Daron Acemoglu, Simon Johnson dhe James A. Robinson kanë fituar Çmimin Nobel në Ekonomi “për studimet se si janë formuar institucionet dhe ndikimin e tyre në prosperitet”.

Treshes fituese i është ndarë Çmimi Sveriges Riksbank në Shkencat Ekonomike.

“Tre ekonomistët kanë demonstruar rëndësinë e institucioneve shoqërore për prosperitetin e një vendi”, tha komiteti Nobel i Akademisë Mbretërore Suedeze të Shkencave.

“Shoqëritë me një sundim të dobët të ligjit dhe institucionet që shfrytëzojnë popullsinë nuk gjenerojnë rritje apo ndryshim për mirë. Hulumtimi i laureatëve na ndihmon të kuptojmë pse”, shtoi ai.

Ekonomistët shikojnë veçanërisht institucionet e krijuara nga fuqitë koloniale evropiane.

Në zonat ku sistemet ishin përfshirëse, ata argumentojnë se kjo solli prosperitet.

Nga ana tjetër, ata sugjerojnë se institucionet që nxjerrin burime për përfitimin e kolonizatorëve kanë rezultuar në rritje të ulët ekonomike.

The introduction of more inclusive institutions, less extraction and the rule of law would create long-term benefits. So why don’t the elite simply replace the existing economic system?

The laureates’ model for explaining the circumstances under which political institutions are… pic.twitter.com/oPCbMndkQM

— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 14, 2024

Siç raportohet, Acemoglu dhe Johnson punojnë në Institutin e Teknologjisë në Massachusetts dhe Robinson kryen kërkimet e tij në Universitetin e Chicagos.

Njoftimi u bë në Stokholm dhe mbyll sezonin e çmimeve të këtij viti.

Ndryshe, javën e kaluar, Çmimet Nobel u ofruan për mjekësi, fizikë, kimi, letërsi dhe paqe.

Fituesit e mëparshëm të Çmimit Nobel në Ekonomi përfshijnë Claudia Goldin, Ben Bernanke, Douglas Diamond dhe Philip Dybvig.

Ekonomistit amerikan Milton Friedman iu dha çmimi në vitin 1976 për punën e tij mbi monetarizmin.

Kjo teori supozon se kontrolli i ofertës totale të parasë në një ekonomi është mënyra kryesore për të siguruar rritje të qëndrueshme.

Ndryshe nga pesë çmimet e tjera, çmimi për ekonomi nuk u përshkrua nga Alfred Nobel në testamentin e tij të vitit 1895.

Në vend të kësaj, çmimi u vendos në vitin 1969 nga banka qendrore e Suedisë, në kujtim të shpikësit suedez.

Fituesit e parë ishin Ragnar Frisch dhe Jan Tinbergen në vitin 1969.