Faktorët prapa dështimit për të parandaluar sulmin terrorist përfshijnë mosbesimin e inteligjencës së huaj, përqendrimit në Ukrainë dhe përndjekja politike në Rusi, shkruan “New York Times”.

Një ditë para se ambasada amerikane në Moskë të lëshonte alarmin publik për sulme të mundshme terroriste në koncerte, baza lokale e CIA-s u dërgoi një paralajmërim privat zyrtarëve rus përfshirë një detaj shtesë: Plani në fjalë përfshinte grupin e ISIS-it të njohur si ISIS-K.

Inteligjenca amerikane ka ndjekur nga afër grupin dhe besonte se kërcënimi është i vërtetë. Brenda pak ditësh, presidenti Vladimir Putin po i refuzonte këto paralajmërime, duke i cilësuar si “shantazh” dhe përpjekje “për të poshtëruar dhe destabilizuar shoqërinë tonë”, transmeton gazeta online Reporteri.net.

Tre ditë pas këtyre fjalëve të tij, persona të armatosur hyn në sallën Crocus City në periferi të Moskës dhe vranë të paktën 143 persona në një prej sulmeve më vdekjeprurëse në Rusi në dy dekadat e fundit. ISIS-i menjëherë mori përgjegjësinë për masakrën, duke publikuar deklarata, fotografi dhe video të propagandës.

Gabimi i sigurisë u bë edhe më i dukshëm në ditët para masakrës sepse vetë struktura ruse e sigurisë kishte pranuar kërcënime nga dega e ISIS-it në Afganistan, e njohur si ISIS Khorasan.

Raportimi i brendshëm i inteligjencës ruse që ka shumë gjasa të qarkullonte në nivelet më të larta të qeverisë, paralajmëronte për gjasat e një sulmi në Rusi nga taxhikët e radikalizuar nga ISIS-K.

Rusia ka deklaruar se katër të dyshuarit për sulmin janë nga Taxhikistani.

Mirëpo tani Putini dhe gjeneralët e tij kanë drejtuar gishtat kah Ukraina, duke tentuar të heqin vëmendjen nga pyetja se si dështoi inteligjenca ruse dhe aparati shtetëror që të parandalonin një prej sulmeve më të mëdha terroriste në çerekshekulli të Putinit në pushtet.

Zyrtarët amerikanë dhe evropianë thonë se dështimi ka shumë të ngjarë të rezultojë nga një kombinim faktorësh, mes tyre kryesorë nivelet e thella të mosbesimit, si brenda institucionit të sigurisë ruse, ashtu edhe në marrëdhëniet me agjencitë e tjera të inteligjencës botërore.

Ata tregojnë gjithashtu mënyrën se si Putini ka marrë në dorë aparatin e sigurisë së brendshme për goditje politike gjithnjë e më të zgjeruar në vend – si dhe fokusin e tij në kryqëzatën kundër Ukrainës dhe Perëndimit – si shpërqendrime që ndoshta nuk ndihmuan.

Ky tregim i dështimit rus për të parandaluar sulmin në koncert bazohet në intervista me zyrtarë të sigurisë amerikane dhe evropiane, ekspertë sigurie dhe analistë të specializuar në aftësitë e inteligjencës ndërkombëtare. Shumë folën në kushte anonimiteti për të diskutuar detaje të ndjeshme të inteligjencës.

Përkufizimi i Putinit për atë që përbën ekstremist filloi të zgjerohej edhe para pushtimit të tij të Ukrainës në fillim të vitit 2022.

Agjencia përgjegjëse kryesore për luftimin e terrorizmit në Rusi quhet Shërbimi i Dytë, degë e Shërbimit Federal të Sigurisë ose FSB. Ajo dikur fokusohej te ekstremistët islamikë, grupet e vrasësve dhe grupet neo-naziste brenda Rusisë.

Por teksa Putini ka avancuar goditjen e tij politike brenda Rusisë, lista e objektivave u rrit duke përfshirë figura të opozitës si Aleksei A. Navalny, i cili vdiq muajin e kaluar në një burg rus, dhe mbështetësit e tij, si dhe L.G.B.T.Q. aktivistë të të drejtave, Dëshmitarë të Jehovait, aktivistë të paqes dhe kritikë të tjerë të Kremlinit.