Ashtu si domino, koronavirusi po mbyll vendet njëra pas tjetrës. Fokusi tani është në zbutjen e kurbës, ose ngadalësimin e përhapjes së virusit, për të parandaluar vdekjet e mëtejshme.

Dhe ndërsa bota po lehtëson disa nga masat e mbylljes, ende ka gjëra që mund të mësohen nga këto 4 vende të cilat arritën ta kontrollojnë përhapjen e koronavirusit, transmeton Reporteri.

CNN rendit disa prej tyre.

Tajvani

Duke pasur parasysh se është vetëm 180 kilometra nga Kina kontinentale, epidemia në Tajvan mund të ishte katastrofike. Në fund të janarit, ky vend ishullor kishte numrin e dytë të rasteve më të larta në botë, sipas Universitetit Johns Hopkins. Por Tajvani që ka një popullsi prej mbi 24 milionë deri më tani me rreth mbi 390 raste dhe gjashtë të vdekur, pa asnjë rast gjatë së mërkurës ka arritur ta bëjë këtë pa imponuar masa të rrepta, siç janë karantina ose mbyllja e shkollave ose kopshteve.

Shtetet e Bashkuara, aktualisht vendi më i goditur në botë, ka të paktën 26,000 vdekje, të paktën në terma absolutë, sipas CNN. Edhe duke marrë parasysh madhësinë e popullsisë, nëse do të ishte në nivelin tajvanez të suksesit, ShBA do të kishte vetëm 83 vdekje. Megjithëse Tajvani ka një kujdes shëndetësor universal me cilësi të lartë, suksesi i tij qëndron në gatishmërinë, përgjegjësinë, menaxhimin qendror dhe kërkimin rigorozë kontakteve të personave të prekur.

Mësimi #1: Jini në gatishmëri

Gatishmëria e Tajvanit buron nga disa mësime të marra nga epidemia e Sindromës së Rritjes Akute (SARS) të vitit 2003 që vrau 181 njerëz në atë vend. Si rezultat, Tajvani ka krijuar një Qendër Qendrore të Komanduar për Epidemitë, e cila mund të aktivizohet për të koordinuar reagimin në rast të një epidemie. Kjo qendër u aktivizua në 20 janar, një ditë para se të konfirmohej rasti i parë i infeksionit në ishull.

Mësimi # 2: Jini të shpejtë

Reagimi i Tajvanit pasoi shumë përpara 21 janarit, rasti i parë i konfirmuar me covid-19. Tre javë më parë, në kohën kur Kina raportoi për herë të parë raste të infeksionit në Organizatën Botërore të Shëndetit, zyrtarët tajvanezë filluan të kontrollojnë pasagjerët në aeroplanët nga Wuhan, epiqendrën e virusit në Kinë, dhe madje edhe atëherë kërkuan simptoma të etheve dhe pneumonisë. Tajvani lëshoi një paralajmërim udhëtimi drejt Wuhanit më 20 janar, dhe dy ditë më vonë, ndërsa kishte vetëm një rast të konfirmuar, zyrtarët filluan të informonin publikun çdo ditë.

Mësimi # 3: Provoni, gjeni dhe vendosni i karantinën

Autoritetet kryen një testim të gjerë dhe gjetën kontaktet e personave të infektuar të cilët u karantinuan. Të gjithë ata që zbritën nga mjetet e transportit u testuan në mënyrë proaktive, dhe madje edhe njerëzit që u diagnostikuan me grip ose pneumoni u testuan sërish për të siguruar që nuk kishte nuk ishin të infektuar me koronavirus.

Islanda

Nënshtrimi i testimit për koronavirus është pothuajse i pamundur në shumë vende nëse nuk jeni shumë i sëmurë, shkruan  CNN. Por jo edhe në Islandë ku çdokush mund ta bëjë testin. Testimi gjithëpërfshirës ka qenë thelbësor për numrin e vogël të të infektuarve dhe të vdekurve, sipas autoriteteve Islandeze. Vetëm 1.700 njerëz u infektuan në Islandë dhe vetëm tetë vdiqën.

