Tashmë në ditët e para të agresionit rus dhe pushtimit të Ukrainës, lind pyetja nëse Bosnje e Hecergovina është e radhës në listë për këtë skenar? Ndërsa lufta tërbohet dhe shkatërrimi vazhdon në Ukrainë, shumë kanë frikë për të ardhmen, dhe raftet e dyqaneve në këtë shtet kanë filluar të boshatisen.

Ose për shkak të luftës në Ukrainë ose për shkak të rritjes së çmimeve, shqetësimet i kanë detyruar banorët e BiH të blejnë më shumë sende ushqimore. Edhe pse ende nuk ka akumulim masiv të stoqeve, në shumë dyqane dhe supermarkete njerëzit po blejnë gjithnjë e më shumë, shkruan Deutsche Welle .

“Lufta dhe skamja ende nuk janë harruar dhe gjithçka po bëhet më e shtrenjtë. Është mirë ta blesh. Për çdo rast,” thotë një grua nga Mostari që mori 15 kg miell nga një supermarket. Mes klientëve duket sikur ka depërtuar një farë ankthi, nuk ka zhurmë dhe të qeshura dhe pyetja që ‘vërehet në ajër’ është: a do të ketë luftë?

Deklaratat e presidentëve të Kroacisë, Serbisë dhe BiH se ata nuk e kanë rritur gatishmërinë e forcave të tyre të armatosura duken disi më të besueshme, edhe pas asaj që Serbia mbështeti rezolutën e OKB’së që dënon agresionin e Rusisë kundër Ukrainës, shkruan Gazeta Online Reporteri.net.

Ndërsa ka thirrje në rritje për liderët e Ballkanit Perëndimor që të marrin përgjegjësi, të ndalojnë retorikën nxitëse dhe të ruajnë paqen, kërcënimet serioze sjellin ankth, derisa bota po shikon dhe jeton vuajtjet në Ukrainë, një luftë e re në tokën evropiane.

Dusanka Majkic, deputete e SNSD-së në parlamentin e BiH, që vjen nga partia e Presidentit Milorad Dodik dhe një anëtare e Presidencës së BiH nga radhët e popullit serb, duke komentuar në mediat sociale luftën në Ukrainë kërcënoi se një skenar i ngjashëm mund të ndodhte në BiH.

“Moska tha në mars 2021 se do të reagonte nëse BiH do të ndërmerrte hapa për t’u bashkuar me NATO-n. Mos thoni më vonë se nuk e dinit,” shkroi ajo në Twitter. Ky paralajmërim kërcënues i deputetes së BH-së, e cila, ashtu si partia e saj, mendon se BiH nuk duhet të jetë anëtare e NATO-s, është i bazuar.

Në mars të vitit të kaluar, ambasada ruse në BiH paraqiti qëndrimin e saj mbi pranimin e BiH në NATO. “Në rast të një afrimi praktik midis BiH dhe NATO-s, Rusia do të duhet të reagojë ndaj këtij hapi armiqësor”, u tha në reagim. A duhet marrë seriozisht ky kërcënim apo jo?

Zëvendësministri i Mbrojtjes i BiH Mijo Kresic nuk sheh mundësi të mëdha që BiH të gjendet në “skenarin ukrainas”.

“Ne jemi në një pozicion krejtësisht tjetër, sot kemi EUFOR-in për të siguruar një mjedis të qëndrueshëm dhe të sigurt, por edhe komandën e NATO-s, e cila është edhe garantuese e sigurisë, dhe komunikim me të gjitha vendet anëtare të BE-së dhe NATO-s që kanë ndikim në zhvillimet në BiH”.

“Sigurisht, NATO është sot në BiH dhe fakti që ne nuk jemi një vend anëtar për momentin, mendoj se nuk e ndryshon ndjeshëm pozicionin tonë. NATO dhe BE kanë një detyrim ndaj BiH. Unë do ta thosha se është çështje partneriteti”, tha ai.

Njëlloj mendon edhe Sandi Dizdarevic, profesor i psikologjisë kriminale dhe ekspert në fushën e sigurisë, i cili kujton se NATO dhe forcat ndërkombëtare janë garantues të Marrëveshjes së Dejtonit dhe se ka një ndryshim midis BiH dhe Ukrainës. Por ai thotë se ende, asnjë vend në Ballkanin Perëndimor, i cili ka pretendime dhe vendosmëri për t’u anëtarësuar në NATO dhe BE, nuk është i përjashtuar nga interesi gjeostrategjik i Rusisë.

