Mediumi norvegjez TV2, i cili konsiderohet një prej televizioneve më të mëdha komerciale në vend, i ka kushtuar një shkrim të gjatë rastit të Artan Zymberit, shqiptarit nga Kosova me nënshtetësi norvegjeze që vdiq në burgun e Mitrovicës së Sremit në Serbi më 26 nëntor të vitit të kaluar.

Më poshtë shkrimi i plotë:

Artan Zymberi nga Haugesund ka lënë pas tre fëmijë.

Dy vjet më parë, ai u arrestua në Serbi pasi ishte nisur nga Kosova. Policët kufitarë besonin se ai kishte futur drogë, transmeton Klankosova.tv.

Artani përshkruhet si një 28-vjeçar me humor, i cili ishte gjithmonë në lëvizje. Pasioni i tij ishte ngasja e BMW-së së tij. Në vitet e fundit të jetës së tij, ai donte të linte pas një të kaluar të trazuar dhe të fokusohej në të qenit një baba i mirë.

Familja beson se ai u kap me tableta që i kishte për përdorim të vet, të cilat ishin të ligjshme në Kosovë. Gjithsesi, Artani u dënua me burg në prill 2021. Tre vjet e tetë muaj, larg shtëpisë.

Raportoi dhunë

Familja la Norvegjinë dhe e vizitoi Artanin disa herë në burgun e Serbisë. “Herën e parë ishte si zakonisht”, thotë babi, Safet Zymberi.

Gradualisht, Artani thuhet se u shfaq më paranojak dhe nervoz. I frikësuar të fliste, ai shikonte prapa shpinës. Ai humbi peshë dhe sipas familjes së tij, djali i gjatë dhe dikur i fuqishëm peshonte më pak se 50 kilogramë para se të vdiste.

“Ai nuk ishte më i njëjti person”, thotë babai i tij.

Artani dyshohet se ka thënë disa herë se është abuzuar dhe është ushtruar dhunë ndaj tij në burg.

TV 2 është në dijeni se Ambasada e Norvegjisë në Beograd është njoftuar të paktën në një rast se Artani besohet se i është nënshtruar dhunës. Ata e dinin gjithashtu që Artani po binte në peshë, dukej i hutuar dhe kishte vështirësi për të komunikuar.

Ambasada thuhet se ka marrë një raport shqetësimi nga burgu për gjendjen shëndetësore të Artanit.

Ministria e Punëve të Jashtme (MPJ) thekson se është vendi pritës që është përgjegjës për shëndetin dhe sigurinë e të burgosurve.

“Si kushtet e burgut ashtu edhe përcjellja mjekësore e norvegjezëve të burgosur jashtë vendit shpesh mund të jenë shumë të ndryshme nga standardet norvegjeze”, shkruan Lars Gjemble, personi kontaktues për media në Ministrinë e Punëve të Jashtme të Norvegjisë, raporton Klankosova.tv.

Duhet t’i dorëzohet Norvegjisë

Familja e tij beson se ai ishte abuzuar dhe ngacmuar në burg për shkak të prejardhjes së tij shqiptare nga Kosova. Prandaj ata u lehtësuan kur menduan se djali i tyre do të lejohej të kthehej në shtëpi.

Një gjykatë serbe miratoi më 13 maj 2022 që Artani të mund të ekstradohej në Norvegji për ta vuajtur dënimin. Por, Serbia kurrë nuk dëgjoi më asgjë nga Norvegjia.

Gjashtë muaj më vonë, një mëngjes nëntori, Artani u gjet i pajetë në shtratin e tij në infermierinë e burgut. Babai i tij e mori në një arkivol pak para Krishtlindjeve.

Avokati serb i Artanit, Slavisha Vukosavleviq, thotë se ka informuar autoritetet norvegjeze dhe avokatin e atëhershëm norvegjez të Artanit për procesin e transferimit.

“Fatkeqësisht, procesi i ngadaltë burokratik duket se ka bërë që të vonojë transferimin e të ndjerit Artan”, shkroi ai në një email për TV 2.

Shërbimi Korrektues në Norvegji nuk komenton transferimin e Artanit dhe e justifikon atë në bazë të konfidencialitetit. Në një bazë të përgjithshme, ata shkruajnë se, si rregull i përgjithshëm, ata duan që qytetarët norvegjezë të kryejnë dënimin në Norvegji.

Artani ka refuzuar të hajë, të bashkëpunojë dhe të mjekohet, shkruan Ministria e Drejtësisë e Serbisë për TV 2.

Autoritetet serbe shkruajnë se ai ka marrë mjekim për një sëmundje gjatë qëndrimit në burg, por familja nuk është në dijeni se për çfarë sëmundje bëhet fjalë.

Shkak i vdekjes raportohet të jenë ndërlikimet si pasojë e mungesës së të ushqyerit dhe një reaksion stresi. Autopsia në Serbi thuhet se tregoi shpim të ulcerës në stomak, e cila mund të jetë fatale.

Familja s’ka çfarë të bëjë dhe pyet veten se çfarë ka ndodhur. Ata duan përgjigje nëse ai ishte abuzuar, si ka mundësi të vdesë një i ri në burg dhe pse ai nuk u ekstradua kurrë në Norvegji.

Familjes i është mohuar aksesi në disa dokumente të çështjes, të cilat autoritetet norvegjeze i justifikojnë me konfidencialitet.

Familja tha gjithashtu se në dy raste nuk janë lejuar të vizitojnë Artanin në burg. Ministria e Drejtësisë e Serbisë i mohon këto për TV 2 dhe i quan “akuza dashakeqe dhe të sajuara”.

Duke qarë

Artani u varros në varrezat e Udland në Haugesund më 16 dhjetor. Nëna e tij, Hasna Zymberi, e viziton varrin çdo ditë.

“Qaj çdo ditë. Është kaq e padrejtë ajo që ka ndodhur me Artanin tim”, tha ajo.

Për familjen e tij, është e vështirë të pranojë se ai ka vdekur. Ata luftojnë për të gjetur përgjigje dhe ta kenë paqen për ta vajtuar.

“Kalojmë kaq shumë kohë duke u përpjekur të zbulojmë se çfarë ka ndodhur. Askush nuk na ndihmon, askush nuk na thotë asgjë”, tha nëna, transmeton Klankosova.tv.

Familja ndihet e zhgënjyer nga autoritetet norvegjeze. Ata janë të bindur se Artani është degraduar për shkak të origjinës së tij shqiptare nga Kosova.

“Emri i tij nuk është ‘John Pedersen’. Quhet Artan Zymberi. Ky është ndryshimi”, tha Hasna.

Afrim Taraku, i cili po ndihmon ligjërisht familjen, beson se autoritetet norvegjeze duhet të kishin ndërhyrë kur u njoftuan për situatën e Artanit në burg. Ai beson se Artani ka kaluar kohë në kushte jo dinjitoze dhe mund t’i jetë nënshtruar shkeljeve të të drejtave të njeriut.

Ministria e Jashtme norvegjeze shkruan se përcjellja e çështjes së Artanit ka qenë një prioritet i lartë dhe se nuk duhet të ketë diskriminim. Ata thonë se po punojnë për të arritur trajtimin sa më të barabartë të mundshëm në raste të krahasueshme konsullore, shkruan Gjemble.

“Ndonjëherë mund të ketë një distancë të madhe midis pritshmërive të asaj që autoritetet norvegjeze duhet të jenë në gjendje të ndihmojnë qytetarët norvegjezë jashtë vendit dhe asistencës që mund të ofrohet në të vërtetë”, shkruan Gjemble.

TV 2 nuk ka marrë përgjigje se përse nuk është kërkuar asnjëherë nga Norvegjia ekstradimi i Artanit. Ministria e Punëve të Jashtme iu deshën më shumë se një muaj për t’iu përgjigjur kërkesës së TV 2 për qasje në shkresat e lëndës, të cilën e kanë refuzuar.

Vrasje e supozuar

Në Kosovë, rasti ka bërë bujë në gazetat online dhe rrjetet sociale.

Shqiptarët dhe serbët e Kosovës kanë një histori konfliktesh. Sot, marrëdhëniet ndërmjet Serbisë dhe Kosovës janë veçanërisht të tensionuara.

Më poshtë mund t’i shihni tifozët e ekipit të basketbollit “Vëllaznimi” para një ndeshjeje në top ligën e Kosovës. Ata nderojnë Artanin me një pankartë, teksti i të cilit thotë: “Artan Zymberaj pusho i qetë. Herët a vonë, gjakin kem me ta nxjerr”.

Natën e 21 nëntorit, në burgun e Mitrovicës së Sremit, ku Artani po vuante dënimin, shpërtheu zjarri. Gjithsej katër roje dhe dy të burgosur janë lënduar, shkruante gazeta serbe “Kurir”.

Nuk u raportua asnjë vdekje.

Mediat në Kosovë spekulojnë se dikush e ka vrarë Artanin nën maskën e zjarrit, për shkak të tatuazheve të tij me simbolet kombëtare shqiptare. Autoritetet serbe e mohojnë këtë.

Familja ka kërkuar që djalit të tyre t’i bëhet autopsi në Norvegji. Autopsia përfundimtare nuk është gati, por familjes i është thënë se të dhënat paraprake tregojnë se Artani ka vdekur nga ulcera në stomak.

Ministria e Drejtësisë e Serbisë shkruan se Artani gjatë qëndrimit në burg ka pasur kujdes të mirë dhe të dokumentuar mirë shëndetësor. “Të gjithë ata që vuajnë dënimet në Serbi kanë të njëjtat të drejta statutore, pa përjashtim dhe pa dallim përkatësie”, shkruajnë ata.

“Ne hedhim poshtë të gjitha gënjeshtrat e përhapura nga individë përmes rrjeteve sociale për këtë rast, me qëllim që të shqetësojnë familjen e të ndjerit, të dënuarit e tjerë dhe opinionin e gjerë”. /Klankosova.tv