar një marrëveshje që do t’i japë Washingtonit akses në disa nga burimet natyrore të vendit të shkatërruar nga lufta.

Muaj të tërë duke u përgatitur, ajo krijon një fond investimi që Ukraina shpreson se do të çimentojë ndihmën e SHBA-së ndërsa vendi përpiqet të zmbrapsë Rusinë tre vjet pas pushtimit.

Ukrainasit tani e kanë publikuar marrëveshjen dhe ka pasur deklarata publike nga të dyja palët, raporton BBC.

Trump më parë ka kërkuar që Ukraina të kthejë 350 miliardë dollarë ndihmë që ai pretendon se është ofruar nga SHBA-ja gjatë luftës – një kusht që Zelensky e refuzoi.

Por Washingtoni duket se ka bërë një lëshim. Kryeministri ukrainas Denys Shmyhal tha se marrëveshja nuk diktonte që vendi i tij të paguante ndonjë “borxh” të supozuar.

Trump e ka cilësuar marrëveshjen si një fitore edhe për palën e tij, duke thënë se vendi i tij do të marrë mbrapsht “shumë më tepër në teori” sesa miliardat që iu dhanë Ukrainës nga paraardhësi i tij Joe Biden.

Gjuha e përdorur nga SHBA-të në njoftimin e marrëveshjes është dukshëm më e ashpër ndaj Rusisë sesa zakonisht ndodh nga administrata Trump.

Marrëveshja i referohet “pushtimit në shkallë të plotë të Rusisë” dhe Departamenti i Thesarit i SHBA-së shton se “asnjë shtet ose person që financoi ose furnizoi makinerinë ruse të luftës nuk do të lejohet të përfitojë nga rindërtimi i Ukrainës”.

Kjo do ta inkurajojë Kievin, i cili ka kërkuar që të ushtrohet më shumë presion mbi Rusinë në bisedimet midis Moskës dhe Washingtonit që diskutojnë një armëpushim të mundshëm.

Pavarësisht faktit se pjesa më e madhe e diskutimeve rreth marrëveshjes lidhet me pasurinë minerale të Ukrainës, marrëveshja përfshin gjithashtu dispozita për naftën, gazin natyror dhe hidrokarburet e tjera.

Në të gjitha rastet, burimet mbeten në pronësi të Ukrainës, edhe pse SHBA-të do të kenë akses të përbashkët.

Përfshirja e naftës dhe gazit është parë si një zbutje e qëndrimit të Ukrainës, pasi ato nuk ishin në draftet e mëparshme të marrëveshjes.

Ukraina ka kohë që aspiron të anëtarësohet në Bashkimin Evropian dhe bisedimet e pranimit filluan zyrtarisht qershorin e kaluar.

Në Kiev pati disa shqetësime se marrëveshja për burimet mund të pengonte aftësinë e Ukrainës për t’u anëtarësuar në BE, nëse u jepte trajtim preferencial investitorëve amerikanë, pasi Kievi dhe Brukseli tashmë kanë një partneritet strategjik për lëndët e para.

Por teksti i marrëveshjes thotë se SHBA-të pranojnë qëllimin e Ukrainës për t’u anëtarësuar në BE dhe nevojën që kjo marrëveshje të mos bie ndesh me të.

Ai gjithashtu thotë se nëse Ukraina duhet të rishikojë kushtet e marrëveshjes për shkak të “detyrimeve shtesë” si pjesë e anëtarësimit në BE, atëherë SHBA-të pranojnë të negociojnë me mirëbesim.

Për më tepër, Kievi thotë se SHBA do të mbështesin transferime shtesë të investimeve dhe teknologjisë në Ukrainë, duke përfshirë edhe nga BE-ja dhe vende të tjera.

SHBA e kanë cilësuar marrëveshjen si një marrëveshje thelbësore për t’u nënshkruar nëse Ukraina do të vazhdojë të marrë ndihmën e saj ushtarake.

Zëvendëskryeministrja e Parë ukrainase, Yulia Svyrydenko – e cila fluturoi për në Washington DC për të nënshkruar marrëveshjen – tha se ajo parashikonte që SHBA të kontribuonte me ndihmë të re në të ardhmen, siç janë sistemet e mbrojtjes ajrore.

Edhe kjo do të shënonte një ndryshim në strategjinë e Trump – i cili është përpjekur të ulë mbështetjen ushtarake për Ukrainën që kur u kthye në Shtëpinë e Bardhë.

Një pyetje e pazgjidhur është se çfarë do të thotë në fund të fundit marrëveshja për gjendjen e luftës. Kremlini ende nuk i është përgjigjur marrëveshjes./Reporteri.net/