Ashtu si lindja, vdekja është një proces jetësor me faza dhe progresion të dallueshëm. Gjithashtu si lindja, shpejtësia e procesit mund të ndryshojë nga personi në person. Ndonjëherë nevojitet mbështetje mjekësore për ta bërë vdekjen (ose lindjen) sa më të sigurt dhe komode.

Me afrimin e vdekjes, shumica e njerëzve humbasin interesin për të ngrënë dhe pirë. Edhe kjo është normale.

Njerëzit që vdesin vazhdimisht u mungon energjia. Shumë prej nesh kanë përjetuar lodhje të thellë të shkaktuar nga sëmundja: psh. lodhja dërrmuese ndërsa shërohemi nga një operacion. Gjumi zakonisht na mbush me energji dhe mund të jetë pjesë e rimëkëmbjes, por, në fund të jetës, gjumi gradualisht ka më pak ndikim ndërsa trupi shkon drejt vdekjes.

Çfarë ndodh në momentet tuaja të fundit

Ndërsa vdekja përparon, zemra rreh më pak, presioni i gjakut bie, lëkura ftohet dhe thonjtë bëhen të errët. Organet e brendshme funksionojnë më pak kur presioni i gjakut bie. Mund të ketë periudha shqetësimi ose momente konfuzioni, ose thjesht thellim gradual i pavetëdijes.

Ne nuk kemi asnjë mënyrë të provuar për të hetuar se çfarë përjetojnë njerëzit gjatë vdekjes. Hulumtimet e fundit tregojnë se, edhe afër vdekjes, truri i pavetëdijshëm reagon ndaj zhurmave në dhomë. Megjithatë, ne nuk e dimë se sa kuptim ka muzika ose zërat për një person që po vdes.

Frymëmarrja e njerëzve të pavetëdijshëm ndjek modele automatike të krijuara nga qendra e frymëmarrjes në trungun e trurit. Për shkak se ata nuk janë të vetëdijshëm për gojën dhe fytin e tyre, njerëzit që vdesin mund të marrin frymë rëndë, me zhurmë ose përmes pështymës në pjesën e pasme të fytit të tyre, por pa shqetësime të dukshme.

Frymëmarrja lëviz nga e thella në të cekët dhe nga e shpejta në të ngadaltë në cikle të përsëritura. Përfundimisht frymëmarrja ngadalësohet dhe bëhet shumë e cekët; ka pauza, dhe, në fund, frymëmarrja pushon. Disa minuta më vonë, zemra do të pushojë së rrahuri pasi i mbaron oksigjeni.

Njohja e modelit të vdekjes dhe njohja e fazave të saj, i ndihmon njerëzit të kuptojnë atë që po shohin, të ndjehen më pak të frikësuar nga komplikimet dhe të kenë besimin për të kërkuar për ndihmë nëse nevojitet kujdes mjekësor për të adresuar simptomat dhe për të mundësuar një vdekje sa më sigurt.

Mund të mësoni më shumë duke parë filmin e shkurtër të BBC-së mbi vdekjen.