Presidenti Donald Trump ka qenë në pushtet për vetëm dy muaj, por ai tashmë ka riformuar qëndrimet evropiane. Dhe nuk janë vetëm liderët politikë që përpiqen të ndërtojnë një mbrojtje më të pavarur për kontinentin.

Ndikimi i tij është i dukshëm edhe në opinionin publik, siç tregohet nga një sondazh i ri i kryer në nëntë vende të Bashkimit Evropian.

Ky studim nga Instituti Cluster17 për revistën online Le Grand Continent zbulon një konsensus të fortë për mbrojtjen evropiane. Një total prej 70% e evropianëve të anketuar, besojnë se BE-ja duhet të mbështetet vetëm në forcat e veta për sigurinë, ndërsa vetëm 10% mendojnë se mund të mbështetet në Shtetet e Bashkuara.

Kjo shënon një ndryshim të vërtetë, edhe në vendet tradicionalisht pro-transatlantike si Gjermania, ku 76% tani mbështesin një mbrojtje ekskluzivisht evropiane.

Në Itali, pavarësisht përpjekjeve të kryeministres Giorgia Meloni për të mbajtur lidhje të forta me Uashingtonin, 58% mbështet mbrojtjen evropiane. Në Francë, mbështetja është edhe më e lartë, në 77%.

Çadra bërthamore franceze
Edhe më befasuese, rreth 60% e të anketuarve mbështesin idenë e një ushtrie të përbashkët evropiane – pavarësisht faktit se një propozim i tillë nuk është as në tavolinë në planet e qeverisë.

Udhëheqësit evropianë do të ndihen të vlefshëm në nxitjen e tyre për përpjekje më të forta të mbrojtjes që nga ardhja e Trump, si dhe në angazhimet e marra vetëm këtë javë për të forcuar mbrojtjen evropiane.

Edhe propozimi i fundit i Brukselit për të blerë armë ekskluzivisht të prodhuara evropiane ka marrë mbështetje dërrmuese, me 71% miratim.

Në mënyrë të ngjashme, evropianët janë kryesisht në favor të zgjerimit të ombrellës bërthamore të Francës për të mbuluar të gjithë kontinentin, me një mbështetje mesatare prej 61%.

Veçanërisht, vetë francezët janë më të ndarë për këtë çështje – 52% pro, 48% kundër – me gjasë për shkak të shqetësimeve për tërheqjen në konflikte që nuk prekin drejtpërdrejt kufijtë e tyre.

Efekti Trump (dhe Musk)
Kjo mbështetje e fortë ka kufijtë e saj. Kur u pyetën për rritjen e shpenzimeve të mbrojtjes në 5% të PBB-së, vetëm 43% e miratuan në të gjithë Evropën, me pabarazi të konsiderueshme rajonale – 62% në Poloni, ku shpenzimet ushtarake tashmë janë afër këtij pragu, por vetëm 19% në Itali.

Këto rezultate janë kryesisht për shkak të “efektit Trump”, por edhe të ndikimit të pushtimit rus të Ukrainës tre vjet më parë dhe frikës së një konflikti në tokën evropiane.

Sondazhi nxjerr në pah një refuzim të fortë të presidentit të SHBA, me 51% të evropianëve që e konsiderojnë atë një “armik” të Evropës, krahasuar me vetëm 9% që e shohin atë si një “mik”.

Vetëm në Rumani dhe Poloni, Donald Trump ka njëfarë mbështetjeje, megjithëse ai mbetet një pakicë.

Refuzimi është edhe më i theksuar për Elon Musk, me shumicën në favor të bojkotimit të makinave Tesla.

Ky studim tregon edhe një herë se Evropa është ndërtuar në kohë krize, të shkaktuar nga një tronditje, në këtë rast, dy goditje: së pari Vladimir Putin dhe tani Trump.

Sondazhi tregon se opinioni publik është i mobilizuar, por gjithashtu reflekton një mosbesim të thellë ndaj liderëve politikë. Presioni është tani mbi ta: të përballen me sfidën e një momenti historik./si/