“BiH është një hapësirë e ngadaltë gjeostrategjike dhe rrjedhimisht një zonë ku mbivendosen interesat, dhe kështu armiqësitë e Perëndimit dhe Lindjes. Nuk besoj se do të ketë një konflikt të armatosur, por aparati i inteligjencës do të aktivizohet aq shumë për të provokuar format e destabilizimit”, tha Dizdarevic për DW.

Ai tërheq vëmendjen për përgjegjësinë e politikanëve rajonalë për stabilitetin e rajonit, veçanërisht presidentit të Serbisë, Aleksandar Vuçiq, për të cilin thotë se është në një periudhë shumë të vështirë.

Kjo është një kohë kur akuzohen të gjithë ata që “luajnë me dy karrige”. Në përgjithësi, të gjithë avokatët politikë të politikave drejtuese në BiH janë në një periudhë të vështirë – siguria e përgjithshme varet nga vendimet e tyre”, thotë Dizdarevic.

Megjithatë, ai kujton se Rusia tani po përballet me sanksione serioze në çdo fushë dhe se shpenzon pothuajse një miliard dollarë në ditë për luftën në territorin ukrainas, duke dobësuar padyshim ndikimin e saj.

“Ajo që është e rëndësishme është që këta politikanë të mos i nënshtrohen presioneve, shantazheve që vijnë nga Rusia, sepse është e rëndësishme të kuptohet që politika e regjimit të Vladimir Putinit po shembet dalëngadalë”, përfundoi ai.

Por profesori Darko Trifunoviç , drejtor i Institutit për Sigurinë Kombëtare dhe Ndërkombëtare në Beograd, thotë se ka shqetësime serioze rreth shpërthimit të konfliktit në BiH, raporton Deutsche Welle .

Kjo është një mundësi shumë e madhe. Konfliktet janë tashmë të pranishme – por jo të armatosura. Rusia tani dëshiron të largojë vëmendjen nga Ukraina dhe zonat e ndikimit dhe ndihmohet nga narrativat nxitëse të elitave politike. Nuk mund ta imagjinoja që ekstremistët në vendin tim e mbështesin atë që “Tanket e dikujt të vijnë para shtëpisë së dikujt dhe të qëllojnë mbi njerëzit. Por ajo që jep shpresë është se Serbia dënoi agresionin dhe mbështeti sovranitetin e Ukrainës,” tha Trifunovic për DW.

Duke iu referuar luftërave në Afganistan, ish-Jugosllavi dhe tani në Ukrainë, ai thekson se kjo është një luftë interesante mes NATO-s dhe Rusisë, por edhe se lufta e Ukrainës do të hapë shumë tema të vështira nga lufta e fundit në Ballkan.

“Serbia është viktima më e madhe e aktiviteteve afatgjate hibride të Rusisë në Ballkan, së bashku me BiH dhe vendet e tjera të ish-Jugosllavisë. Prandaj, është e rëndësishme që politikanët t’i japin dorën njëri-tjetrit dhe t’i përgjigjen pyetjes nëse duhet të mashtrojnë njerëzit apo të tërheq investime për një jetë më të mirë”.

“Brezi im u rrit nën propagandë të tmerrshme dhe është detyra jonë të jemi promotor të jetës normale,” komenton ai, duke përfunduar se” politikanëve me retorikë nxitëse duhet t’u lihen sa më pak mikrofonët në duar”.

Profesoresha Dijana Gupta , Presidente e Këshillit Atlantik të BiH, ka një pikëpamje të ngjashme në këtë drejtim. “Politikanët me retorikë nxitëse, si zoti Dodik dhe zonja Majkic, të cilët përfaqësojnë këtë vend dhe marrin rroga shumë të larta prej tij, dhe në të njëjtën kohë punojnë kundër të njëjtit vend dhe kanë veprime të tilla të turpshme, duhet të ndalohen realisht nga politika dhe nuk dua që unë si qytetar i BeH të përfaqësohem nga persona të tillë”, thotë Gupta për DW .

Por pavarësisht gjithçkaje, ajo thotë se banorët e BiH mund të flenë të qetë dhe argumentet e saj janë prania e NATO-s në BiH si një “ombrellë sigurie”.

“BiH ka një seli të NATO-s në Sarajevë dhe tani është dërguar një mesazh i fortë me 500 ushtarë të tjerë në misionin Althea. Marrëveshja e Berlinit dha mundësinë e mbrojtjes në rast konflikti të armatosur. BiH gjithashtu është pranuar në Aksionin e Anëtarësimit Programi, MAP, dhe ne kemi përmbushur një pjesë të konsiderueshme të kërkesave që na kërkoi Aleanca dhe që e pozicionon BiH-në ndryshe nga Ukraina”, përfundon Gupta. /Reporteri.net