Mësimi # 4: Ji agresiv

Përgjigja e Islandës ndaj koronavirusit nuk ishte veçanërisht inovative. Ajo ishte e plotë dhe e shpejtë. Ashtu si Tajvani, shkalla e reagimit do të thoshte se nuk ishte e nevojshme të ishte veçanërisht kufizuese, njerëzve u lejohej të mblidheshin në grupe deri në 20, me kusht që të mbanin një distancë prej dy metrash nga njëra-tjetri. Edhe pse universitetet janë të mbyllura, shkollat dhe kopshtet akoma funksionojnë.

Mësimi # 5: Përfshini sektorin privat

Në një partneritet publik-privat midis Spitalit Kombëtar Universitar të Islandës dhe kompanisë së bioteknologjisë, “de کودE Genetics Island” nisi testimet në fillim dhe pritet të testojë një total prej 10 përqind të popullsisë së tij deri në fund të kësaj jave. Qëllimi është të testohen pothuajse të gjithë, dhe Islanda tashmë është bërë një burim i vlefshëm i informacionit mbi koronavirusin për të gjithë botën.

Zbulimi i kohëve të fundit ishte që 50 përqind e njerëzve që testuan pozitivisht për teste laboratorike në Islandë nuk kishin simptoma, duke bërë që vendet e tjera të ndërmarrin masa më të ashpra në distancë sociale, pasi ka vërtetuar se parandalimi i përhapjes së virusit do të jetë më sfidues sesa mendohej më parë.

Mësimi # 6: Ndërmerrni masa preventive

Ministri Islandez i Shëndetësisë theksoi shpejtësinë e përgjigjes si një mjet të fuqishëm, duke thënë se qasja e tyre ishte “të qëndronin përpara kurbës”. Islanda duket se e ka bërë pikërisht atë. Pasi zbuloi gjashtë raste të importuara në 3 Mars, Islanda vendosi menjëherë masa karantine për të gjithë udhëtarët që vinin nga Italia, duke kufizuar udhëtimin në javët në vijim.

Drejtori i policisë Islandeze shpalli  gjendjen e jashtëzakonshme më 6 mars pasi u konfirmuan dy raste të infeksioneve në komunitet. Kjo u dërgoi një sinjal organeve qeveritare për të rritur gatishmërinë, por tubimet publike u lejuan akoma, me një paralajmërim për grupet e cenueshme të qëndrojnë larg vendeve publike.

Mësimi # 7: Përdorni teknologjinë, por respektoni privatësinë

Si Tajvani, Islanda gjithashtu prezantoi një aplikacion që njerëzit mund ta shkarkojnë për të ndihmuar në parandalimin e përhapjes së virusit. Aplikacioni mban një regjistër se ku po shkonte përdoruesi. Përdoruesit nuk kanë pse të ndajnë të dhënat me autoritetet, por shumë e bëjnë këtë, dhe kështu ndihmojnë ekipet të gjejnë kontakte që mund të jenë në rrezik.

Për krahasim, CNN vazhdon, reagimi i Mbretërisë së Bashkuar ka qenë i ngadaltë. Aplikacioni i qeverisë është ende në ndërtim e sipër dhe do të zgjasë disa javë para se të vihet në dispozicion. Ndërsa mbetet prapa në testime, partneritetet publike-private vetëm tani po merren parasysh.

Koreja Jugore

Koreja e Jugut fillimisht raportoi rastin e parë me koronavirus në të njëjtën kohë me Amerikën dhe Britaninë. Koreja e Jugut ka rreth 30 raste të reja në ditë sot, rreth 5.000 në Britani, dhe më shumë se 20,000 në ditë në SH.B.A. Metoda e testimit ndryshon në secilin vend, por ndryshimi në shkallën e vdekshmërisë midis banorëve është dramatik. Në Korenë e Jugut, vetëm një në 100,000  banorë ka vdekur nga virusi, ndërsa shkalla në Britani të Madhe është 18.

