Autor: Daniel Finkelstein

Më 25 tetor 1956, Presidenti Dwight Eisenhower u mbajti një fjalim fushate të adresuar ndaj përkrahësve brohoritës në Madison Square Garden në qytetin e Nju Jorkut. Ai mbrojti kohën e tij në detyrë, sulmoi demokratët dhe i kushtoi një gjysmë fjalie të paqartë temës së Evropës Lindore. Amerika, tha ai, nuk do ta harronte kurrë popullin e Polonisë dhe Hungarisë. Dhe kaq ishte.

Gjë që do të ishte mirë, po të mos ishte për faktin që një ditë më parë 30,000 trupa të Ushtrisë së Kuqe dhe 1,000 tanke kishin hyrë në Hungari. Qytetarët hungarezë po i luftonin në rrugë me pushkë dhe kokteje molotov. Përfundimisht Moska do të urdhëronte Operacionin “Whirlwind”, do të bombardonte Budapestin, do të vriste 2000 hungarez, do të pushtonte parlamentin e vendit dhe do të arrestonte dhe përfundimisht do të ekzekutonte liderin reformist të Hungarisë.

Perëndimi, në çdo rast i preokupuar nga kriza e Suezit, vendosi se nuk mund të bënte asgjë. Dy javë pasi mbaroi gjithçka, Eisenhower tha në një konferencë për shtyp se ai nuk rekomandonte revoltën e armatosur nga njerëzit kundër “forcës mbi të cilën ata nuk mund të mbizotëronin”.

Duket se ka dy mësime nga ky episod i mjerueshëm. E para është një esëll. Eisenhower e pa atë që ndodhi në Hungari si një pjesë të një lufte më të gjatë. Shtetet e Bashkuara do të angazhoheshin për sigurinë e Evropës, por nuk do të rrezikonin një luftë të nxehtë dhe një konfrontim bërthamor mbi vendet brenda asaj që kishin pranuar se ishte sfera e ndikimit sovjetik. U deshën pothuajse 35 vite të tjera që politikat e Luftës së Ftohtë të ndihmonin çlirimin e Hungarisë.

E dyta është se frika se Perëndimi tani është aq i demoralizuar dhe “zgjuar” dhe dekadent sa nuk mund t’i përgjigjet një sfide është e gabuar. Perëndimi ka qenë shumë më i ashpër, më i bashkuar, më pak i shpërqendruar, më i aftë për të parë se çfarë është në rrezik sesa në vitin 1956. Dhe më pak i gatshëm të presë 35 vjet.

Do të na duhet kjo vendosmëri. Është thënë se Vladimir Putin ka nisur një luftë që nuk di ta përfundojë. Por kjo ka implikime edhe për ne. Kjo do të thotë se beteja e sotme për qytetet e Ukrainës është vetëm një përleshje në një luftë të gjatë dhe që do të kërkojë sakrifica dhe një hapësirë vëmendjeje më të madhe se disa cikle lajmesh.

Do të na duhet një strategji e duruar. Një angazhim i drejtpërdrejtë ushtarak me rusët kërcënon një konflikt bërthamor. Kjo është ajo që ne do të rrezikonim nëse do të përpiqeshim t’i jepnim fund pushtimit rus përmes vendosjes së të ashtuquajturës zonë ndalim fluturimi. Dhe nuk ka kuptim të pretendosh ndryshe. Por mosbërja e kësaj do të nënkuptojë një fushatë të gjatë kontrolli dhe rezistence.

Nëpërmjet tij do të na duhet të ruajmë një ndjenjë të fortë se kush jemi dhe çfarë përfaqësojmë. Ne duhet t’i rezistojmë autokracisë së Putinit me vetëbesim për parimet që mbrojmë.

Kjo luftë është një qortim për ata njerëz që mendojnë se demokracia liberale perëndimore është aq e metë sa është pothuajse e pavlerë. Kjo është një pikëpamje e mbajtur nga e majta nga ata që argumentojnë se institucionet e saj janë të korruptuara dhe të pabarabarta, dhe instinktet e saj imperialiste. Megjithatë, në Ukrainë njerëzit po vdesin për të çuar përpara ëndrrën për të qenë një demokraci liberale perëndimore, të cilën ata e shohin me të drejtë si çlirim.

Pikëpamja skeptike, megjithatë, mbahet edhe nga disa nga e djathta. Ata e shohin demokracinë liberale si të dobësuar fatalisht nga teprimi. Kur kreu i MI6 postoi mbështetjen e tij për muajin e historisë LGBT+, u konsiderua si një gjë absurde që të bëhej në javën e sulmit të Putinit. Çfarë shembulli më i mirë mund të kishte për trivialitetin dhe vetë-përthithjen e Perëndimit modern?

