Gazetari Alfredo Affazi raporton se në muajin janar në një periferi të rrënuar të Tiranës, kryeqytetit të Shqipërisë, kishte takuar dy trafikantë lokal të kokainës. Ashtu si shumë grupe të të rinjve të drogës në Shqipëri, Artani dhe Luli janë zhvendosur nga trafikimi i kanabisit në kokainë, sepse ka më shumë para dhe është e lehtë për t’u menaxhuar. Ata kishin thënë se mund të fitojnë rreth 23.000 dollarë duke kontrabanduar një kilogram pluhur në vendet më të pasura evropiane, ku po rritet tregu për kokainën.

Midis këtyre tregimeve dhe shkopinjve të bejsbollit, ata diskutojnë edhe për ora Rolex, makina të shpejta e të shtrenjta dhe vajza të bukura. “Siç mund ta shihni, nëse doni të fitoni para, duhet të bëni udhëtime në Gjermani, Itali, apo Angli. Kokaina është puna e duhur.” tha Artani.

Shkatërrim financiar i viteve 1990 çoi në një varfëri të përhapur dhe kaos civil, gjeneratat më të reja të Shqipërisë u gjetën të zënë nën një rrjetë të varfërisë dhe korrupsionit. Për disa, tregtia e drogës ofron një ikje nga lagjet e varfëra që pjellë Tirana. Por kontrabanda e drogës këtu nuk është asgjë e re; kjo është një tregti që shkon thellë në Shqipëri. Pavarësisht se Shqipëria është anëtare e NATO-s në dhe në prag të hyrjes në Bashkimin Europian, ky shtet është bërë narko-shteti i parë në Evropë.

Sipas definicionit të Fondit Monetar Ndërkombëtar për një narko-shtet, ka kuptimin e një shteti ku ‘të gjitha institucionet legjitime janë depërtuar nga fuqia dhe pasuria e tregtisë ilegale të drogës’, si Venezuela, Guinea-Bissau dhe Afganistani, edhe Shqipëria është një nga këto shtete.

Një raport i Departamentit të Shtetit të SHBA-së, 2018, e përshkroi Shqipërinë si një shtëpi “korrupsion të shfrenuar, institucione të dobëta ligjore dhe qeveritare dhe kontrolle të dobëta kufitare, trafikim i drogës, evazion fiskal, kontrabandim dhe trafikim njerëzor përbëjnë krimet më fitimprurëse në vend.

Një raport i Departamentit të Shtetit të SHBA-së, 2018, e përshkroi Shqipërinë si një shtëpi “korrupsioni të shfrenuar, institucione të dobëta ligjore dhe qeveritare dhe kontrolle të dobëta kufitare” me trafikimin e drogës, evazionin fiskal, kontrabandën dhe trafikimin njerëzor krimet më fitimprurëse në vend. Droga është një biznes i madh këtu.

Ky shtet i vogël ish-komunist malor në bregdetin e Adriatikut është prodhuesi më i madh i kanabisit të paligjshëm në Evropë. Në vitin 2017, policia në Shqipëri kapi 68 ton kanabis, rreth 680 milionë dollarë. Por trafikimi i kokainës është ajo që po e emëron Shqipërinë në statusin e narkotikëve. Gjatë dekadës së fundit, bandat shqiptare dhe ekipet e rrugëve si Hellbanianz janë bërë akterë kryesorë në tregtinë fitimprurëse të kokainës në Mbretërinë e Bashkuar dhe pjesën tjetër të Evropës. Bandat shqiptare kanë bërë një emër për veten e tyre duke shitur kokainë të lartë të pastërtisë me çmime konkurruese me shumicë dhe kanë kontribuar në rritjen e disponueshmërisë dhe pastërtisë së kokainës në Evropë që nga viti 2012.

Kontrabandistët shqiptarë kanë krijuar linja direkte të furnizimit nëpërmjet Amerikës së Jugut dhe porteve të mëdha të pranimit të kokainës në Belgjikë dhe Holandë. Në shkurt të vitit të kaluar, policia ka kapur 613 kilogramë kokainë të fshehur në një pako të bananeve nga Kolumbia kur arriti në portin lindor të Durrësit.

Paratë e drogës janë një pjesë thelbësore e sistemit demokratik të Shqipërisë, sepse mënyra më e mirë e sigurimit të votave të njerëzve është t’i paguajë ato në para të gatshme dhe gjeneratori më i mirë i parave është tregtia e drogës. Një studim i financuar nga BE, i cili u zhvillua nga viti 2016 deri në vitin 2019, zbuloi se një shifër prej 20.7% e shqiptarëve u janë ofruar para ose favorizime në këmbim të votës së tyre. Në janar, u zbulua se bandat e kokainës me sukses manipuluan zgjedhjet duke blerë votat. Afrim Krasniqi, kreu i Institutit Shqiptar për Studime Politike, tha se roli i bandave kriminale në fushatën zgjedhore të vitit 2017 ishte më i madh se roli i partive politike. “Sot, ka një përshtypje të përgjithshme se askush nuk është në gjendje të fitojë zgjedhjet pa mbështetje nga grupe të tilla”, tha ai.

Kryeministri Rama, ish-lojtar basketbolli i cili mori detyrën në vitin 2013 fitoi respekt nga bashkësia ndërkombëtare kur shkatërroi një fshat në rritje në kanabis që quhet Lazarat. Megjithatë ai e ka gjetur të vështirë të shkundë akuzat për mashtrim dhe korrupsion, duke rezultuar në protesta të dhunshme anti-qeveritare në Tiranë, duke përfshirë edhe koktejet e molotovit të hedhura në zyrën e Ramës javën e kaluar. Kundërshtarët e tij thonë se duhet të heqë dorë që Shqipëria të bashkohet me Evropën. Kreu i Partisë Demokratike të opozitës Lulzim Basha tha: “Ne jemi këtu me një mision, për të çliruar Shqipërinë nga krimi dhe korrupsioni, për ta bërë Shqipërinë si pjesa tjetër e Evropës”