Kryetarja e Dhomave të Specializuara të Kosovës, Ekaterina Trendafilova, ka rikujtuar në detaje historikun e themelimit të këtij institucioni.

“Dhomat e Specializuara të Kosovës janë themeluar pas pretendimeve në rritje se kanë ndodhur krime serioze në kontekst të konfliktit të Kosovës nga viti 1998 deri në vitin 2000 dhe se ato nuk ishin hetuar dhe kryesit e tyre nuk ishin ndjekur penalisht, përkundër shumë gjykimeve që kishin ndodhur në Gjykatën Ndërkombëtare të Hagës për ish-Jugosllavi. Asambleja Parlamentare e Këshillit të Evropës e emëroi një raportues special Dick Marty që të hetojë këto pretendime e i cili paraqiti raportin e tij në fund të vitit 2010 dhe më 7 janar 2011, menjëherë pas festimeve të Vitit të Ri, Asambleja Parlamentare e Këshillit të Evropës e miratoi raportin dhe ky filloi të njihet si raporti i Asamblesë Parlamentare të Këshillit të Evropës”.

“Në maj të të njëjtit vit (2011), BE-ja themeloi një task-forcë speciale të hetimit e cila duhet të bënte një hetim të pavarur në pretendimet që përmbante ky raport. Me vazhdimin e hetimeve nga kjo task-forcë Përfaqësuesi i Lartë i BE-së për Çështje të Jashtme dhe Politika të Sigurisë dhe atëherë presidenti i Kosovës arritën një marrëveshje përmes shkëmbimit të letrave në muajin prill të vitit 2014 për delegimin e autorizimeve për themelimin e dhomave të veçanta dhe të pavarura gjyqësore për të gjykuar krimet që ishin përmendur në raportin e Asamblesë Parlamentare. U pajtuan në këto shkëmbime të letrave që këto dhoma të veçanta do të jenë të lidhura me secilin nivel të sistemit gjyqësor të Kosovës, por megjithatë Dhomat e Specializuara do të funksionojnë sipas statutit të tyre dhe sipas rregullores së tyre të punës që është ekuivalente me Kodin e Procedurës në secilin vend të caktuar dhe se do të vendosen në një shtet të tretë. Dhomat e Specializuara do të jenë me staf ekskluzivisht ndërkombëtar dhe sipas kësaj marrëveshje të reflektuar në këtë shkëmbim letrash do të ketë vetëm gjyqtarë ndërkombëtarë dhe dënimet, nëse do të ketë, do të mbahen jashtë Kosovës. Edhe arkiva e Dhomave të Specializuara të Kosovës do të jetë vetëm në pronësi të Dhomave të Specializuara të Kosovës”.

Trendafilova, në një konferencë për media gjatë vizitës së saj në Kosovë, ka thënë se mandati i Dhomave të Specializuara të Kosovës është i përcaktuar me ligjin mbi këtë institucion gjyqësor.

“Dhomat e Specializuara do të jenë funksionale deri në atë kohë kur Këshilli i Evropës do të njoftojë Republikën e Kosovës se të gjitha procedurat hetimore apo para Dhomave të Specializuara të Kosovës do të kenë përfunduar. Siç e kanë bërë të qartë Dhomat e Specializuara dhe kanë theksuar në vendimin e tyre të 20 nëntorit të vitit të kaluar kjo do ta bie në fund punën e Dhomave të Specializuara”.