Mësimi numër 8: Mësoni nga e kaluara

Koreja e Jugut ishte në gjendje të reagonte shpejt, sepse ajo kishte djegur tashmë veten më parë, ashtu si Tajvani dhe shumë kombe të tjera aziatike. Koreja e Jugut ishte kryesisht e pa prekur nga SARS, kishte vetëm tre raste dhe asnjë nuk vdiq. Por ajo u kap duke fjetur gjatë epidemisë së Sindromës Respiratore të Lindjes së Mesme (MERS) në vitin 2015, kur u regjistruan 186 persona të infektuar dhe 38 vdekje. Asnjë vend tjetër jashtë Lindjes së Mesme nuk ka pasur kaq shumë raste.

Kështu që, vullneti politik i nevojshëm për të zbatuar masat gjatë epidemisë së koronavirusit nuk ishte problem dhe kishte një koordinim të mirë midis qeverisë qendrore dhe krahinave, vëren CNN. Çka ka  ndihmuar  në këtë është gjithashtu që Koreja e Jugut është një nga vendet më teknologjike inovative në botë. Pjesa më e madhe e jetës po ndodh në internet sidoqoftë, kështu që zhvillimi dhe vendosja e një aplikacioni për mbikëqyrje karantine nuk ishte aq e vështirë.

Gjermania

Rasti i Gjermanisë është disi i ndryshëm. Ky vend në të vërtetë ka dështuar të kontrollojë rastet e infektimit  aspak më mirë se kombet më të goditura. Aktualisht ka më shumë se 132,000 të infektuar,  duke u renditur vendi i pestë në botë. Por Gjermania ka arritur të mbajë nivelin e vdekshmërisë në  shifra ulëta. Më shumë se 3,400 njerëz kanë vdekur nga virusi në Gjermani, rreth katër në 100,000 banorë. Kjo është shumë më poshtë se norma në Itali (35) dhe në Mbretërinë e Bashkuar (18), shkruan CNN.

Mësimi # 9: Testoni më shumë ndërsa shtrëngoni masat

Suksesi i Gjermanisë bazohet gjithashtu në testimin masiv, por një sistem i mirë-financimit i kujdesit shëndetësor universal ka luajtur një rol të madh, sipas Martin Sturmer, një virolog që drejton laboratorin IMD në Frankfurt. Gjermania gjithashtu ka angazhuar sektorin privat për të siguruar një numër të mjaftueshëm të testeve.

“Gjermania nuk e ka kufizuar veten në testime në dy ose tre laboratorë qendror që nga fillimi. Shumë ndërmarrje private janë të përfshira kështu që tani mund të përpunojmë 100,000 teste në ditë. Disa vende kanë qenë më të mira se Gjermania në kontrollin e infeksionit, por ajo që me të vërtetë ka rëndësi është testimi në masë. Ajo që po ndodh në popullatë mund të shihet. Vetëm testimi masiv mund të identifikojë njerëzit që janë të infektuar,”  tha Sturmer për CNN, transmeton Reporteri.

Mësimi i fundit: Rritni kapacitetet e spitaleve

Gjermania është e 18-ta në botë për sa i përket disponueshmërisë së kujdesit shëndetësor cilësor, sipas revistës shkencore The Lancet. Mbretëria e Bashkuar renditet në vendin e 23-të dhe 29-të SHBA. Por kjo nuk na tregon shumë. Për shembull, Italia renditet e nënta dhe ka kryer teste rigoroze, por prapëseprapë ka shkallën e dytë më të lartë të vdekshmërisë në botë, menjëherë pas Spanjës.

Në këtë situatë, duket se ka një ndryshim në kapacitetin e madh të sistemit gjerman të kujdesit shëndetësor. Vlerësohet se Gjermania do të ketë nevojë për rreth 12,000 shtretër spitalore në kulmin e epidemisë në mes të këtij muaji. Aktualisht ka më shumë se 147,000 prej tyre. Për krahasim, SH.B.A. ka 94,000 shtretër, 15,000 më pak se sa duhet. Gjermania ka më shumë shtretër në dispozicion në njësitë e kujdesit intensiv sesa Italia në total. Sistemi gjerman i kujdesit shëndetësor ka një kapacitet kaq të madh saqë aktualisht trajton njerëzit me koronavirus nga Italia, Spanja dhe Franca./Reporteri.net