Kjo kritikë tregon injorancë për të kaluarën dhe të tashmen. Homofobia ka dëshmuar në mënyrë të përsëritur një kërcënim serioz të sigurisë për këtë vend, pasi i la të hapur ndaj shantazheve ata që ruanin sekretet tona. Dhe tani jemi përballë një armiku që përçmon pikërisht barazinë moderne qytetare që përfaqësonte deklarata e MI6. Në të dyja arsyet, posti ishte plotësisht i përshtatshëm.

Është argumenti i Putinit se toleranca dhe hapja jonë na bëjnë të dobët dhe të pambrojtur. Ne duhet të përgjigjemi me forcë se jemi krenarë për hapjen dhe modernitetin tonë dhe dështimin e tij për të përqafuar që përfundimisht do të jetë rënia e tij.

Ukraina është një shoqëri në të cilën ka ende shumë paragjykime të të gjitha llojeve, por udhëheqja e saj e kupton se në cilin drejtim qëndron përparimi. Ajo e di se çfarë dëshiron për të ardhmen e saj, edhe pse nuk është ende atje.

Lufta është gjithashtu një qortim për ata njerëz që argumentojnë se përkushtimi ndaj identitetit kombëtar është gjithmonë, dhe kudo, reaksionar dhe i prapambetur. Ata që nuk e pëlqejnë valëvitjen e Union Jack duhet të mendojnë se kur, gjatë këtyre ditëve të fundit, ne dëshiruam të demonstronim mbështetjen tonë për paqen, rezistencën dhe demokracinë, ne valëvitëm flamurin e Ukrainës ose veshëm ngjyrat e tij. Mbrojtja e integritetit dhe pavarësisë së Ukrainës ka qenë shkaku rreth të cilit Presidenti Zelensky ka bashkuar popullin e tij dhe ka mbledhur opinionin botëror. Ndjenja kombëtare mund të jetë një forcë e fuqishme liberalizuese.

Megjithatë, ajo për të cilën po luftojnë ukrainasit nuk është thjesht pavarësia kombëtare. Është për një Ukrainë të pavarur që të marrë pjesë të plotë në rendin ndërkombëtar liberal. Qeveria e saj dëshiron anëtarësimin në Bashkimin Evropian dhe në NATO. Fitorja në luftën e gjatë kundër Putinit duhet të përfshijë forcimin e institucioneve ndërkombëtare dhe sundimin e ligjit.

Lufta është një qortim për ata që mendojnë se krenaria dhe solidariteti kombëtar janë të turpshme. Por është gjithashtu një kujtesë për fuqinë e së vërtetës dhe për ndershmërinë rigoroze për historinë.

Kur vizitova Ukrainën vjeshtën e kaluar, u përfshiva në shumë diskutime, formale dhe joformale, rreth historisë së saj të trazuar. Marrëdhënia e saj me Poloninë, e kaluara e saj nën nazistët dhe përvoja e saj si pjesë e Bashkimit Sovjetik. Disa nga këto biseda ishin shumë të vështira për ukrainasit. Ato përfshinin pranimin e së vërtetës për përfshirjen e popullit ukrainas në bashkëpunim dhe vrasje masive.

Megjithatë, u kuptua se përparimi i vendit, e ardhmja e tij si një komb modern, varej nga këto diskutime dhe mësimi prej tyre.

Putin e kundërshton atë diskutim. Lufta e tij ka të bëjë me rishkrimin e historisë, ndarjen e krimeve për të gjithë të tjerët, përveç rusëve. Ai madje fajëson polakët për pushtimin e Polonisë nga Stalini. Ai mban fjalime të gjata, të cilat kalojnë lehtë mbi qindra vjet histori të papërshtatshme. Ai e shpërfill historinë e nacionalizmit ukrainas, përveç rasteve kur mendon se mund ta fajësojë atë për nazistët.

Një diskutim i hapur dhe i vërtetë i historisë do të ishte një fatkeqësi për të. Dhe kjo duhet të jetë pjesë e luftës sonë ideologjike me të dhe me autokracitë e tjera. Por nuk mund të jetë nëse nuk jemi të sinqertë dhe pa frikë për t’u përballur me historinë tonë. Ne kemi të drejtë të krenohemi me kombin tonë, të kremtojmë arritjet tona, madje edhe të gëzojmë mitet tona kombëtare. Por vetëm nëse shoqërohet me sinqeritetin që kërkojmë nga të tjerët. /The Times