Emri J. Robert Oppenheimer lidhet me një nga kapitujt më të rëndësishëm dhe më të diskutueshëm në histori, Projektin Manhattan. Dhe ndërsa këtë muaj po shënohet 79-vjetori i bombardimit atomik të Hiroshimës dhe Negasakit, jeta e gjeniut enigmatik që qëndron pas projektit nuk ka qenë kurrë më popullore. Kjo më shumë shkaku i filmit ‘Oppenheimer’, i cili po i dominon kinematë botërore.

I lindur më 22 prill 1904 në Nju Jork, Julius Robert Oppenheimer, i njohur si J. Robert Oppenheimer, u rrit në një mjedis jashtëzakonisht stimulues. Prindërit e tij rrënjosën tek ai pasionin për të mësuar dhe arsimuar që në moshë të vogël. Shkëlqimi i Oppenheimer u bë i dukshëm gjatë viteve të tij të shkollës dhe ai u njoh shpejt si një fëmijë mrekulli në matematikë dhe gjuhë.

Kthesa e jetës

Pasi mori një doktoraturë në fizikën teorike në Universitetin e Göttingen në Gjermani, Oppenheimer u kthye në Shtetet e Bashkuara në fund të viteve 1920. Gjatë viteve 1930 ai dha një kontribut të rëndësishëm në fizikën teorike, veçanërisht në mekanikën kuantike dhe teorinë kuantike të fushës. Ai u vendos si një figurë e shquar në komunitetin shkencor, duke fituar respektin e kolegëve të tij.

Një pikë kthese në jetën e Oppenheimer erdhi me shpërthimin e Luftës së Dytë Botërore. Në vitin 1942, ata u emëruan drejtor shkencor të projektit “Manhattan”, një program kërkimor sekret, detyra e të cilit ishte të zhvillonte një bombë atomike. Së bashku me një ekip shkencëtarësh të shkëlqyer, ai punoi pa u lodhur për të shfrytëzuar fuqinë e ndarjes bërthamore, e cila përfundimisht çoi në krijimin e suksesshëm të bombës së parë atomike.

Shpërthimi i bombës së parë atomike më 16 korrik 1945 në shkretëtirën e Nju Meksikos shënoi një moment të rëndësishëm në historinë njerëzore. Bota po dëshmonte agimin e një epoke të re në të cilën njerëzimi kishte potencialin për të shfrytëzuar fuqi të madhe shkatërruese. Megjithatë, entuziazmi i Oppenheimer ishte jetëshkurtër, pasi ai luftoi me implikimet etike të punës së tij.

Luftoni me ndërgjegjen

Përdorimi i bombave atomike në Hiroshima dhe Nagasaki në gusht 1945 rëndoi shumë në ndërgjegjen e Oppenheimer. Ai u bë një avokat i kontrollit të armëve dhe bashkëpunimit ndërkombëtar në një përpjekje për të parandaluar përdorimin e mëtejshëm të armëve bërthamore. Pavarësisht synimeve të tij, prirjet politike dhe shoqërimet e Oppenheimer me intelektualët e majtë gjatë viteve 1930 dhe 1940 u vunë nën vëzhgim gjatë persekutimit McCarthyist të simpatizantëve komunistë.

Në vitin 1954, leja e sigurisë e Oppenheimer-it u revokua dhe ai u përball me një seancë publike që çoi në akuza për pabesi dhe simpatitë komuniste. Vendimi i diskutueshëm për të hequr lejen e tij të sigurisë mbetet një çështje e diskutueshme edhe sot e kësaj dite, me shumë që pretendojnë se ishte rezultat i një gjueti shtrigash të motivuara politikisht.

Pas epokës së persekutimeve McCarthyiste, karriera shkencore e Oppenheimer pësoi një goditje të rëndë, por ai mbeti aktiv në komunitetin akademik dhe vazhdoi të avokonte për paqen dhe bashkëpunimin shkencor. Ai luajti një rol kyç në themelimin e Institutit për Studime të Avancuara në Princeton, ku pati një ndikim të qëndrueshëm në gjeneratat e ardhshme të fizikantëve.

J. Robert Oppenheimer vdiq më 18 shkurt 1967, duke lënë pas një trashëgimi komplekse. Ai ishte një shkencëtar i shkëlqyer që luajti një rol kyç në formësimin e fizikës moderne, si dhe në zhvillimin e armëve bërthamore. Megjithëse kontributi i tij në Projektin Manhattan është i padiskutueshëm, pjesëmarrja e tij në projekt dhe pasojat e tij kanë nxitur debate rreth përgjegjësisë morale të shkencëtarëve dhe implikimeve të gjetjeve të tyre.

Jeta e J. Robert Oppenheimer është një shembull kryesor i dualitetit të zbulimit shkencor, potencialit të tij për përparim të jashtëzakonshëm dhe shkatërrim të paimagjinueshëm.

Shpërndaje: